Οχι με έναν κρότο, μα με έναν λυγμό

Γράφει ο Πέτρος Μανταίος

Διάλεξα για τίτλο στο σημερινό χρονογράφημα στίχο από ποίημα του T. S. Elliot, σε μετάφραση Σεφέρη, που τον θυμήθηκα από τα νεανικά μου χρόνια των μεταμεσονύκτιων απαγγελιών, μήπως και τύχουμε της προσοχής προσώπου που μας ενδιέφερε! Ο εν λόγω στίχος είναι το φινάλε από την τελευταία στροφή στο ποίημα «Κούφιοι άνθρωποι» (1925) που θεωρήθηκε σταθμός στη νεωτερική (μοντέρνα) ποίηση. Για όσους ενδιαφέρονται, στο youtube το απαγγέλλει ο ίδιος ο Elliot· ακρόαση μοναδική!

Ολόκληρη η στροφή: «Ετσι τελειώνει ο κόσμος/ έτσι τελειώνει ο κόσμος/ έτσι τελειώνει ο κόσμος/ όχι με έναν κρότο, μα με έναν λυγμό». Μου ήρθε στον νου καθώς διάβαζα («Εφ.Συν.» 12/11) το δημοσίευμα της Χαράς Τζαναβάρα: «Νεοκλασικά σε αποσύνθεση – Κινδυνεύουν να κατεδαφιστούν όσα κρίνονται ότι δεν είναι ασφαλή». Γύρω στα οκτακόσια (800!) υπολογίζονται σήμερα όσα κινδυνεύουν να... σβηστούν από τον χάρτη μνήμης της Αθήνας· τα πιο πολλά έχουν χαρακτηριστεί «ερείπια».

Αφορμή για το δημοσίευμα, η κατάρρευση μέρους νεοκλασικού, Αιόλου 38, πλατεία Αγίας Ειρήνης, «προστατευμένου» ως «ιστορικό οικοδόμημα» και «έργο τέχνης» από το 1980! Οι χαρακτηρισμοί μάς έλειπαν. Εδώ ο κόσμος καίγεται... και οι πολιτικοί, που νομοθετούν (αυστηρά μάλιστα σε πλείστες περιπτώσεις!) περιμένουν να γενεί το θάμα και τα «διατηρητέα» να... διατηρηθούν και να σωθούν από μόνα τους, ιδίαις δυνάμεσι!

Πώς; Χωρίς συγκεκριμένο πρόγραμμα. Αχαρτογράφητα, πολλά. Με απαγορευτικό κόστος συντήρησης, που επωμίζεται ο ιδιοκτήτης. Πολλαπλές ιδιοκτησίες και χρησικτησίες από καταπατήσεις (αυτό δεν το λέει το δημοσίευμα· αλλά κάποτε, το ’79-’80, που επιχείρησα να το ερευνήσω επιτόπου, θα έτρωγα της χρονιάς μου, αν δεν το έβαζα στα πόδια! Θυμάμαι, ήταν στην Καλαμιώτου!). Μέσα σ’ όλα, πλάκωσε τώρα και το AirBnB και έδεσε το βύσσινο. Οχι με κρότο, με λυγμό και στα μουλωχτά...