Πώς θα «αποκατασταθεί η τάξη»;

Για να επιστρέψει το αίσθημα ασφάλειας στους πολίτες, όπως το θέτει δηλαδή η ΝΔ, δεν αρκεί η πολιτική βούληση. Χρειάζονται προσλήψεις, οικονομικοί πόροι και ανοχή της κοινωνίας στην παραβίαση βασικών ατομικών δικαιωμάτων...

Του Κώστα Γιαννακίδη

Όταν ο Ρούντι Τζουλιάνι εξελέγη δήμαρxoς Νέας Υόρκης, το 1994, ζήτησε από τον αρχηγό της Αστυνομίας να υιοθετήσει τη θεωρία των «Σπασμένων Παραθύρων». Αν αφήσεις ένα σπασμένο παράθυρο στο κτίριο, προκαλείς κάποιον να σπάσει και δεύτερο ή να λερώσει τον τοίχο. Το περιβάλλον προσδιορίζει τη συμπεριφορά των ανθρώπων. Συνεπώς η Αστυνομία πρέπει να δείχνει μηδενική ανοχή στη μικρή παραβατικότητα.

Και επειδή ο Τζουλιάνι έκανε και προσλήψεις αστυνομικών, στα μέσα της δεκαετίας του ’90 η κατάσταση στη Νέα Υόρκη, για την ακρίβεια στο Μανχάταν, άρχισε να αλλάζει. Η αστυνομία σε «τσιμπούσε» για το παραμικρό, ακόμα και αν σε έπιαναν να ξαλαφρώνεις από τις μπύρες πίσω από ένα θάμνο. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα να «αντιλαλούν οι φυλακές», που λέει και το πορτορικάνικο τραγούδι του Μπρονξ, από πιτσιρικάδες που έκαναν γκράφιτι ή έμπαιναν στο μετρό χωρίς εισιτήριο. Η εγκληματικότητα μειώθηκε. Πιο σωστά, συνέχισε να μειώνεται, αφού ο σχετικός δείκτης άρχισε να φθίνει τέσσερα χρόνια πριν την ανάληψη της δημαρχίας από τον Τζουλιάνι. Επί Τζουλιάνι, όμως, η εγκληματικότητα στη Νέα Υόρκη έπεσε κάτω από τον εθνικό μέσο όρο. Και συνέχισε να υποχωρεί με πραγματικά εντυπωσιακούς ρυθμούς. Ταυτόχρονα, όμως, αυξήθηκαν δραματικά οι καταγγελίες για την παραβίαση στοιχειωδών δικαιωμάτων των ανθρώπων που έβρισκαν απέναντι τους την Αστυνομία. Πολλαπλασιάστηκαν τα περιστατικά αυθαίρετης αστυνομικής βίας και χρήσης όπλων εναντίον άοπλων υπόπτων.

Λίγο πριν τις αμερικανικές εκλογές ένα στέλεχος της καμπάνιας Τραμπ υποστήριζε σε συνέντευξη του ότι η εγκληματικότητα στη χώρα έχει αυξηθεί. Η δημοσιογράφος τον διόρθωσε, λέγοντας ότι τα στοιχεία δείχνουν το αντίθετο. «Σημασία δεν έχει τι λένε στα στοιχεία, αλλά τι αισθάνεται ο κόσμος» απάντησε εκείνος. Αυτός είναι ο ορισμός της «εναλλακτικής αλήθειας». Όμως, ερχόμενοι στα δικά μας, αξίζει να δούμε πρώτα τα στοιχεία.

Πώς εξελίσσεται η εγκληματικότητα στην Ελλάδα; Η Ελληνική Αστυνομία έχει ολοκληρώσει την επεξεργασία των στοιχείων για το πρώτο εξάμηνο του 2016. Η εγκληματικότητα παρουσίασε αύξηση σε σχέση με το ίδιο διάστημα του 2015. Εντάξει, δεν γίναμε και Σικάγο του μεσοπολέμου, αλλά οι δείκτες ανέβηκαν. Σύμφωνα με την Αστυνομία: «Από την ποιοτική ανάλυση των στοιχείων, στις κατηγορίες των αδικημάτων των ληστειών και των κλοπών – διαρρήξεων, συνεχίζεται η μετατόπιση στους λεγόμενους «εύκολους στόχους» ή στόχους «χαμηλού ρίσκου», καθώς οι ληστείες και κλοπές – διαρρήξεις σε στόχους «υψηλού ρίσκου» έχουν μειωθεί αισθητά. Σε όλη την Επικράτεια, σε σύγκριση με το αντίστοιχο εξάμηνο του 2015, καταγράφονται λιγότερες ληστείες σε Υποκαταστήματα Τραπεζών, πρακτορεία Ο.Π.Α.Π. και καταστήματα, ενώ περισσότερες καταγράφονται σε σούπερ μάρκετ, αρπαγές τσαντών, καταστήματα ψιλικών, πρατήρια υγρών καυσίμων, οικίες και ταξί».

