Δύο πλευρές...

Του Γιάννη Παντελάκη

Υπάρχουν μύθοι και μύθοι σ' αυτόν τον τόπο. Μύθοι που, ως φαίνεται, έχουμε ανάγκη για να μην ντρεπόμαστε. Ιδιαίτερα όταν βλέπουμε άλλες κοινωνίες να έχουν πολλά θετικά πρόσημα στους αγώνες τους κατά φασιστικών καθεστώτων. Ο δικός μας επίκαιρος μύθος είναι αυτός που αφορά τη μαζικότητα της εξέγερσης του Πολυτεχνείου. Δεν υπήρχε τέτοια. Υπήρχαν μερικές χιλιάδες, νέοι κυρίως, άνθρωποι, πραγματικά μάγκες (αφού το κόστος ήταν τεράστιο, πληρωνόταν με ζωές) αυτοί που το δημιούργησαν. Ανέντακτοι της αριστεράς κυρίως, αλλά όχι μόνο, ή ενταγμένοι χωρίς τις κομματικές γραμμές ωστόσο να τους σπρώχνουν. Και υπήρχαν και άλλοι, που εδειχναν τη συμπαράστασή τους στην εξέγερση βοηθώντας αυτά τα παιδιά.

Ως εδώ. Η πλειονότητα της ελληνικής κοινωνίας, τις ημέρες εκείνες κοίταζε αλλού. Για την ακρίβεια, κοίταζε την ησυχία της. Και αυτό δεν συνέβη μόνο εκείνον τον Νοέμβρη. Αυτό συνέβαινε από τον Απρίλιο του 1967. Η πλειονότητα των Ελλήνων δεν αντιστάθηκε. Δεν είναι απαραίτητο να είσαι γενναίος και να αντιστέκεσαι βέβαια, ανθρώπινη και η σιωπή. Ωστόσο, θυμάμαι ως παιδί τότε, τις ασπρόμαυρες τηλεοράσεις που γέμιζαν με εικόνες χιλιάδων ανθρώπων που επευφημούσαν τον Πατακό ή τον Παπαδόπουλο. Μερικοί από αυτούς ή κάποιοι ιδεολογικοί απόγονοί τους, θυμούνται και σήμερα με αγαλλίαση εκείνες τις ημέρες και εκτονώνονται ψηφίζοντας τους νεοναζιστές της Χρυσής Αυγής. Οι υπόλοιποι χώθηκαν σε διάφορα κόμματα. Όλοι μαζί απολαμβάνουν τον Μαστοράκη στις τηλεοπτικές τους οθόνες!

Αυτή είναι η μία πλευρά της ιστορίας. Υπάρχει και μια δεύτερη για την οποία πρέπει να είμαστε υπερήφανοι και να την προβάλλουμε, αλλά δεν το κάνουμε ούτε αυτό. Είναι μερικές χιλιάδες ανώνυμοι, που χωρίς ίχνος ιδιοτέλειας αντιστάθηκαν στο καθεστώς. Κάποιοι από αυτούς δεν ζουν πια, πλήρωσαν βαρύ τίμημα. Κάποιοι άλλοι βρίσκονται ανάμεσά μας, αλλά είναι τόσο σιωπηλοί για τη δράση τους που αν δεν το ξέρεις, δεν το φαντάζεσαι. Δεν επένδυσαν ποτέ στη δράση τους αυτή. Δεν την εξαργύρωσαν, δεν την πούλησαν, δεν την είδαν σαν σκαλί για καριέρα κάθε είδους. Παρέμειναν ανώνυμοι.

Ξέρω τρεις από αυτούς, που φοβάμαι πως αν διαβάσουν αυτές τις γραμμές θα ενοχληθούν επειδή τους αναφέρω. Αλλά, διάολε, πρέπει κάποια στιγμή ν' ακουστεί πως δεν είναι όλοι ίδιοι σ' αυτήν τη χώρα. Αναφέρομαι σε τρεις δημοσιογράφους.

Τον Πέτρο Στάγκο, τον Νίκο Κιάο και τον Δημήτρη Κουμάνταρο. Πλήρωσαν άσχημα την αντιστασιακή τους δράση. Δεν τους άκουσα ποτέ, όχι να μιλάνε για τα βασανιστήρια, αλλά ούτε καν για την περιπέτειά τους επί δικτατορίας. Και αυτοί, ειναι τρεις μόνο. Υπάρχουν πολλοί ακόμα με την ίδια πορεία και την ίδια στάση. Γι' αυτούς έπρεπε να μιλάμε πολύ στα παιδιά μας, μόνο γι' αυτούς... 

ένα άρθρο των πρωταγωνιστών