Για τα νέα τεκμήρια... ενοχής

Του Γιώργου Σταματόπουλου

Οσοι ζούμε σε δημοκρατικά καθεστώτα (έστω διάτρητα) γνωρίζουμε ότι στον χώρο της Δικαιοσύνης (όταν κάποιος κατηγορείται) ισχύει ότι όλοι είναι αθώοι έως αποδείξεως του εναντίου, ο κατηγορούμενος δηλαδή προφυλάσσεται και προστατεύεται έως ότου γίνει η εκδίκαση της υπόθεσης -και σωστά- από το τεκμήριο της αθωότητας.

Είναι μια συνετή και δίκαιη (αυτονόητη, δα) αρχή για να αποφευχθούν τα δυσάρεστα: αυτοδικία, λιντσάρισμα, ηθική καταδίκη του κατηγορουμένου πριν από την ετυμηγορία και πολλά άλλα που δεν περιποιούν τιμήν στη δικαιοσύνη και την κοινωνία.

Αυτό το γνωρίζουν και οι πλέον αδαείς περί τη λειτουργία της Δικαιοσύνης, ακόμη και οι μαθητές γυμνασίου και λυκείου. Να, όμως, που, κόντρα στη μεγίστη αυτή αλήθεια, ο Ελληνας υπουργός Εξωτερικών φέρνει τα πάνω κάτω και προκαλεί μούδιασμα στους νουνεχείς, αντιστρέφοντάς την και διαλαλώντας ακριβώς το αντίθετο. Θεωρεί εκ των προτέρων ότι οι κατηγορούμενοι είναι ένοχοι και, εάν τυχόν δεν είναι, ας το αποδείξουν.

Είπε, συνεντευξιαζόμενος, για όσους κατηγορούνται ότι έχουν εμπλακεί στο σκάνδαλο Novartis (εκπομπή «Αυτοψία», Alpha T.V.): «...Κι ελπίζω να αποδείξουν, εφόσον είναι αθώοι, την αθωότητά τους».

Ο κ. Κοτζιάς εισάγει στο πολίτευμα μια νέα, δικής του κοπής, νομική αρχή, το τεκμήριο ενοχής! Μάλιστα, κάτι σαν τη συλλογική ευθύνη -αλλά αυτά τα φαινόμενα εμφανίζονται σε απολυταρχικά, ολοκληρωτικά καθεστώτα στα οποία το πρόσωπο, ο πολίτης συνθλίβεται από τον ηγεμόνα και νόμους που περιλαμβάνουν (καταδικάζουν) το σύνολο· δεν υπάρχει η έννοια ελεύθερος πολίτης σε τέτοια καθεστώτα.

Αναρωτιέται κανείς: τα θέλει και τα λέει ή του ξεφεύγουν; Ας πούμε ότι δεν ισχύει το πρώτο, ότι δεν ήθελε δηλαδή να εκστομίσει κάτι τόσο άστοχο (και επικίνδυνο), ας δεχτούμε ότι δεν ήταν προϊόν της συνείδησής του, ότι του ξέφυγε βρε αδερφέ.

Αλλά κάπου κατοικούσε για να τα καταφέρει να βγει έξω, στην επικοινωνία, κάπου ήταν χωμένο -δεν λέμε ότι ήταν στην ιδεολογική ή πολιτισμική του σκευή αλλά καταχωνιασμένο σε σκοτεινά σημεία της ύπαρξης. Βέβαια, πώς έφτασε εκεί, ουδείς, πλην του ιδίου, προφανώς, μπορεί να γνωρίζει.

Η εξόρυξη των λέξεων από το μέσα λεξικό, που έχουμε ας πούμε κατακτήσει, δεν είναι εύκολη υπόθεση· μερικές φορές γίνεται με άγαρμπο τρόπο (εμείς τον λέμε ασυνείδητο και δικαιολογούμε έτσι τις πιθανές ασυναρτησίες που βγαίνουν στην επικοινωνιοσφαίρα από τα «βάθη» μας).

Είναι πολύ πιθανό, επίσης, να συμβαίνει το εξής απλό: είμαστε αυτό που είμαστε, αλλά το κρύβουμε επιμελώς και κάποια στιγμή έντασης λέμε ακριβώς αυτό που είμαστε -τόσο απλά και τόσο κατανοητά· δεν γίνεται να κρύβεις επιμελώς κάτι εσαεί, κάποια στιγμή αυτό θα έρθει στην επιφάνεια. Δεν ξέρω, επίσης, αν λέμε ό,τι είμαστε, ό,τι σκεφτόμαστε, αυτό ας το κρίνουν άλλοι.

Σημασία έχει ότι, μερικές φορές, μένουμε άναυδοι από μερικά που ακούμε από ανθρώπους που εκπροσωπούν κρίσιμους θεσμούς και που είναι υπεύθυνοι για την εύρυθμη λειτουργία του πολιτεύματος, που είναι υπεύθυνοι για την τύχη μας -εάν το εννοούμε...

Εκεί που πάει να μας σώσει από τα σκοτάδια ένα μικρό φως, έστω χλωμό, εκεί και το κλείσιμο του διακόπτη από απρόσμενες λέξεις - κινήσεις ανθρώπων της κυβέρνησης.  

efsyn.gr