Κοινώς το έγκλημα διασπείρεται σε μεγαλύτερη έκταση, αλλά σε μικρότερα μεγέθη. Αυτό διαπιστώνεται και από τον αριθμό των συλληφθέντων. Λέει η Αστυνομία: «Το Α΄εξάμηνο του 2016 συνελήφθησαν συνολικά 206.397 άτομα για αξιόποινες συμπεριφορές κακουργηματικού και πλημμεληματικού χαρακτήρα. Από τους συλληφθέντες, 28.294 ενέχονται σε ανθρωποκτονίες, ληστείες, κλοπές και διαρρήξεις σπιτιών, αυτοκινήτων, καταστημάτων, ναρκωτικά, απάτες κ.λπ. Παράλληλα, εξαρθρώθηκαν 157 σημαντικές πολυμελείς εγκληματικές οργανώσεις, που διέπρατταν πράξεις βίας ή άλλες σοβαρές μορφές αδικημάτων. Επιπλέον, εξιχνιάστηκαν 17.277 σοβαρές υποθέσεις του κοινού και οργανωμένου εγκλήματος, που αφορούν σε όλο το φάσμα της εγκληματικής δραστηριότητας».

Η Αστυνομία δεν έχει, φυσικά, ξεχωριστά στοιχεία για τα Εξάρχεια αν και στη συγκεκριμένη περίπτωση τα δεδομένα σίγουρα θα συμφωνούν με αυτό που πιστεύει ο κόσμος.

Θα μπορούσε, λοιπόν, να εφαρμοστεί και εδώ το δόγμα μηδενικής ανοχής του Τζουλιάνι; Κοινώς έχει βάση αυτό που λέει η Νέα Δημοκρατία για αποκατάσταση του αισθήματος ασφάλειας των πολιτών; Δύσκολα. Στη Νέα Υόρκη προσέλαβαν 7.000 αστυνομικούς. Εδώ δεν έχουμε να αγοράσουμε αλεξίσφαιρα γιλέκα. Εχετε παρατηρήσει σε τι κατάσταση είναι τα περιπολικά ή οι μοτοσυκλέτες της Αστυνομίας; Η Ελληνική Αστυνομία δεν διαθέτει την επάρκεια και τις υποδομές για να υλοποιήσει όσα κατά καιρούς εξαγγέλλονται από το βήμα της Βουλής. Παρεμπιπτόντως, η επιχείρηση «αποκατάστασης του αισθήματος ασφάλειας» θα έχει και κοινωνικές παρενέργειες αντίστοιχες με εκείνες που διαπιστώθηκαν στη Νέα Υόρκη. Δεν αρκεί να βγάλεις την ομάδα «Δέλτα» να περνάει γιαγιάδες στο απέναντι πεζοδρόμιο. Η «τάξη» είναι μία συνθήκη που δεν εφαρμόζεται με χειρουργικό νυστέρι. Συνήθως χρησιμοποιείται κλομπ. Αυτές οι διαθέσεις, λοιπόν, ξεκινούν πρώτα από την κοινωνία και μετά φτάνουν στα χέρια του αστυνομικού οργάνου. Όταν η κοινωνία εμφανιστεί απαιτητική ή ανεκτική, δεν θα αναγνωρίζετε το αστυνομικό που περνάει από δίπλα, ενίοτε και από πάνω σας.

Τα Εξάρχεια, βέβαια, είναι μία άλλη περίπτωση. Μπορεί να υπάρξει κυβέρνηση που θα ανοίξει τέτοιο μέτωπο μέσα στο κέντρο της πρωτεύουσας; Πιθανώς και να υπάρξει, δημιουργώντας έναν επιχειρησιακό βραχίονα επιβολής της τάξης στο κέντρο της πρωτεύουσας. Και δεν αποκλείεται να έχει και αποτελέσματα στη μικροκλίμακα του αθηναϊκού κέντρου. Ναι, την πρώτη φορά που θα βρεθούν πίσω από τα κάγκελα τα παλικάρια που καταστρέφουν μέσα και υποδομές των αστικών συγκοινωνιών, μπορεί να δούμε επεισόδια και απεργία πείνας. Τη δεύτερη φορά, όμως, θα καταλάβουν ότι το κράτος σοβαρολογεί.   

protagon.gr