Τέλος η 20ετής παραγραφή για φορο-υποθέσεις

Νέες ανατροπές στη νομοθεσία για την παραγραφή του δικαιώματος του Δημοσίου να ελέγχει φορολογικές υποθέσεις και να καταλογίζει επιπλέον ποσά φόρων, τόκους και πρόστιμα φέρνουν διατάξεις του φορολογικού νομοσχεδίου, το οποίο τέθηκε πρόσφατα σε δημόσια διαβούλευση.

Βάσει των νέων διατάξεων, η 20ετής προθεσμία παραγραφής που ισχύει σήμερα για φορολογικές υποθέσεις στις οποίες διαπιστώνεται φοροδιαφυγή, περιορίζεται σε 10ετή για τις υποθέσεις των ετών από το 2012 μέχρι το 2017 και σε 5ετή για τα έτη 2018, 2019 και τα επόμενα. Επιπλέον, για τις φορολογικές υποθέσεις των ετών από το 2014 και μετά η περίοδος παραγραφής σε περίπτωση μη υποβολής δήλωσης περιορίζεται σε 10ετή από 15ετή που ισχύει για τις υποθέσεις των ετών έως το 2013.

Προβλέπεται, επίσης, παράταση κατά ένα έτος της κανονικής 5ετούς περιόδου παραγραφής σε κάθε περίπτωση κατά την οποία εντός του 5ου έτους της περιόδου αυτής περιέρχονται σε γνώση της Φορολογικής Διοίκησης νέα πληροφοριακά στοιχεία από τα οποία προκύπτει φορολογική οφειλή.

Οι νέες διατάξεις

Πιο αναλυτικά, με τις διατάξεις του άρθρου 27, παρ. 3, του νομοσχεδίου τροποποιούνται οι διατάξεις του άρθρου 36 του Κώδικα Φορολογικών Διαδικασιών (ΚΦΔ) για την παραγραφή και προβλέπεται ότι:

1. Πράξη διοικητικού, εκτιμώμενου ή διορθωτικού προσδιορισμού φόρου θα μπορεί πλέον να εκδοθεί σε περιπτώσεις φοροδιαφυγής:

α) Εντός 10 ετών από τη λήξη του έτους εντός του οποίου λήγει η προθεσμία υποβολής δήλωσης για τις χρήσεις 2012 και 2013 και τα φορολογικά έτη 2014, 2015, 2016 και 2017.

β) Εντός 5 ετών από τη λήξη του έτους εντός του οποίου λήγει η προθεσμία υποβολής δήλωσης για τα φορολογικά έτη από 1/1/2018 και μετά.

Με βάση τα όσα προβλέπει σήμερα το άρθρο 36 του ΚΦΔ και αναμένεται να αντικατασταθούν από τις νέες διατάξεις, πράξη διοικητικού, εκτιμώμενου ή διορθωτικού προσδιορισμού φόρου μπορεί να εκδοθεί σε περιπτώσεις φοροδιαφυγής εντός 20 ετών από τη λήξη του έτους εντός του οποίου λήγει η προθεσμία υποβολής δήλωσης. Η 20ετής αυτή προθεσμία ισχύει για φορολογικές υποθέσεων ετών από το 2012 και μετά. Ουσιαστικά, με τις νέες ρυθμίσεις η προθεσμία παραγραφής υποθέσεων φοροδιαφυγής περιορίζεται από 20ετή σε 10ετή για τα έτη 2012-2017 και σε 5ετή για τα έτη από το 2018 και μετά.

2. Πράξη διοικητικού, εκτιμώμενου ή διορθωτικού προσδιορισμού φόρου μπορεί να εκδοθεί εντός 10 ετών από τη λήξη του έτους εντός του οποίου λήγει η προθεσμία για την υποβολή της δήλωσης:

α) σε περίπτωση που ο φορολογούμενος δεν έχει υποβάλει δήλωση εντός της κανονικής 5ετούς προθεσμίας παραγραφής του δικαιώματος του Δημοσίου για έλεγχο και καταλογισμό φόρων, τόκων και προστίμων,

β) σε περίπτωση που μετά τη λήξη της κανονικής 5ετούς προθεσμίας παραγραφής περιέλθουν σε γνώση οποιασδήποτε υπηρεσίας της Φορολογικής Διοίκησης νέα στοιχεία ή πληροφορίες που δεν θα μπορούσαν να είναι σε γνώση αυτής εντός της 5ετίας και προκύπτει ότι η φορολογική οφειλή υπερβαίνει αυτήν που είχε προσδιορισθεί βάσει προηγούμενου άμεσου, διοικητικού, εκτιμώμενου ή διορθωτικού προσδιορισμού φόρου.

