Μισώντας τα ΜΜΕ…

Του Γιάννη Παντελάκη

O ΣΥΡΙΖΑ, κέρδιζε μ' έναν σαρωτικό τρόπο εκλογές και δημοψηφίσματα και με σχεδόν όλα τα ΜΜΕ να βρίσκονται απέναντί του. Ο ΣΥΡΙΖΑ, έχει τις περισσότερες πιθανότητες να χάσει τις επόμενες εκλογές, ακόμα και αν όλα μαζί τα κρεμασμένα στα περίπτερα πρωτοσέλιδα, έχουν μια μεγάλη φωτογραφία του Τσίπρα και από κάτω τον τίτλο «ο μεγάλος ηγέτης»!

Τις εκλογές δεν τις κερδίζουν πια τα πρωτοσέλιδα, τα τηλεοπτικά δελτία και η υπερτιμημένη επιρροή τους. Τα οχήματα ανόδου στην εξουσία, έχουν αλλάξει θεαματικά σε ότι αφορά τον ρόλο των Μέσων Ενημέρωσης και ιδιαίτερα των παραδοσιακών. Παράλληλα όμως, έχουν αλλάξει και οι τεχνικές παραμονής στην εξουσία μέσω της διαπλοκής με τα ΜΜΕ. Δεν αρκεί να σε στηρίζει ένας ή περισσότεροι μιντιάρχες. Ιδιαίτερα όταν έχεις εκπαιδεύσει έναν κόσμο να μισεί τα Μέσα.

Στις επιδιώξεις Τσίπρα και Τράμπ να κερδίσουν την εξουσία, υπάρχει ένα κοινό χαρακτηριστικό. Οι επιθέσεις τους στα ΜΜΕ και μάλιστα στα πιο παραδοσιακά (και σχετικά πιο έγκυρα). Ο Τραμπ τα έχει χαρακτηρίσει «αηδιαστικά και διεφθαρμένα». Ο Τσίπρας έχει χρησιμοποιήσει άλλες απαξιωτικές λέξεις (διαπλεκόμενα, επιχειρούν πραξικόπημα κ.α.). Και οι δυο, με την πλειονότητα των ΜΜΕ απέναντί τους, πέτυχαν τον στόχο τους. Οι επιθέσεις είχαν αποτέλεσμα, τους έφεραν στην εξουσία Φυσικά δεν ήταν ο μοναδικός λόγος.

Κατά διαβολική λες σύμπτωση, υπάρχει και ένας άλλος ανερχόμενος ηγέτης που αγαπά να επιτίθεται στα ΜΜΕ. Ο Γκρίλο στην Ιταλία, ο οποίος χαρακτηρίζει τις εφημερίδες και τα κανάλια στην Ιταλία ως «τους μεγαλύτερους κατασκευαστές ψευδών ειδήσεων»! Μάλιστα πρόσφατα πρότεινε την δημιουργία λαϊκής επιτροπής που θα κρίνει τα λάθη των ΜΜΕ! Ο Γκρίλο βελτιώνει συνέχεια την επιρροή του στην γειτονική χώρα.

Ανάλογες διαβολικές συμπτώσεις, μπορεί κάποιος να συναντήσει πολλές ακόμα σε διάφορες γωνιές του πλανήτη. Κόμματα κερδίζουν την εξουσία ή πολλαπλασιάζουν την εκλογική τους επιρροή με όχημα τις επιθέσεις στα ΜΜΕ. Η κατάσταση έχει αλλάξει, παλαιότερα χωρίς τα ΜΜΕ δύσκολα ένα κόμμα πετύχαινε τους στόχους του. Τώρα, δεν είναι απαραίτητη αυτή η στήριξη, το αντίθετο. Πολιτικές δυνάμεις χρησιμοποιούν τις αντικειμενικές αδυναμίες των παραδοσιακών κυρίως ΜΜΕ που είναι αρκετά ευάλωτα, για να επιτεθούν σ αυτά και τις επιθέσεις αυτές να τις εντάξουν σε μια εικονική αντισυστημική στρατηγική.

