Τουρκία – προσφυγικό : Λίγο φρένο στα σενάρια καταστροφής

Η δήλωση του Μαξίμου σχετικά με την απόφαση του Αρείου Πάγου για τους 8 Τούρκους στρατιωτικούς λειτούργησε κατευναστικά σύμφωνα με τις πρώτες εκτιμήσεις τουρκικών διπλωματικών πηγών αλλά και τις πρώτες αντιδράσεις δημοσιογραφικών κύκλων στην Άγκυρα και την Κωνσταντινούπολη. Η φράση δηλαδή «Οι πραξικοπηματίες δεν είναι καλοδεχούμενοι στην Ελλάδα» καθώς και το γεγονός την παράτασης του καθεστώτος κράτησης των «8» παρά την παραγγελία άρσης της κρατήσεως τους από την εισαγγελέα εκδόσεων Μαρία Μαλούχου, ερμηνεύονται από την τουρκική πλευρά ως εξισορροπητικές κινήσεις που προσφέρουν χρόνο εκτόνωσης των αντιδράσεων. 

Ως γνωστόν και μετά την απόφαση του Ανωτάτου Δικαστηρίου η Διεύθυνση Αλλοδαπών διέταξε την παράταση της κράτησης των «8» δεδομένης της εκκρεμότητας παροχής διεθνούς προστασίας (πολιτικό άσυλο) από την 5η ανεξάρτητη αρχή προσφυγών αλλά και με το σκεπτικό ότι «η συμπεριφορά τους αποτελεί πραγματική ενεστώσα και αρκούντως σοβαρή απειλή για τη δημόσια τάξη και εθνική ασφάλεια της χώρας». Αυτά ως προς τα τυπικά και με δεδομένο το νέο αίτημα έκδοσης που υπέβαλε επισήμως η Άγκυρα.

Τώρα ως προς την ουσία της υπόθεσης και τις ενδεχόμενες άμεσες επιπτώσεις στις διμερείς σχέσεις, τα τουρκικά ΜΜΕ καθώς και τουρκικές διπλωματικές πηγές αναφέρουν πως η εκτόξευση ρητορικών, προς το παρόν, απειλών εκ μέρους της τουρκικής πλευράς δεν αφορούν το ενδεχόμενο να καταπέσει η συμφωνία για το προσφυγικό – μεταναστευτικό Τουρκίας – Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η απειλή αφορά την ακύρωση της διμερούς συμφωνίας του 2010 περί επαναπροώθησης παράνομων μεταναστών την οποία υπέγραψε ο Μιχάλης Χρυσοχοϊδης με τον τότε τούρκο ομόλογό του. Η συμφωνία αφορούσε την επαναπροώθηση στην Τουρκία 1000 παράνομων μεταναστών κατ΄ελάχιστο, με πύλη εισόδου στην Τουρκία το λιμάνι της Σμύρνης. Η συμφωνία αυτή αποτελούσε προέκταση προηγούμενης συμφωνίας προ αρκετών ετών που υπεγράφη κατά τις συναντήσεις του Γιώργου Παπανδρέου και Ισμαήλ Τζέμ στην Σάμο και το Κουσάντασι.

Είναι προφανές πως η τουρκική πλευρά δεν διαθέτει την δυνατότητα ακύρωσης τμήματος της συμφωνίας ΕΕ- Τουρκίας ως προς ένα ειδικό σκέλος που θα αφορούσε μόνον την επαναπροώθηση στην Τουρκία προσφύγων ή μεταναστών στους οποίους δεν χορηγείται άσυλο στα Hot Spots των νησιών του Ανατολικού Αιγαίου. Αυτά ως προς τα διακινούμενα σενάρια. Σε αντίθετη περίπτωση η όποια ακύρωση εκ μέρους της Τουρκίας μέρους ή σκέλους της συμφωνίας ΕΕ – Τουρκίας θα επέφερε συνολική ακύρωση του συνόλου της συμφωνίας αυτής. Τέτοιο θέμα προς στιγμήν δεν τίθεται όταν μάλιστα αναμένονται στην Άγκυρα για συζητήσεις (και επί του ζητήματος) η Τερέζα Μέι και η Άγκελα Μέρκελ.

Τώρα ως προς τις εξελίξεις στο Κυπριακό θα ήταν χρήσιμο να αναλογιστεί κανείς πως περισσότερη σημασία έχει για την υπόθεση η εξέλιξη της σχέσης του Μουσταφά Ακιντζί με το καθεστώς Ερντογάν καθώς και οι μακροχρόνιες συντεταγμένες της στρατηγικής της Τουρκίας στην Ανατολική Μεσόγειο και την Εγγύς Ανατολή παρά η έκτακτη συνιστώσα της υπόθεσης των «8». Και αυτή η στρατηγική κατά την παρούσα περίοδο βρίσκεται σε φάση επαναδιαμόρφωσης λόγω νέων δεδομένων και εμφανών αδιεξόδων της τουρκικής πολιτικής στο Συριακό και το Ιρακινό ζήτημα. Ψυχραιμία λοιπόν και αναμονή.   

Νίκος Γεωργιάδης