  

Τι αλλάζει

  

Ουσιαστικά με τις νέες αυτές διατάξεις:

  

* Η προθεσμία παραγραφής του δικαιώματος του Δημοσίου για διενέργεια φορολογικού ελέγχου και για επιβολή φόρων, τόκων και προστίμων στην περίπτωση της μη υποβολής δήλωσης φορολογίας εισοδήματος περιορίζεται από 15ετή για υποθέσεις των ετών μέχρι το 2013, σε 10ετή για υποθέσεις των ετών από το 2014 και μετά.

* Η προθεσμία παραγραφής του δικαιώματος του Δημοσίου για διενέργεια ελέγχου και επιβολή φόρων, τόκων και προστίμων στην περίπτωση μη υποβολής δήλωσης ΦΠΑ παραμένει 10ετής.

* Διατηρείται σε ισχύ για τις υποθέσεις φορολογίας εισοδήματος των ετών έως το 2013 και επεκτείνεται και στις υποθέσεις φορολογίας εισοδήματος των ετών 2014 και επόμενων η ήδη προβλεπόμενη από τον παλαιό Κώδικα Φορολογίας Εισοδήματος (ν. 2238/1994) παράταση της προθεσμίας παραγραφής του ελεγκτικού δικαιώματος του Δημοσίου κατά 5 έτη, από 5ετία σε 10ετία, σε κάθε περίπτωση κατά την οποία, μετά τη λήξη της κανονικής 5ετούς προθεσμίας παραγραφής εντοπίζονται νέα στοιχεία ή πληροφορίες βάσει των οποίων διαπιστώνεται ότι ο φόρος που θα έπρεπε να καταβάλει ο φορολογούμενος είναι μεγαλύτερος από αυτόν που βεβαιώθηκε στο όνομά του.

* Όσον αφορά τις υποθέσεις ΦΠΑ, η παράταση της προθεσμίας παραγραφής από 5ετία σε 10ετία θα ισχύει πλέον σε κάθε περίπτωση κατά την οποία, μετά τη λήξη της κανονικής 5ετούς προθεσμίας παραγραφής, εντοπίζονται νέα στοιχεία ή πληροφορίες βάσει των οποίων διαπιστώνεται ότι ο φόρος που θα έπρεπε να καταβάλει ο φορολογούμενος είναι μεγαλύτερος από αυτόν που βεβαιώθηκε στο όνομά του είτε με βάση τη δήλωση που υπέβαλε είτε κατόπιν ελέγχου. Σήμερα η παράταση της προθεσμίας παραγραφής υποθέσεων ΦΠΑ από 5ετή σε 10ετή επιτρέπεται σε περίπτωση κατά την οποία τα νέα στοιχεία εντοπίζονται μετά τη λήξη 5ετίας μόνο εφόσον πριν από τη λήξη της 5ετίας έχει διενεργηθεί αρχικός έλεγχος. Αν δεν έχει διενεργηθεί αρχικός έλεγχος εντός της 5ετίας, τότε ακόμη κι αν εντοπιστούν νέα στοιχεία μετά το πέρας της 5ετίας δεν είναι δυνατή η παράτασή της για άλλα 5 έτη. Συνεπώς, στην περίπτωση των υποθέσεων ΦΠΑ οι νέες διατάξεις είναι δυσμενέστερες για τους φορολογούμενους, αφού επιτρέπουν την παράταση της προθεσμίας παραγραφής από τα 5 στα 10 έτη σε κάθε περίπτωση εντοπισμού νέων στοιχείων που προδίδουν ότι ο φόρος που βεβαιώθηκε ήταν μικρότερος αυτού που θα έπρεπε να είχε βεβαιωθεί.

