Αυταπάτες ή ψέματα;

Του Γιάννη Παντελάκη

Ας περιοριστούμε στον ΣΥΡΙΖΑ. Έτσι κι αλλιώς, ο εταίρος που επέλεξε να συγκυβερνήσει, δεν είναι τίποτα περισσότερο από ένα πολιτικό συνονθύλευμα δεξιών, ακροδεξιών, λαϊκιστών κ.ά. που αθροίστηκαν πίσω από ένα αντιμνημονιακό αφήγημα και οι οποίοι ωστόσο θα ψήφιζαν όσα μνημόνια θα χρειαζόντουσαν αρκεί να παρέμεναν στην εξουσία. Στον ΣΥΡΙΖΑ λοιπόν, που ακόμα και σήμερα επιμένει να επιτίθεται στα παλιά κόμματα και να αυτοπροσδιορίζεται ο ίδιος ως φορές του καινούργιου και της Αριστεράς.

Ας δεχτούμε -υποθετικά- πως το τρίτο μνημόνιο ήταν αποτέλεσμα μιας αναγκαστικής επιλογής, ενός προσωρινού συμβιβασμού με τους δανειστές. Και ας δεχτούμε επιπλέον πως ο Τσίπρας και η υπόλοιπη πολιτική παρέα που θα έσκιζε τα μνημόνια, θα έδινε την 13η σύνταξη και θα εφάρμοζε παράλληλα προγράμματα, έπεσαν θύματα αυταπάτης όπως είπε ο πρωθυπουργός στην Βουλή («κατηγορήστε μας για αυταπάτες, όχι για ψέματα»).

Υποθετικά πάντα, ας υιοθετήσουμε πως δεν υπολόγισαν σωστά τις διεθνείς ισορροπίες, πίστεψαν ότι θα μας δάνειζαν Κινέζοι και Ρώσοι, θεώρησαν πως οι ΗΠΑ θα πίεζαν τους Ευρωπαίους δανειστές προς όφελός μας,  εκτίμησαν πως η απειλή για έξοδο της χώρας από το ευρώ θα λειτουργούσε ως ντόμινο για την ευρωζώνη κ.ο.κ. Ας πούμε δηλαδή πως έπεσαν έξω, απλά έπεσαν έξω στις εκτιμήσεις.

Και μετά από μια τέτοια υπόθεση εργασίας, εξαιρώντας τις οικονομικές της επιλογές (τις αναγκαστικές υποτίθεται λόγω μνημονίου), ας αναρωτηθούμε αν αυτή η κυβέρνηση στον περίπου ενάμισι χρόνο που βρίσκεται στην εξουσία έκανε τις στρατηγικές επιλογές εκείνες που θα έκαναν την διαφορά. Διαφορά, συγκριτικά με την διαχείριση των μεταπολιτευτικών κυβερνήσεων. Αν επιχείρησε να περιορίσει τις παθογένειες που σε μεγάλο βαθμό ευθύνονται για την πολύπλευρη κρίση. Αν προσπάθησε να αντιμετωπίσει βασικές αιτίες της κακοδαιμονίας στην οικονομία όπως η φοροδιαφυγή και η παραοικονομία. Αν προστάτεψε στοιχειωδώς τους εξωφρενικά πολλούς οικονομικά αδύνατους που πολλαπλασιάζονται. Αν προώθησε θέματα εκσυγχρονισμού της λειτουργίας του κράτους. Αν περιόρισε έστω τις διαθέσεις εξωθεσμικών κέντρων να επηρεάζουν την πολιτική ζωή.

Καταφατική απάντηση σε όλα αυτά, δεν υπάρχει.  Σχεδόν καμία. Αντίθετα, εύκολα κάποιος μπορεί να διαπιστώσει πως δεν επιδεινώνονται μόνο οι οικονομικοί δείκτες της χώρας.  Αλλά και όλοι εκείνοι που συνθέτουν το παζλ των αιτιών της κρίσης. Νεποτισμός, ρουσφέτια, κομματισμός, ενίσχυση των ήδη στενών δεσμών με την ιεραρχία, καθυστέρηση στην απονομή της δικαιοσύνης,  καμία προσπάθεια για τον εκδημοκρατισμό των σωμάτων ασφαλείας ή την διαφάνεια στις δημόσιες προμήθειες κ.ο.κ. Δεν έκανε τίποτα που να αφορά στον εκσυγχρονισμό των δομών του κράτους, τίποτα που ν αφορά τον αποκλεισμό των οικονομικά αδύνατων.

Κι όμως, όλα αυτά και άλλα τόσα που δεν έχουν οικονομικό κόστος, ο ΣΥΡΙΖΑ τα υποσχέθηκε. Με τον ίδιο ανέξοδο τρόπο που υποσχόταν την κατάργηση των μνημονίων. Και το ερώτημα που έσπευσε να απαντήσει ο Τσίπρας στην Βουλή επανέρχεται: να τον κατηγορήσουμε για αυταπάτες ή για ψέματα;