Περί φλυαρίας...

 

γράφει ο Γιώργος X. Παπασωτηρίου

 

 

«Έχει ένα δίκιο ο Μητροπολίτης Κοζάνης όσον αφορά τις φλύαρες γυναίκες. Μιλάνε πολύ σε σημείο που εκνευρίζεσαι. Πιστεύω ότι οι γυναικοκτονίες στην Ελλάδα οφείλονται σε ένα βαθμό στη φλυαρία των γυναικών. Μιλάνε ακατάπαυστα. Θα μου πει τώρα, δεν μπορεί να γενικεύεις. Είναι αφόρητο πάντως», δήλωσε ο ηθοποιός Κωνσταντίνος Τζούμας και εξοργιστήκαμε όλοι!

 

Μιλάνε, ενδεχομένως, πολύ οι γυναίκες, γιατί πολύ σιώπησαν. Γιατί, όπως γράφει ο Χάιντεγκερ στο "ΕΙΝΑΙ και ΧΡΟΝΟΣ", η φλυαρία είναι μια μορφή έκπτωσης της ομιλίας. Η Γυναίκα και γενικά εκείνη/ος ο άνθρωπος που δεν έχει φωνή και δημόσιο λόγο, ο εντελώς απομονωμένος άνθρωπος, από την ίδια του την ύπαρξη,  ο αόρατος, θα εκφραστεί είτε με τη φλυαρία είτε με τη σιωπή του πόνου και της απογοήτευσης, είτε με την άναρθρη «Κραυγή» του Μουνκ.

 

  Η φλυαρία ανήκει στα δομικά στοιχεία της έκ-πτωσης, είναι στοιχείο του κοινωνικού αποκλεισμού, και συνιστά μια προσπάθεια περάσματος από το σκοτάδι στο φως, είναι εγχείρημα άρθρωσης δια-λόγου και συν-εν-νόησης με τους άλλους. Από τη σκοπιά της ύπαρξης που τελεί σε έκπτωση, η φλυαρία λογίζεται θετικό στοιχείο, γιατί φέρει σε επι-κοινωνία τους ανθρώπους. Από τη σκοπιά όμως της αυθεντικής ύπαρξης, η φλυαρία δεν παράγει νοήματα, δεν εμβαθύνει, δεν ερευνά, δεν στοχάζεται. Τι κάνει; Ό,τι κάνουν και τα μέσα μαζικής αποβλάκωσης, συμπεριφέρεται ανεδαφικά, μετατρέπει τη «φλυαρία» σε αρχή της μαζικής επικοινωνίας. Αλλά αυτό δεν είναι ίδιο των γυναικών, είναι χαρακτηριστικό όλων -ανδρών και γυναικών- που βυθίζονται σ’ ένα χωρίς τέλος τηλεοπτικό burn out (κάψιμο).

 

Η φλυαρία παράγεται στην τηλεόραση, η οποία μεταβάλλει ριζικά τον τρόπο και το περιεχόμενο του δημόσιου διαλόγου· «έναν πολιτισμό που απομυζούν τα χάχανα» και ο νηπιακός λόγος των δημόσιων συζητήσεων, έναν πολιτισμό συνεχών κύκλων ευτελούς ψυχαγωγίας και γι’ αυτό ικανό να εξαλείψει τον πολιτισμό. Αυτό δεν διαφοροποιείται, αντιθέτως ενισχύεται από τα περίφημα social media, που λειτουργούν ως πολλαπλασιαστής ισχύος του τηλεοπτικού μηνύματος, ακόμα κι αν κάποτε φαίνεται ότι το ανατρέπουν.

 

O σύγχρονος πολιτισμός χαρακτηρίζεται, τελικά, από την υπερπληροφόρηση («φλυαρία» πληροφοριών) που «πνίγει» την αλήθεια μέσα στο «θόρυβο» και τη σύγχυση, καταλήγοντας στην καταξίωση της κοινοτοπίας, των «σκουπιδιών» και της συνωμοσιολογίας.

 

Σήμερα, βασανιζόμαστε, όπως ο πληθυσμός στο «Θαυμαστό Καινούργιο Κόσμο» του Χάξλεϊ, όχι γιατί γελάμε αντί να σκεφτόμαστε, αλλά γιατί δεν ξέρουμε ούτε γιατί γελάμε ούτε για ποιο λόγο έχουμε σταματήσει να σκεφτόμαστε.