3. Η κανονική 5ετής προθεσμία παραγραφής θα παρατείνεται κατά ένα ακόμη έτος όχι μόνο στην περίπτωση της υποβολής αρχικής ή συμπληρωματικής δήλωσης εντός του 5ου έτους της προθεσμίας αυτής, αλλά και στις ακόλουθες περιπτώσεις:

α) εάν περιέλθουν σε γνώση οποιασδήποτε υπηρεσίας της Φορολογικής Διοίκησης νέα στοιχεία για υπόθεση που ήδη έχει ελεγχθεί πλήρως και διαπιστωθεί ότι η φορολογική οφειλή υπερβαίνει αυτήν που είχε προσδιορισθεί κατόπιν του αρχικού ελέγχου (ως νέο στοιχείο νοείται κάθε στοιχείο το οποίο δεν θα μπορούσε να είναι γνωστό στη Φορολογική Διοίκηση κατά τον αρχικό φορολογικό έλεγχο),

β) εάν περιέλθουν σε γνώση της Φορολογικής Διοίκησης πληροφορίες από οποιαδήποτε πηγή εκτός Φορολογικής Διοίκησης, από τις οποίες προκύπτει φορολογική οφειλή.

Φορολογία εισοδήματος

Αξίζει να διευκρινιστεί ότι για τις υποθέσεις φορολογίας εισοδήματος των ετών έως το 2013 ισχύει σήμερα 3ετής παράταση της κανονικής 5ετούς προθεσμίας παραγραφής, εφόσον υποβληθεί αρχική εκπρόθεσμη δήλωση εντός του 5ου έτους της προθεσμίας αυτής.

Δηλαδή η προθεσμία παραγραφής στις περιπτώσεις αυτές γίνεται 8ετής. Η κανονική 5ετής προθεσμία παραγραφής των υποθέσεων φορολογίας εισοδήματος του έτους 2013 λήγει στις 31/12/2019 (η 5ετία είχε αρχίσει να τρέχει από 1/1/2015, αμέσως μετά τη λήξη του έτους 2014 στο οποίο έπρεπε να υποβληθούν οι δηλώσεις φορολογίας εισοδήματος για το έτος 2013).

Συνεπώς, εάν υποβληθεί έως 31/12/2019 εκπρόθεσμη αρχική δήλωση φορολογίας εισοδήματος για το έτος 2013, τότε η προθεσμία παραγραφής του δικαιώματος του Δημοσίου να ελέγξει την υπόθεση αυτή θα παραταθεί για τρία ακόμη έτη, έως 31/12/2022.

Αν δεν γίνει αυτό, τότε από 1/1/2020 η κανονική προθεσμία παραγραφής του έτους 2013 θεωρείται λήξασα και το δικαίωμα ελέγχου του Δημοσίου σε υποθέσεις φορολογίας εισοδήματος του 2013 θεωρείται παραγεγραμμένο.

Οι νέες προθεσμίες

Εφόσον ψηφιστούν από την ελληνική Βουλή οι προτεινόμενες τροποποιήσεις, τότε οι κανόνες που ορίζουν τις προθεσμίες παραγραφής του δικαιώματος του Δημοσίου για διενέργεια φορολογικού ελέγχου και επιβολής φόρων, τόκων και προστίμων, σε υποθέσεις φορολογίας εισοδήματος και ΦΠΑ θα διαμορφωθούν ως εξής:

1. Η κανονική περίοδος παραγραφής θα εξακολουθεί να είναι 5ετής. Η 5ετία αρχίζει να μετρά αμέσως μετά το τέλος του έτους εντός του οποίου πρέπει να υποβληθεί η σχετική φορολογική δήλωση. Π.χ. η προθεσμία παραγραφής υποθέσεων φορολογίας εισοδήματος του έτους 2013 λήγει στις 31/12/2019, δηλαδή 5 έτη ακριβώς μετά τις 31/12/2014.

2. Σε κάθε περίπτωση κατά την οποία εντός του 5ου έτους της κανονικής 5ετούς προθεσμίας παραγραφής θα εντοπίζονται νέα στοιχεία, από τα οποία προκύπτει ακόμη μεγαλύτερη φορολογητέα ύλη και συνακόλουθα υποχρέωση για πληρωμή επιπλέον φόρου, η προθεσμία αυτή θα παρατείνεται για ένα ακόμη έτος.

