Αεροπλάνα και βαπόρια δεν σώζουν την παρτίδα των ιδιωτικοποιήσεων

Του Γιώργου Φιντικάκη

Στις πολιτικά βατές και θεωρητικά εύκολες ιδιωτικοποιήσεις επικεντρώνεται προς το παρόν η κυβέρνηση, αφήνοντας τις δύσκολες για αργότερα.

Σε αυτήν κατηγορία ανήκουν έντεκα από τα εναπομείναντα περιφερειακά αεροδρόμια της χώρας και δέκα μικρά και μεγάλα λιμάνια, όπως έχει γράψει το liberal.gr.

Το πλεονέκτημά τους είναι ότι ενέχουν μικρό θεωρητικά βαθμό πολιτικού κινδύνου συγκριτικά με άλλα περιουσιακά στοιχεία, ενώ έχουν ταυτόχρονα την δυνατότητα να προσελκύσουν άμεσα επενδυτικό ενδιαφέρον με βάση και την πρότερη εμπειρία της πώλησης του ΟΛΠ και των δεκατεσσάρων αεροδρομίων στη Fraport.

Δεν ισχύει το ίδιο για τις πιο βαριές αποκρατικοποιήσεις στην ενέργεια και στο νερό. Σε μια στιγμή που η δεύτερη αξιολόγηση βρίσκεται στον αέρα, και επομένως η αβεβαιότητα έχει επανέλθει, το τάιμινγκ δεν προσφέρεται ώστε η κυβέρνηση να ανοίξει κι άλλα θέματα με πολιτικό ρίσκο, όπως η ΔΕΗ, η ΕΥΔΑΠ ή η ΕΥΑΘ.

"Δεν μας τραβούν το αυτί, άρα δεν τρέχουμε"

Έτσι τουλάχιστον το βλέπει η ίδια. Από εδώ και πέρα θα κινείται παίζοντας "άμυνα", και επιλέγοντας τα σίγουρα, ζυγίζοντας το επόμενο βήμα της ανάλογα πάντα με την πίεση που θα δέχεται από τους δανειστές. "Δεν μας τραβούν για την ώρα το αυτί, άρα κι εμείς δεν τρέχουμε", αυτό είναι το σκεπτικό σύμφωνα με κυβερνητικό παράγοντα.

Εκεί λοιπόν που θα περίμενε κανείς το οικονομικό επιτελείο να παίξει επιθετικά για να προσελκύσει επενδυτικά κεφάλαια, προς τα οποία έχει απευθύνει πολλές προσκλήσεις τελευταίως ο Πρωθυπουργός, αφήνει σκόπιμα τη μηχανή των ιδιωτικοποιήσεων να δουλεύει στο ρελαντί.

Έτσι εξηγείται ότι παρά το ναυάγιο του ΔΕΣΦΑ, ακόμη να προκηρυχθεί νέος διαγωνισμός. Και ας μπλοκάρει εξαιτίας του ΔΕΣΦΑ, η κατάρτιση, έγκριση και δημοσίευση ολόκληρου του νέου προγράμματος ιδιωτικοποιήσεων του ΤΑΙΠΕΔ, και ας πηγαίνουν πίσω οι συνδεδεμένοι με το ΔΕΣΦΑ, επόμενοι διαγωνισμοί για ΔΕΠΑ και ΕΛΠΕ.

Στο ρελαντί για ΔΕΣΦΑ...

Την απόλυτη αδράνεια στο θέμα ΔΕΣΦΑ ήρθαν κάπως να σπάσουν οι χθεσινές δηλώσεις του υπουργού Ενέργειας Γιώργου Σταθάκη στο ραδιοφωνικό σταθμό "στο Κόκκινο". Είπε ότι το υπουργείο βρίσκεται στο στάδιο της προετοιμασίας του νέου διαγωνισμού, που αφενός θα εναρμονίζεται με το κοινοτικό δίκαιο -ώστε ο επενδυτής του ΔΕΣΦΑ να μην είναι και παραγωγός αερίου (σσ: όπως η Socar)- αφετέρου θα απαιτεί από τους υποψηφίους να έχουν μεγάλη εμπειρία στη διαχείριση δικτύων.

