Ας τολμήσουν για το ελάχιστο

Του Γιάννη Παντελάκη

Στο πεζοδρόμιο της οδού Κολοκοτρώνη βρίσκεται ξαπλωμένος ένας νέος. Είναι μεσημέρι, έχει βαριά ατμόσφαιρα, οι περαστικοί ρίχνουν γρήγορες ματιές επάνω του χωρίς να κοντοστέκονται. Δεν μοιάζει παρά ακόμα ένας άστεγος της πόλης. Δεν ξέρω πόσοι είναι αυτοί. Ενας φίλος μού έλεγε πως δύσκολα μπορεί κάποιος να τους υπολογίσει. Το ελληνικό δαιμόνιο έχει παίξει τον ρόλο του και εδώ. Μου έλεγε (ο φίλος) πως υπάρχουν κάποιες οργανώσεις που, προκειμένου να πάρουν περισσότερες επιδοτήσεις για τους άστεγους από κοινοτικά κονδύλια, εμφανίζουν μεγαλύτερους αριθμούς από τους πραγματικούς. Ισως να είναι και έτσι. Ομως, ούτε αυτό σημαίνει κάτι ιδιαίτερο. Αν στόχος μας είναι να δείξουμε τα σημάδια της βαθιάς κρίσης, δεν είναι απαραίτητο να περιοριστούμε μόνο στους άστεγους. Στον ίδιο δρόμο που είναι ξαπλωμένος ο νεαρός, πολλά μαγαζιά είναι κλειστά. Αδεια, ξενοίκιαστα, σαν φαντάσματα. Οι παλιές ταμπέλες έχουν απομείνει θυμίζοντας πως κάποτε ο δρόμος αυτός είχε ζωή.

Τέτοιοι δρόμοι υπάρχουν πολλοί στην Αθήνα, και όχι μόνο. Τα σημάδια της κρίσης είναι πολλά, δεν χρειάζεται καν καταγραφή. Υπάρχει το βίωμα όλων μας, για μας ή για τους διπλανούς μας. Και εκτός από τις προσωπικές εμπειρίες ή ιστορίες ανθρώπων γύρω μας που μπορούμε να διηγηθούμε, υπάρχει και η μεγάλη εικόνα. Το μεγάλο κάδρο της γενικής απογοήτευσης και του πεσιμισμού. Σαν να πλανάται πάνω από αυτή τη χώρα ένα σύννεφο που μας έχει σκεπάσει, μέσα στο οποίο κυριαρχούν μόνο αρνητικά συναισθήματα, που άλλες φορές παραπέμπουν σε κατάθλιψη, άλλες σε οργή και μίσος για κάποιους δίπλα μας. Είναι γνωστό άλλωστε, η κρίση έβγαλε στην επιφάνεια συλλογικές συμπεριφορές άγνωστες ώς τώρα, που μάλλον έβρισκαν έως τώρα καταφύγιο σε μικρές ή μεγαλύτερες υλικές απολαύσεις. Δανεικές πάντα.

Το σίγουρο είναι πως από αυτό το σύννεφο απουσιάζει οποιοδήποτε ίχνος αισιοδοξίας ή, καλύτερα, προσδοκίας. Ναι, αυτό μας συμβαίνει σήμερα, αλλά αύριο αυτό θα αλλάξει. Σχεδόν κανένας –και ο πιο αισιόδοξος– δεν μπορεί να σκεφτεί έτσι. Εκτός και αν έχει ενός είδους άγνοια κινδύνου ή είναι αιθεροβάμων.