Όταν τα κόμματα ή οι πολιτικοί ηγέτες κερδίσουν την εξουσία, αποδεικνύεται ότι δεν είχαν ποτέ αντισυστημικά χαρακτηριστικά. Αλλά τότε είναι αργά πια. Η πολυπόθητη εξουσία έχει κερδηθεί. Στο επόμενο στάδιο πρωθυπουργοί ή πρόεδροι, επιχειρούν να αλώσουν τα Μέσα στα οποία λίγο χρόνο πριν έκαναν επιθέσεις. Αλλά τότε είναι αργά για τους ίδιους. Τα Μέσα ή αρκετά από αυτά έχουν απαξιωθεί και από τις δικές τους επιθέσεις. Και δεν μπορούν να τους βοηθήσουν ιδιαίτερα στις προσπάθειες παραμονής στην εξουσία. Με τον Τσίπρα, έχουμε αποδείξεις, με τον Τραμπ, περιμένουμε να τις δούμε.

Αυτό που μάλλον δεν έχουμε αντιληφθεί ιδιαίτερα στη χώρα μας σε όλες τις διαστάσεις του, είναι πως η επιρροή των Μέσων στην διαμόρφωση της κοινής γνώμης, είναι περιορισμένη. Ιδιαίτερα των παραδοσιακών Μέσων όπως η τηλεόραση και τα έντυπα. Η επιρροή αυτή, μπορεί να μετρηθεί. Με πωλήσεις, τηλεθεάσεις και τον βαθμό εμπιστοσύνης που δείχνει η κοινωνία. Είναι απόλυτα μετρήσιμα μεγέθη και όποιος δεν θέλει να το δει, δεν θέλει να δει την πραγματικότητα.

Στην μείωση της επιρροής των παραδοσιακών Μέσων, σημαντικό ρόλο έχουν παίξει και οι επιθέσεις που έχουν δεχτεί από φιλόδοξους για την εξουσία πολιτικούς. Δεν ευθύνονται μόνο αυτές φυσικά. Αναμφισβήτητα, η πολύχρονη διασύνδεσή τους με οικονομικά ή πολιτικά συμφέροντα ή ακόμα και η ανάδειξη των μέσων κοινωνικής δικτύωσης, έχουν περιορίσει την εμβέλειά τους.

Με αυτά τα δεδομένα, ο,τι αποτέλεσμα και αν έχει η προσπάθεια της κυβέρνησης να φέρει κοντά στα νερά της τον ΔΟΛ, για την ίδια δεν θα υπάρχει πραγματικό όφελος. Όπως δεν υπάρχει όφελος επειδή κάποια πρωτοσέλιδα δεν βρίσκουν πολλούς λόγους για να κάνουν έλεγχο και κριτική στην κυβέρνηση. Ας ρίξουμε μια ματιά στις κυκλοφορίες των εφημερίδων (αθροιστικά όλες μαζί πουλάνε όσοι και οι επισκέπτες ενός σχετικά επιτυχημένου ειδησεογραφικού site) ή στις έρευνες για την άποψη της πλειοψηφίας της κοινωνίας για τα ΜΜΕ.

Η κυβέρνηση έχει λόγους για να στηρίξει ένα δημοσιογραφικό συγκρότημα -στο πλαίσιο της νομιμότητας- επειδή κάθε φωνή, όσο αρνητική ή θετική και αν είναι, προσθέτει στην καλή λειτουργία της δημοκρατίας. Αν η σημερινή κυβέρνηση το στηρίξει, δεν θα το κάνει γι' αυτό τον λόγο. Ο λόγος για τον οποίο θα το κάνει ωστόσο -να αποκτήσει μεγαλύτερη επιρροή-δεν είναι μόνο λάθος, αλλά δεν θα έχει και το επιθυμητό από αυτήν αποτέλεσμα...