Τα σενάρια της επόμενης ημέρας

Δύο είναι τα βασικά σενάρια για την ετυμηγορία του σημερινού δημοψηφίσματος, εκ των οποίων το καθένα κυοφορεί διαφορετικές εξελίξεις για την επόμενη μέρα τόσο στη μάχη με τους πιστωτές όσο και στο εσωτερικό πολιτικό μέτωπο.

Κατά τις διαρροές των δανειστών, μπορεί να οδηγήσουν από το Grexit έως ένα πιο… φιλικό Μνημόνιο. Με βάση τα μηνύματα από το Μαξίμου και από το εγχώριο μέτωπο του «Ναι», μπορεί να φέρουν από απόλυτη ενίσχυση της Ελλάδας στις διαπραγματεύσεις, έως τεχνοκρατική - μεταβατική κυβέρνηση, εκλογές και εσωτερικές δονήσεις – αποχωρήσεις στον ΣΥΡΙΖΑ.

Σχεδόν πάντα, βεβαίως, κανένα σενάριο δεν υλοποιείται ατόφιο και, ενίοτε, οι αστάθμητοι παράγοντες είναι εκείνοι που γράφουν την τελική ιστορία. Μέχρι στιγμής, όμως, οι σχεδιασμοί όλων των επιτελείων, εντός και εκτός συνόρων, κινούνται περί τις εξής βασικές εκδοχές:

ΟΧΙ: Εάν στις κάλπες επικρατήσει το «Όχι»(οι τελευταίες εκτιμήσεις του έδιναν τη νίκη με οριακή διαφορά) ο Αλέξης Τσίπρας θα πάει στις Βρυξέλλες για την πιο σκληρή, ίσως, μάχη στην ιστορία της ενωμένης Ευρώπης. Μια, υπαρκτή, εισήγηση προς ισχυροποίηση της θέσης της Ελλάδας είναι να καλέσει ο πρωθυπουργός και τους άλλους πολιτικούς αρχηγούς να υπερασπιστούν μαζί του, σε κοινό μέτωπο, την ηχηρή λαϊκή εντολή, δεν θεωρείται δεδομένο όμως ότι θα υπάρξει ανταπόκριση, ούτε πρόκειται για το βασικό σενάριο. Αντιθέτως, ισχυρή εκδοχή παραμένει ένας ανασχηματισμός, με αποχώρηση Βαρουφάκη, προκειμένου να υπάρξει μια κίνηση κατευνασμού προς την Ευρώπη.

Από την πλευρά των δανειστών τα μηνύματα που εκπέμπονται για την περίπτωση του «Όχι» εξακολουθούν να κινούνται στη σφαίρα του Αρμαγεδώνα. Ο Βόλφγκανγκ Σόιμπλε απείλησε ανοιχτά χθες με «προσωρινό Grexit» και υποσχέθηκε… ανθρωπιστική βοήθεια στον ελληνικό λαό, ενώ οι διαρροές από την σκληρή φράξια των δανειστών, που βρήκαν άφθονο χώρο άνθισης και στα ελληνικά media, έκαναν λόγο για «συνοπτικές μόνον συνομιλίες» με την κυβέρνηση Τσίπρα προκειμένου να ρυθμιστεί η διαδικασία του… διαζυγίου.

Στην ουσία, ωστόσο, παραμένει εξαιρετικά δύσκολο η Ευρώπη - ακόμη κι αυτή η Ευρώπη των Σόιμπλε και ΣΙΑ - να κλείσει την πόρτα της διαπραγμάτευσης σε μια ευρωπαϊκή δημοκρατία επειδή ψήφισε δύο φορές κόντρα στις βουλές του λόμπι των σκληρών.

ΝΑΙ: Eίναι το πιο σύνθετο πολιτικά σενάριο, τόσο για την Αθήνα όσο και για τους ευρωπαίους.

Ο Αλέξης Τσίπρας έχει αφήσει να εννοηθεί ότι εάν επικρατήσει το «Ναι» θα διασφαλίσει τη συμφωνία και θα αποχωρήσει, αφήνοντας την εφαρμογή της σε μια μεταβατική κυβέρνηση με την ανοχή του ΣΥΡΙΖΑ. Το επόμενο βήμα θα είναι οι εκλογές σε δύο με τρεις μήνες και, σε κάθε περίπτωση, μόλις ομαλοποιηθεί στοιχειωδώς η κατάσταση της οικονομίας.

Οι εισηγήσεις και οι σκέψεις που υπάρχουν, όμως, στο Μαξίμου τα τελευταία 24ωρα είναι πως σε περίπτωση αποτελέσματος υπέρ του «Ναι» με διαφορά μικρότερη των 10 μονάδων δεν επιτρέπει στον πρωθυπουργό να αποχωρήσει. Ένα, πιθανό σ’ αυτή την περίπτωση, σενάριο, είναι να καλέσει και τους άλλους πολιτικούς αρχηγούς στην διαπραγματευτική μάχη, ενώ δεδομένος πρέπει να θεωρείται τόσο ο ανασχηματισμός και η διεύρυνση της κυβέρνησης πέραν των στενών κομματικών τειχών, όσο και οι εσωτερικές αναταράξεις, ακόμη και με πιθανές αποχωρήσεις, στον ΣΥΡΙΖΑ.

Στο Βερολίνο και τις Βρυξέλλες η εν λόγω εκδοχή αντιμετωπίζεται με πολλαπλές προσεγγίσεις και αναγνώσεις. Οι «σκληρές» διαρροές φέρουν και πάλι τους πιστωτές αποφασισμένους να μην συνομιλήσουν ξανά και να μην κλείσουν καμία συμφωνία με την κυβέρνηση Τσίπρα και ζητούν – έως και δημοσίως στην περίπτωση Σουλτς – κυβέρνηση τεχνοκρατών.

Το επιχείρημα που προβάλουν είναι ότι μια κυβέρνηση που δεν πιστεύει στις μεταρρυθμίσεις δεν μπορεί και να τις εφαρμόσει, είναι όμως ένα επιχείρημα που έχει τεράστιο έλλειμμα δημοκρατικής νομιμοποίησης. Εάν, πάντως, επικρατήσουν ξανά οι ακραίοι, δεν πρέπει να αποκλείεται κι ένα ακόμη σοκ ρευστότητας προκειμένου να ενεργοποιηθεί ξανά ο φόβος και να λειτουργήσουν αντανακλαστικά πολιτικής ανατροπής της κυβέρνησης στην Ελλάδα.

To βέβαιο είναι ότι το ναι εγκυμονεί ραγδαίες πολιτικές εξελίξεις ενώ η τελική (;) λύση θα βρεθεί με εκλογές το αμέσως επόμενο διάστημα.

Πηγή