Αυτό το σκηνικό πρέπει να αλλάξει, ποιος αμφιβάλλει γι’ αυτό. Αλλωστε, πνίγει ακόμα και την παραμικρή δυνατότητα δημιουργίας. Είναι ανάγκη να βγούμε από αυτό το σύννεφο. Και η απάντηση αυτής της ανάγκης δεν έχει θεωρητικό περιεχόμενο, είναι πολιτική κυρίως. Γι’ αυτό τους εκλέγουμε, ή όχι; Κι όμως, αυτοί που διαχειρίζονται τις τύχες μας, προσπαθούν με διάφορα τεχνάσματα να δημιουργήσουν εικόνα ευφορίας. Μιλάμε για το περίφημο success story, που μηχανεύτηκαν στο Μαξίμου και προσπαθούν να προωθήσουν σαν κάτι πραγματικό. Τελευταία προσπάθεια, οι συναντήσεις του πρωθυπουργού με εκπροσώπους μιας πολυεθνικής καπνού, οι οποίοι -λέει το story- θα επενδύσουν στο Αγρίνιο. Ο πρωθυπουργός τούς φώναξε στο Μαξίμου, οι κάμερες ήταν εκεί, τα λόγια περί επενδύσεων και θέσεων εργασίας περίσσεψαν. Ανόητα επικοινωνιακά παιχνίδια.

Η εταιρεία θα κάνει την επένδυση επειδή προσφέρονται οι αναγκαίες συνθήκες κερδοφορίας. Εδώ βάζεις μια τελεία. Ο πρωθυπουργός, η κυβέρνηση, οι υπουργοί, δεν έκαναν απολύτως τίποτα για να συμβάλουν σ’ αυτό. Απλά μας πουλάνε κάτι που έτσι κι αλλιώς θα γινόταν. Εκείνο που δεν λένε σ’ αυτή την υπόθεση, είναι πως την ίδια στιγμή που η πολυεθνική επενδύει, ό,τι επενδύει, στην ίδια χώρα κλείνουν χιλιάδες άλλες επιχειρήσεις. Η Ομοσπονδία των εμπόρων μόλις προχθές ανακοίνωσε πως ώς το τέλος της χρονιάς θα έχουν χάσει την εργασία τους άλλοι 90.000 άνθρωποι επειδή θα κλείσουν ακόμα μερικές χιλιάδες επιχειρήσεις. Γι’ αυτό το unsuccesful story ο κ. Σαμαράς μάλλον δεν έχει να πει κάτι.

Η ουσία είναι πως η κυβέρνηση πολιτεύεται επικοινωνιακά. Προσπαθεί να διατηρηθεί στην εξουσία με τεχνάσματα. Και, προκειμένου να μείνει γαντζωμένη στην εξουσία, δεν είναι διατεθειμένη να παραδεχτεί οτιδήποτε. Ούτε καν αυτό που επισημαίνουν σχεδόν όλοι, ακόμα και ένα μέρος των δανειστών. Το πρόγραμμα που ακολουθείται δεν βγαίνει. Ακόμα και αν αφαιρέσουμε τον σημαντικότερο παράγοντα –την κοινωνία δηλαδή που βιώνει πρωτόγνωρες συνθήκες ανέχειας–, οι στεγνοί αριθμοί λένε πως δεν υπάρχει φως.

Αυτή την αλήθεια η κυβέρνηση δεν την αναφέρει καν, την παραποιεί. Και προωθεί «ιστορίες επιτυχίας» που δεν υπάρχουν. Κρυμμένη όμως πίσω από αυτές, αδυνατίζει ακόμα και τα όποια επιχειρήματα θα μπορούσε να χρησιμοποιήσει απέναντι στους δανειστές, με τα οποία θα μπορούσε να διεκδικήσει ηπιότερους όρους προσαρμογής, στη χειρότερη περίπτωση. Δεν αναφερόμαστε στην περίφημη «επαναδιαπραγμάτευση του Μνημονίου», την οποία υποσχόταν προεκλογικά ο κ. Σαμαράς, αλλά και ο κ. Βενιζέλος. Ας τη θεωρήσουμε αναγκαία υπερβολική ατάκα μιας προεκλογικής περιόδου. Αλλά, έστω, για να αναφέρουμε ένα παράδειγμα, δεν μπορούν να διεκδικήσουν μεγαλύτερο χρόνο προσαρμογής; Ολα τα σκληρά κελεύσματα των δανειστών τα έχουν υλοποιήσει, με κορυφαίο τις απολύσεις στο Δημόσιο. Εχουν δείξει την «καλή» τους πρόθεση απέναντι στους δανειστές, ας επιχειρήσουν για το μικρότερο…

gpantelakis@efsyn.gr
http://www.efsyn.gr/