Το πάθημα του Μαγγελάνου και ο Αλέξης Τσίπρας

Του Γιώργου Φιντικάκη

Το 2004 ο Γιώργος Αλογοσκούφης πήρε με λιακάδα ένα τρύπιο καράβι, την ελληνική οικονομία, και χωρίς να το μπαλώσει, θέλησε να διασχίσει τον Ατλαντικό Ωκεανό, μια από τις πιο επικίνδυνες θάλασσες του κόσμο. Το αποτέλεσμα είναι γνωστό.

Έμαθε τίποτα από το πάθημα του Γ. Αλογοσκούφη και του Κώστα Καραμανλή ο Αλέξης Τσίπρας; Φαίνεται πως όχι. Σαν άλλος θαλασσοπόρος, πήρε κι αυτός το 2015 το ίδιο καράβι, αλλά σμπαραλιασμένο πια, και με το σύνθημα "οι Έλληνες ξέρουμε από θάλασσες", άνοιξε κι αυτός πανιά για τον Ατλαντικό. Το ταξίδι του συνεχίζεται ακόμη, παρ’ ότι θα έπρεπε πλέον να έχει καταλάβει ότι τα σάπια σκαριά δεν βγαίνουν μεσοπέλαγα όταν έχει φουρτούνα.

Φαίνεται ότι δεν έχει διαβάσει την ιστορία ενός πραγματικού θαλασσοπόρου, του Πορτογάλου Φερδινάνδου Μαγγελάνου, που έζησε πέντε αιώνες νωρίτερα. Ο Μαγγελάνος ήταν ένας φιλόδοξος καπετάνιος, που ζηλεύοντας τη δόξα του Κολόμβου ο οποίος και είχε νωρίτερα ανακαλύψει την Αμερική, είχε φαγωθεί να κάνει τον περίπλου του κόσμου. Όταν ο βασιλιάς της Πορτογαλίας αρνήθηκε για τους δικούς του πολιτικούς λόγους να στηρίξει το σχέδιό του, ο Μαγγελάνος απευθύνθηκε στον βασιλιά της Ισπανίας με τον οποίο και υπέγραψε συμβόλαιο.

Του ανατέθηκε λοιπόν η αποστολή να ανακαλύψει μία νέα διαδρομή για τα περίφημα Νησιά των Μπαχαρικών (Spice Islands), στη σημερινή Ινδονησία, ώστε οι Ισπανοί να αποφεύγουν την Αίγυπτο και την Μέση Ανατολή.

Τα μπαχαρικά την εποχή εκείνη μονοπωλούνταν από τους Άραβες και θεωρούνταν κάτι σαν το σημερινό πετρέλαιο : Με ένα σακουλάκι κανέλα αγόραζε κανείς σπίτι στη Λισαβόνα. Μετά από πολλές περιπέτειες, και αφού πρώτα έκανε το γύρο της Αφρικής και μπήκε στον Ινδικό Ωκεανό, ο Μαγγελάνος έφτασε στις σημερινές Φιλιππίνες, όπου και σκοτώθηκε στην προσπάθειά του να συμφιλιώσει δύο εχθρικές φυλές ιθαγενών.

Και κάπου εδώ αρχίζει το κομμάτι της ιστορίας που μας αφορά. Ο Μαγγελάνος φαίνεται ότι ήταν πολύ σχολαστικός τύπος και έβαζε συνέχεια τους ναύτες να καλαφατίζουν τα καράβια, ώστε να τα έχουν σε άριστη κατάσταση. Η συμπεριφορά του αυτή δεν τον έκανε και πολύ δημοφιλή ανάμεσα στο πλήρωμα.

Όταν λοιπόν ο Μαγγελάνος σκοτώθηκε, οι ναύτες παράτησαν το πτώμα του στο νησί, μπήκαν στα καράβια και απέπλευσαν. Πάνω όμως στον ενθουσιασμό τους ότι ξεφορτώθηκαν τον δυνάστη Μαγγελάνο, παραμέλησαν την φροντίδα των καραβιών και εγκατέλειψαν κάθε σχετική προσπάθεια.

Έφτασαν μερικούς μήνες μετά στα περίφημα νησιά, και αφού πρώτα μοίρασαν στους ιθαγενείς καθρεφτάκια και μεταξωτές κορδέλες (εξ ου και η γνωστή έκφραση «φύκια για μεταξωτές κορδέλες»), γέμισαν τα αμπάρια των πλοίων με κανέλα και άλλα πολύτιμα μπαχαρικά. 

Έκαναν όμως το λάθος να τα παραφορτώσουν, και επειδή είχαν πάψει και να τα φροντίζουν, το μεγαλύτερο από αυτά βούλιαξε, παίρνοντας μαζί του όλη την περιουσία που οι ίδιοι είχαν συγκεντρώσει με τόσο κόπο. Έπαιξαν δηλαδή με την τύχη τους, αλλά έπαιξαν για πολύ καιρό, όπως ακριβώς κάνουμε κι εμείς τα τελευταία χρόνια. 

Συμπέρασμα. Έχουμε μερικές φορές την εντύπωση ότι αν εγκαταλείψουμε τον σφικτό κορσέ των μνημονίων, θα βρούμε τον θησαυρό, γιατί όχι της δραχμής, αλλά ακόμη και αν τον βρούμε, θα έχουμε κάνει μια τρύπα στο νερό, αν πρώτα δεν νοικοκυρέψουμε το σπίτι μας.

Διότι μόνο αν το καράβι είναι αξιόπλοο, θα ταξιδέψει πίσω στο σπίτι σώο, μαζί με τον θησαυρό. Και για να είναι αξιόπλοο, κάποιος πρέπει να το καλαφατίζει.

Για να το πούμε διαφορετικά, οι «καλές προθέσεις» και μόνο δεν αρκούν. Άλλωστε, με καλές προθέσεις, είναι στρωμένος και ο δρόμος για την κόλαση, όπως λέει η περίφημη γαλλική παροιμία. Άξιες εμπιστοσύνης δεν είναι οι κυβερνήσεις που διατυμπανίζουν τις καλές τους προθέσεις, αλλά όσες δεν κάνουν "κοπάνα" από τις ευθύνες τους.

Σε συνέντευξή του στις μαθητικές καταλήψεις του 1990 στα σχολεία, ο Αλέξης Τσίπρας, ενεργό «οργισμένο νιάτο» της εποχής, είχε δώσει συνέντευξη στην Άννα Παναγιωταρέα.

«Είναι δικαίωμα να μπορούμε να κρίνουμε εμείς (οι μαθητές), αν κάποια ώρα θα θελήσουμε να λείψουμε από το μάθημα», ήταν τα λόγια του, υπερασπιζόμενος από τότε το δικαίωμα στην κοπάνα…

liberal.gr