Από την τραγωδία στην φάρσα…

Όπως είχε πει ο Μαρξ: "Η Ιστορία επαναλαμβάνεται την πρώτη φορά σαν τραγωδία και τη δεύτερη σαν φάρσα".

Του Γιώργου Καρελιά

Τον Οκτώβριο του 1981 συνετελέσθη μια κολοσσιαία για τα μέχρι τότε ελληνικά πολιτικά πράγματα αλλαγή. Για πρώτη φορά μεταπολεμικά η εξουσία άλλαξε πραγματικά  χέρια. Ένα κόμμα πέραν εκείνου της παραδοσιακής Δεξιάς κέρδισε θριαμβευτικά τις εκλογές και δεν υπήρχε κανένα  κέντρο (παρα)εξουσίας να το εμποδίσει στην άσκησή της, όπως συνέβαινε τις προηγούμενες δεκαετίες.

Η αλλαγή αυτή θορύβησε τα πολυποίκιλα κέντρα εξουσίας. Το αντίπαλο κόμμα, που υπέστη την μεγαλύτερη μέχρι εκείνη τη στιγμή ήττα του, έπρεπε να ανασυγκροτηθεί τάχιστα. Αλλαξε αμέσως αρχηγό. Ο ηττηθείς Γεώργιος Ράλλης παραχώρησε την θέση του στον Ευάγγελο Αβέρωφ, ο οποίος ανέλαβε την αποστολή να νικήσει στην επόμενη εκλογική αναμέτρηση(ευρωεκλογές 1984) τον Ανδρέα Παπανδρέου και να προετοιμάσει έτσι την επιστροφή της ΝΔ, διώχνοντας τους «πρόσκαιρους καταληψίες»(έτσι θεωρούσαν τότε…), τους ΠΑΣΟΚους.

Όμως, το σχέδιο αυτό δεν απέδωσε. Οι «καταληψίες» αποδείχτηκαν σκληρά καρύδια, νίκησαν στις ευρωεκλογές και η ΝΔ υποχρεώθηκε να αλλάξει ξανά αρχηγό. Ο Αβέρωφ παρέδωσε στον Κωνσταντίνο Μητσοτάκη, τον οποίο οι  βουλευτές επέλεξαν, αν και έπηλυς στο κόμμα τους, ως αντι-Ανδρέα, για να διώξει το ΠΑΣΟΚ από την εξουσία. Αλλά και το σχέδιο αυτό πήγε στράφι. Στις εθνικές εκλογές του 1985 το ΠΑΣΟΚ ανανέωσε άνετα την τετραετία του.

Το αντίπαλο κόμμα κλυδωνίστηκε, αλλά αυτή τη φορά δεν άλλαξε αρχηγό. Εδωσε άλλη μια ευκαιρία στην Μητσοτάκη. Τρία χρόνια αργότερα την ευκαιρία αυτή τού την πρόσφερε στο πιάτο η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ. Η πολύχρονη παραμονή στην εξουσία έφερε(«φυσιολογικά») και φαινόμενα διαφθοράς. Ετσι, αυτό που δεν κατάφερε το αντίπαλο κόμμα στο πεδίο της πραγματικής πολιτικής, τού το πρόσφερε το ΠΑΣΟΚ με την εμπλοκή στελεχών του στο περίφημο σκάνδαλο Κοσκωτά. Οι συνασπισμένες δυνάμεις της Δεξιάς και της Αριστεράς, μαζί με τη συντριπτική πλειονότητα των μέσων ενημέρωσης της εποχής, νίκησαν. Και η απομάκρυνση του ΠΑΣΟΚ από την κυβέρνηση ήρθε με τις εκλογές του 1989. Η συνέχεια είναι γνωστή.

Οι ιστορικές αναφορές σταματούν εδώ. Υπάρχουν αναλογίες σε όλα αυτά, τα σχετικώς μακρινά,  με τα συμβαίνοντα εδώ και τέσσερα χρόνια; Τηρουμένων των αναλογιών, αρκετές. Το 2015 συνέβη κάτι το πρωτοφανές, μέχρι τότε. Ένα κόμμα της παραδοσιακής Αριστεράς, ο ΣΥΡΙΖΑ,  εκτόπισε  τα μόνιμα έως τότε κόμματα εξουσίας ΝΔ και ΠΑΣΟΚ.