Τούτες φυσικά οι δηλώσεις δεν σημαίνουν ότι το υπουργείο έχει καταλήξει στο μοντέλο του νέου διαγωνισμού για το ΔΕΣΦΑ, αν δηλαδή θα αφορά το 66%, όπως ο πρώτος ή κάποιο χαμηλότερο ποσοστό. Ούτε ότι τα ΕΛΠΕ έχουν αποφασίσει αν θα πουλήσουν το 35% της συμμετοχής τους στο διαχειριστή του δικτύου αερίου ή χαμηλότερο ποσοστό, όπως στην πράξη επιθυμούν.

...και οι υποτονικές πιέσεις των δανειστών

Τα πάντα είναι ακόμη ασαφή, και συνεχίζουν να κινούνται με τον αργό ρυθμό των προηγούμενων μηνών. Και αν κάποιος ευθύνεται γι' αυτή την υποτονικότητα δεν είναι μόνο η κυβέρνηση, αλλά και οι δανειστές.

Έως πριν από μερικούς μήνες η θηλιά τους να τρέξουμε με τις αποκρατικοποιήσεις έσφιγγε συνεχώς, ωστόσο πάει καιρός που αυτή έχει χαλαρώσει, μάλλον επειδή η συζήτηση μονοπωλείται πλέον από τα δημοσιονομικά μέτρα που ζητά το ΔΝΤ. Ακόμη και στο θέμα του υπερ-Ταμείου, που κανονικά θα έπρεπε να είχε τεθεί σε λειτουργία ως το τέλος του 2016, η πίεση μοιάζει να έχει χαλαρώσει, και μόνο ο Σόιμπλε θυμίζει, όχι τόσο συχνά όπως παλιά, την συγκεκριμένη υποχρέωση της Αθήνας.

Δεν λάμπουν και τόσο τα ελληνικά ασημικά

Υπάρχει όμως και ένας επιπλέον λόγος που εξηγεί τη στάση των πιστωτών. Ξέρουν, αυτό που ξέρουμε κι εμείς. Οι από εδώ και πέρα βαριές ιδιωτικοποιήσεις συνιστούν κάθε μία για τους δικούς της λόγους, τόσο σύνθετα κουβάρια, ώστε αν επιμείνουν στο "εδώ και τώρα", ρισκάρουν για μια ακόμη φορά την αξιοπιστία τους.

Το τι συνέβη πέρυσι λέει πολλά. Με ένα θεωρητικά εύκολο πρόγραμμα αποτελούμενο από διαγωνιστικά ολοκληρωμένες ιδιωτικοποιήσεις, εισπράχθηκαν τελικά μόνο 500 εκατ. ευρώ έσοδα, έναντι μνημονιακού στόχου 2,5 δισ. ευρώ.

Έπειτα που είναι και το κυριότερο, η μέχρι τώρα εμπειρία έπειτα από πέντε χρόνια λειτουργίας του ΤΑΙΠΕΔ δείχνει ότι δύο-τρεις είναι οι ικανοί τομείς να προσελκύουν επενδυτικό ενδιαφέρον: Τουρισμός, δηλαδή αεροδρόμια ή μεγάλα ακίνητα, και διαμετακομιστικό εμπόριο, δηλαδή λιμάνια.

Τόσο στην μία, όσο και στην άλλη περίπτωση, πρόκειται για βατές πολιτικά ιδιωτικοποιήσεις συγκριτικά με τις υπόλοιπες.

Έτσι εξηγείται ότι μέσα στις "μεγάλες" ιδιωτικοποιήσεις του 2017 θα είναι η παραχώρηση κάποιων από τα εναπομείναντα περιφερειακά αεροδρόμια της χώρας, όπως και κάποιων λιμανιών.

Τα δύσκολα παραπέμπονται για αργότερα. Το πόσο αργότερα θα κριθεί από την ίδια την πορεία της διαπραγμάτευσης.