Εθισμένοι και εγκαταλελειμμένοι

Γράφει ο Ισσάκ Σούσης* 

"Ε, λοιπόν, είμαι ένας από αυτούς τους νέους και σας λέω ότι καθόλου δε με εκφράζει ο λαϊκιστικός μιζεραμπιλισμός σας, διότι σε αυτόν ακριβώς οφείλεται η σημερινή μας κατάσταση. Η δική μου γενιά πιστεύει και αισιοδοξεί διότι απλούστατα δεν αναζητά κάπου άλλου να ρίξει την ευθύνη. Πιστεύει στην ατομική διάκριση και προσπάθεια. Στην αξία του ταλέντου και της εργασίας. Εσείς είστε οι εθισμένοι στον ετεροκαθορισμό".
Ετσι τελειώνει το σχόλιό του νεαρός αναγνώστης κάτω από ακόμα ένα άρθρο που εκφράζει «παρωχημένες» μεταπολιτευτικές ιδέες για το μεταναστευτικό και για τον ρατσισμό, για τις δηλώσεις Δημουλά, για ανάγκη κοινωνικής συσπείρωσης και αντιστάσεις απέναντι στο νεοφιλελεύθερο μονότερμα.

Ξεπερνάς το ξάφνιασμα του για το πόσο οι επιδιώξεις μιας εποχής γυρνάνε στο διαμετρικά αντίθετό τους στην επόμενη, άντε στη μεθεπόμενη για να "θαυμάσεις" το πώς κάτω από κάθε πιθανή συγκυρία και κάθε συνδυασμό που θα μπορούσε ιστορικά να εμφανιστεί, το χάσμα παραμένει αμετάβλητο ανάμεσα στις γενιές, όσο και η διαπλοκή στα κυκλώματα και ο αμοιβαίος έλεγχος στους ομοϊδεάτες. Να προσθέσω ότι δεν συμφωνώ με τις απόψεις αυτού του νέου, αλλά παρ' όλα αυτά τον καταλαβαίνω. Να πω ότι είμαι αμετάπτωτα αντιμνημονιακός και σταθερά κλυδωνιζόμενος για το πού πέφτει το μπαλάκι με το δίκιο κάθε φορά στην καταιγιστική ροή και αμφίβολη κατάληξη του θρίλερ «Ανθρώπινα δικαιώματα».

Αυτό όμως που με βρήκε απόλυτα σύμφωνο όμως με την οπτική του νεαρού σχολιαστή ήταν αυτή η φοβερή και εντελώς στο κέντρο του κοινωνιολογικού μας προβλήματος -to the pontium, που λέμε- παρατήρησή του: "Όλοι εσείς οι εθισμένοι στον ετεροκαθορισμό". Τι ευχάριστη έκπληξη ήταν αυτή ξαφνικά μέσα σε ένα σχόλιο γεμάτο εσφαλμένες ιδέες για τα περιθώρια προσωπικής ανέλιξης -στα πλαίσια της ελεύθερης αγοράς- αυτό το "εθισμένοι στον ετεροκαθορισμό"; Πόσο μου καρφώθηκε και πόσο ευχάριστα και, επιτέλους, σε σωστά ελληνικά με πρόσβαλε.
Δεν έχει καταλάβει ο άπελπις νέος ότι όλα ξεκινάνε και σε αυτή τη χώρα από το θεαθήναι και τις περισσότερες φορές τελειώνουν σε αυτό, ότι ενώ κανείς δεν ξέρει αν θα λογοδοτήσει ποτέ στον Θεό -καλό θα ήταν αυτό, σαν έκπληξη σε bachelor πάρτι- ή στη συνείδησή του («Τώρα τέτοια θα λέμε, τώρα τέτοια θα λέμε πως πετάν τα πουλιά», αλλά παρ΄ όλα αυτά, τα λέμε) οι άλλοι δεν πρόκειται να τον αφήσουν σε χλωρό κλαρί. Όχι, δηλαδή, ας κοιτάξει πρώτα γύρω του, να δει πόσα χλωρά κλαριά βλέπει και ας έρθει μετά να ξανασχολιάσει αναλόγως.

Εδώ, καλέ μου, λυσσάμε για το χειροκρότημα και τη διάκριση αυτών που κυρίως δε χωνεύουμε, εσύ γιατί το βλέπεις τόσο στραβά; Όσους χωνέψαμε, τους χωνέψαμε. Τι να κάνουμε τώρα, μια ζωή να τους μηρυκάζουμε; Bγαίνεις στην ελεύθερη οικονομία, μικρό μου ασπρομάλλικο, ξεκινάς από το μηδέν, που σημαίνει έρμαιο της πρώτης λογίστριας που θα ξελογιάσεις και μου λες τέτοια, αγόρι μου; Αχ.