3. Στις περιπτώσεις που μετά τη λήξη της κανονικής 5ετούς προθεσμίας παραγραφής οι φοροελεγκτικές αρχές εντοπίζουν στοιχεία που θεωρούνται νέα και αποδεικνύουν ότι το πραγματικό ύψος της φορολογητέας ύλης ήταν μεγαλύτερο και το ποσό του φόρου που έπρεπε να πληρώσει ο φορολογούμενος είναι υψηλότερο, τότε η περίοδος παραγραφής θα παρατείνεται για 5 έτη και θα γίνεται 10ετής στον φόρο εισοδήματος, ενώ στον ΦΠΑ θα παρατείνεται για 5 έτη και θα γίνεται 10ετής ακόμη και στις περιπτώσεις που δεν διενεργήθηκε αρχικός έλεγχος εντός της κανονικής 5ετούς προθεσμίας παραγραφής.

4. Στις περιπτώσεις που οι φοροελεγκτικές αρχές διαπιστώνουν ότι για κάποιο έτος μέχρι το 2013 δεν υποβλήθηκε δήλωση φορολογίας εισοδήματος, η προθεσμία παραγραφής του δικαιώματος του Δημοσίου για έλεγχο του συγκεκριμένου έτους θα γίνεται 15ετής, δηλαδή θα παρατείνεται κατά 10 επιπλέον χρόνια μετά τη λήξη της κανονικής (5ετούς) προθεσμίας παραγραφής.

5. Στις περιπτώσεις που οι φοροελεγκτικές αρχές διαπιστώνουν ότι για κάποιο έτος από το 2014 και μετά δεν υποβλήθηκε δήλωση φορολογίας εισοδήματος, η προθεσμία παραγραφής του δικαιώματος του Δημοσίου για έλεγχο του συγκεκριμένου έτους θα γίνεται 10ετής, δηλαδή θα παρατείνεται κατά 5 επιπλέον χρόνια.

6. Στις περιπτώσεις που οι φοροελεγκτικές αρχές διαπιστώνουν ότι για κάποιο έτος δεν υποβλήθηκε δήλωση ΦΠΑ, η προθεσμία παραγραφής του δικαιώματος του Δημοσίου για έλεγχο του συγκεκριμένου έτους θα γίνεται 10ετής, δηλαδή θα παρατείνεται κατά 5 επιπλέον χρόνια.

7. Εάν υποβληθεί εκπρόθεσμη αρχική ή τροποποιητική δήλωση εντός των πρώτων τεσσάρων ετών της κανονικής 5ετούς περιόδου παραγραφής του δικαιώματος του Δημοσίου για έλεγχο, η προθεσμία παραγραφής θα εξακολουθεί να είναι 5ετής.

8. Σε περίπτωση υποβολής εκπρόθεσμης αρχικής ή τροποποιητικής δήλωσης εντός του 5ου έτους της 5ετούς προθεσμίας παραγραφής, η προθεσμία αυτή θα παρατείνεται μόνο για ένα έτος και θα γίνεται ουσιαστικά 6ετής.

9. Εφόσον υποβάλλεται εκπρόθεσμη αρχική δήλωση φορολογίας εισοδήματος μετά την παρέλευση της κανονικής 5ετούς περιόδου παραγραφής, η παράβαση θα εξομοιώνεται με μη υποβολή δήλωσης και η προθεσμία παραγραφής θα γίνεται 15ετής για τα έτη μέχρι το 2013 και 10ετής για τα έτη από το 2014 και μετά.

10. Εάν υποβληθεί εκπρόθεσμη αρχική δήλωση φορολογίας εισοδήματος το τελευταίο έτος της 5ετούς περιόδου παραγραφής της χρήσης του 2013, δηλαδή μέχρι 31/12/2019, τότε η προθεσμία παραγραφής θα παραταθεί για τρία ακόμη έτη, θα γίνει δηλαδή 8ετής.

11. Εφόσον υποβάλλεται εκπρόθεσμη αρχική δήλωση ΦΠΑ μετά την παρέλευση της κανονικής 5ετούς περιόδου παραγραφής, η παράβαση θα εξομοιώνεται με μη υποβολή δήλωσης και η προθεσμία παραγραφής θα γίνεται 10ετής.

12. Σε περίπτωση διαπίστωσης φοροδιαφυγής για τις χρήσεις των ετών 2012-2017 θα προβλέπεται πλέον 10ετής κι όχι 20ετής περίοδος παραγραφής.

13. Σε περίπτωση διαπίστωσης φοροδιαφυγής για τις χρήσεις των ετών 2018, 2019 και επομένων θα προβλέπεται πλέον 5ετής κι όχι 20ετής περίοδος παραγραφής.

Γιώργος Παλαιτσάκης naftemporiki.gr