Η ΝΔ και το ΠΑΣΟΚ κυβέρνησαν 40 χρόνια, ο ΣΥΡΙΖΑ κυβερνά μόλις τέσσερα. Όμως, τι διαπιστώνουμε;  Ότι τα δύο  κόμματα του παλιού δικομματισμού-ειδικά η ΝΔ, όχι τόσο το ΠΑΣΟΚ παρά μόνο ορισμένα στελέχη του- έχουν σκυλιάσει που ο ΣΥΡΙΖΑ έχει καταφέρει να ξεπεράσει την μοίρα των δύο μνημονιακών κυβερνήσεων που προηγήθηκαν και να συμπληρώσει τετραετία. Δεν το αντέχουν. Είχαν επενδύσει στην «αριστερή παρένθεση», έπεσαν έξω σε όλες τις προβλέψεις τους. Ο Κυριάκος  Μητσοτάκης ζήτησε εκλογές την επομένη της εκλογής του στην ηγεσία της ΝΔ (Γενάρης του 2016), αλλά ακόμα τις περιμένει.  Και αντιμετωπίζει σαν εφιάλτη το ενδεχόμενο να μείνει στην αντιπολίτευση, για άλλη μια θητεία. Γνωρίζει ότι, αν στις ευρωεκλογές διαψευστούν οι μεγάλες προσδοκίες που έχει καλλιεργήσει( κατάρρευση του ΣΥΡΙΖΑ, μεγάλη νίκη της ΝΔ με ποσοστό που θα παραπέμπει σε αυτοδυναμία στις εθνικές εκλογές), την επομένη δεν θα κάθεται καλά στην αρχηγική καρέκλα του.

Η αντιμετώπιση του Αλέξη Τσιπρα από τη ΝΔ και τα φιλικά της μέσα ενημέρωσης θυμίζουν αυτά που έλεγαν από τα μέσα της δεκαετίας του ‘70 για τον Ανδρέα Παπανδρέου, όταν φαινόταν ότι το ΠΑΣΟΚ πάει για εξουσία. Τότε ο Ανδρέας ήταν  πράκτορας των Αμερικανών, χόρευε ζεϊμπέκικο στου Τσιτσάνη (αμάρτημα ήταν κι αυτό …), ήταν πότης και μέθυσος και τα παρόμοια. Δεν έπιασαν. Όταν έγινε πρωθυπουργός, επιστρατεύθηκαν άλλα μέσα: ήταν φίλος του Καντάφι(έλα, όμως, που ήταν και ο Μιτεράν…),  απειλούσε την καθεστηκυία τάξη, την θρησκεία και την οικογένεια  επειδή θεσμοθέτησε τον πολιτικό γάμο, ήταν συνοδοιπόρος των κομμουνιστών επειδή αναγνώρισε(και) το ΕΑΜ.

Σήμερα, τηρουμένων των αναλογιών, ακολουθείται μια παρόμοια μέθοδος για τον Τσίπρα. Στην αρχή ήταν ο καταληψίας, μετά ο αγράμματος, μετά ο φίλος του Μαδούρο.  Δεν έπιασαν. Τώρα έχουμε περάσει στη δεύτερη φάση: Ο Πολάκης , το κότερο, το «να ‘τος να’ τος ο Τσίπρας ο σκαφάτος».  Βεβαίως αφορμές δίνει ο ίδιος ο Τσίπρας. Ας πρόσεχε πού πήγε διακοπές και αφήνει   ασύδοτο τον Πολάκη. Όμως, αν ο Μητσοτάκης  φιλοδοξεί να κατακτήσει την εξουσία χρησιμοποιώντας απεχθείς μεθόδους σαν εκείνες του  ’89, θα ήταν πιο συνετό  να το ξανασκεφθεί. 

Κι επειδή κάποιοι σύμβουλοί του τον συμβουλεύουν εσχάτως να χρησιμοποιεί  τσιτάτα αριστερών διανοητών, ας του πουν γι’ αυτό εδώ του Κάρλ Μάρξ: «Η Ιστορία επαναλαμβάνεται την πρώτη φορά σαν τραγωδία και τη δεύτερη σαν φάρσα».