Πόσο δίκιο έχεις; Πόσο! Μας ρήμαξε την ελληνική οικογένεια αυτό το για την "καλοσύνη των ξένων", αυτή η ανιδιοτέλειά μας, η ελληνική παράδοση φιλοξενίας μας. Να ταΐζουμε τους μετανάστες και στα παιδιά μας να μη δίνουμε. Τα παρκάραμε τα άμοιρα, κοψοχρονιά, στου Μωραΐτη, στη Λεόντειο και στο Κολέγιο και μετά σε όποιο Ιδιωτικό μετά τα Σίδερα Χαλανδρίου τα παίρνει ακόμα, κι όταν έχουν εξαντλήσει τον Τειρεσία και τον Κάλχα ανηλίκων και τα αφήνουμε να κάνουν ό,τι εμάς -αισχρά- μας είχαν καταπιέσει οι αείπτυστοι δικοί μας να μην κάνουμε. Τα αφήνουμε να γίνουν χορτοφάγοι, να κάνουν μπάφους και να δανείζονται την πρώτη τους Κατερίνα Γώγου από την κουλτουριάρα διεμφυλική τους συμμαθήτρια που πάντως καλύτερα τη διεμφυλική από την αιμορροφιλική και πάλι, γιατί η διεμφυλική όσο και να κόψει τις φλέβες της κάποτε θα στραγγίξει. Τα αφήνουμε να διαβάζουν Νίκο Δήμου στα δεκαπέντε, σε μια τόσο ευαίσθητη για τη διαμόρφωση του αναρχισμού τους ηλικία. Τα αφήνουμε, τα αφήνουμε, αλλά ας το κρατήσω σε αυτά τα πλαίσια, γιατί αγχώθηκα. Δεν τους μάθαμε τα βασικά: τον πρώτο και τελευταίο λόγο έχει η μούρη που πουλάς, όχι δεν τους το μάθαμε αυτό το βασικό, που έπρεπε. Το μάθανε μόνα τους, αλληλοδιδακτικά, σαν το κρυφό σχολειό κάτι.

Αυτοκαθορισμένος σαν τον Οιδίποδα επί Μacdonald’s, λοιπόν, ο νεαρός σχολιαστής, στα πλαίσια της διαφοροποιημένης γενιάς του όπως πολύ σοβαρά δηλώνει - τόσο αντικειμενικά αυτοκαθορισμένος σου λέω. Παπαγαλίζει το τελευταίο κείμενο κάποιου γκουρού και Γκάντι της αναίμακτης ελεύθερης αγοράς - το κοκορέτσι και το σπληνάντερο θα το ανακαλύψει και αυτό πάντα μόνος του μαζί με τη γενιά του, λίγο αργότερα.

Δείξε μου σε ποιους την πέφτεις να σου πω ποιος είσαι. Ισχύει για κάθε αυτοκαθορισμένο που ξεχωρίζει για την κολόνια του, Culture κατά προτίμηση, φτιαγμένη από τον ιδρώτα του τριτοκοσμικού εργάτη, που με όλες τις διώξεις και τις αντιξοότητες φτιάχνεται αυτή τη στιγμή που μιλάμε πώς να γίνει δυτικότερος του δυτικού, έχοντας χυθεί με όλες του τις υπερφυσικές, για έναν αστό οιηματία δυνάμεις σε αυτό το ιδανικό μικροϊδιοκτησίας και κατανάλωσης.

Παρακάμπτοντας εν τέλει απώλειες συνοδοιπόρων, αθλιότητες, αδικίες, τη μήνιν και τη μεταστροφή Θεών και Δαιμόνων της Δυτικής μας μυθολογίας για την πρόοδο, αλλά και τις σειρήνες του Ανθρωπισμού. Ένας τριτοκοσμικός Οδυσσέας που αποφάσισε ότι στο νησί της Κίρκης εγκαθίστασαι ακριβώς για να μεταμορφωθείς και δεν υπάρχει περιθώριο νοσταλγίας για εξαθλιωμένες, ανθρωποδιωκτικές Ιθάκες. Αυτό πάλι, πώς να το ανακοινώσεις στους ανυποχώρητους για πολιτικά ορθές διατυπώσεις μεταναστολόγους; Θα σχολίαζα σε αυτή την περίπτωση, με μελαγχολικό κυνισμό, «ουδείς πιο αχάριστος του ευεργετηθέντος», αλλά τι έχω να ακούσω ο εθισμένος στον ετεροκαθορισμό, δεν λέγεται.

*Ο Ισαάκ Σούσης είναι στιχουργός.

http://www.protagon.gr/