Ετοιμόρροπα δόγματα εναντίον κυρίαρχων συναισθημάτων

 

γράφει ο Παντελής Μπουκάλας

 

Προ ημερών, την επομένη της Πρωταπριλιάς για την ακρίβεια, ο πρωθυπουργός έδωσε την εξής διαβεβαίωση στους ακροατές του στο προσυνέδριο της Ν.Δ. στη Θεσσαλονίκη: «Διαχειριστήκαμε τις κρίσεις με υπευθυνότητα, τις μετατρέψαμε σε ευκαιρίες». Μεσοβδόμαδα, στην προσυνεδριακή συζήτηση του κόμματός του στο Χαλάνδρι, ο κ. Κυριάκος Μητσοτάκης ισορρόπησε πρωτότυπα την αυτοκριτική με τα αυτοεγκώμια: έβαλε και στα δύο τάσια της ζυγαριάς επαίνους για την κυβέρνησή του. Δηλαδή, και πάλι, αυτοεγκώμια. «Ετυχαν πολλά στη χώρα» είπε, και ως προς αυτό δεν έχει άδικο, αν και η Ιστορία σπάνια είναι βολικά χαλαρή: «Μία απόπειρα εισβολής στον Εβρο, εντάσεις μεγάλες με την Τουρκία, η υγειονομική περιπέτεια του κορωνοϊού και τώρα η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία και μία πρωτοφανής παγκόσμια οικονομική κρίση. Τις διαχειριστήκαμε όλες αυτές τις κρίσεις, πιστεύω, με εντιμότητα και αποτελεσματικότητα».

 

Οταν ένας πολιτικός αρχηγός μιλάει σε μέλη του κόμματός του λογικό είναι να θέλει να τα ενθουσιάσει, να τους δώσει έτοιμα επιχειρήματα, για να κατατροπώσουν τους αντιπάλους σε τυχόν συζήτηση στη λαϊκή, στο καφενείο, στις παρέες των χωριών που θα ανασυγκροτηθούν προσωρινά το Πάσχα. Η «πλήρης επιτυχία στα πάντα», εντούτοις, δεν συνιστά στέρεο επιχείρημα. Είναι ένας ασυγκράτητος αυτοέπαινος που διατυπώνεται μόνο μπροστά σε κομματικό ακροατήριο, υποχρεωμένο να χειροκροτεί ακόμα κι όταν διαφωνεί. Ιδιαίτερα «την ώρα της μάχης», σύμφωνα με το Δόγμα Αναβολής που συνηθίζουν όσοι αναλαμβάνουν να κυβερνήσουν. Και επειδή πάντα είναι «ώρα μάχης» για τους κομματικούς μηχανισμούς, η αυτοκριτική εξαντλείται στο Δόγμα Γιώργου Κοινούση: «Ανθρωποι είμαστε και σφάλματα κάνουμε».

 

Ο πρωθυπουργός δίνει άριστα στην κυβέρνησή του και στα πέντε προβλήματα που κλήθηκε να αντιμετωπίσει: προσφυγικό-μεταναστευτικό, ελληνοτουρκικό, υγειονομικό, ουκρανικό, οικονομικό. Αν θεωρείται επιτυχία στο προσφυγικό-μεταναστευτικό να καταγγέλλεται η χώρα σου από ανεξάρτητες διεθνείς οργανώσεις, έγκριτα ξένα ΜΜΕ και ευρωπαϊκούς θεσμούς για τη βίαιη επαναπροώθηση προσφύγων σε στεριά, θάλασσα και ποτάμια (οι νησίδες του Εβρου είναι ομιλητικότατες για όσους θέλουν ν’ ακούσουν), αλλά και για πιστή εφαρμογή του γεωργιαδικού δόγματος «θα τους κάνουμε τη ζωή δύσκολη, ώστε να σηκωθούν να φύγουν», τότε ναι, δικαιολογείται το άριστα. Δικαιολογείται επίσης στο ελληνοτουρκικό, αν παραλείψουμε το γεγονός ότι η «απομονωμένη» Τουρκία έχει δημιουργήσει τετελεσμένα σε όλη τη Μεσόγειο. Ετσι, η εξαγγελία αναζήτησης υδρογονανθράκων, που έχει στήσει πολλά ψευδαισθησιογόνα πρωτοσέλιδα επί δεκαετίες, αντί να συνεπάρει το πλήθος, το υποχρέωσε να αναρωτηθεί: Μα καλά, μόνο στο Ιόνιο; Στο Αιγαίο δεν λέμε χρόνια τώρα ότι μας περιμένει ο πλούτος που θα ζήσει δέκα γενιές Ελλήνων;

 

Στο υγειονομικό όμως; Αριστα με περίπου 28.500 νεκρούς και με τον δείκτη «θάνατοι ανά εκατομμύριο πληθυσμού» να παραμένει ένας από τους χειρότερους παγκοσμίως; Αν είναι αμαρτία και να το σκέφτεται κανείς, τι είναι το να επαίρεται πως έδρασε «αποτελεσματικά»; Ποια «αποτελεσματικότητα», όταν οι αριθμοί των κρουσμάτων επιμένουν πενταψήφιοι, τριψήφιοι των διασωληνωμένων σε νοσοκομεία με εξουθενωμένο προσωπικό (και με όλο και περισσότερους μη ειδικευμένους γιατρούς να αναλαμβάνουν εξ ανάγκης την τεράστια ευθύνη των ΜΕΘ), και διψήφιοι των θανάτων, εξήντα και εβδομήντα άνθρωποι ημερησίως; Χωρίς να λάβει υπόψη του τις σοβαρές αντιρρήσεις των ειδικών, ο υπουργός Υγείας (για τον οποίο αδυνατούμε να υποθέσουμε ότι αποφασίζει ερήμην όσων ηγούνται του επιτελικού κράτους) κήρυξε την εξάμηνη αναστολή αντιμετώπισης της πανδημίας. «Το φθινόπωρο θα επανεξετάσουμε τα δεδομένα». Εδώ εφαρμόζεται το Δόγμα Αντικαρτέσιου: «Δεν σου δίνω σημασία, άρα δεν υπάρχεις».

 

Αριστα με πληθωρισμό περί το 9%; Με την πιο ακριβή βενζίνη στην Ευρώπη και το πιο ακριβό ρεύμα;

 

Στο οικονομικό; Αριστα με πληθωρισμό περί το 9%; Με την πιο ακριβή βενζίνη στην Ευρώπη και το πιο ακριβό ρεύμα; Παρά το Δόγμα «Το Κακό Ερχεται Απ’ έξω», που χρησιμοποιείται αυτοαπαλλακτικά για κάθε είδους πρόβλημα, η ενεργειακή κρίση δεν είναι εισαγόμενη μόνο σ’ εμάς. Πλήττει όλες τις χώρες που εξαρτώνται από τη Ρωσία για το πετρέλαιο και το φυσικό αέριο, και τώρα καλούνται να εξαρτηθούν από τις ΗΠΑ. Γιατί λοιπόν τα πρωτεία της ακρίβειας είναι ελληνικά; Και ποια σοβαρή πολιτική αποκαλύπτουν οι ελαφρότατες διαβεβαιώσεις του υπουργού Ανάπτυξης πως όταν πηγαίνει στο σούπερ μάρκετ, δεν προλαβαίνει να βγάζει σέλφι με ενθουσιασμένους πελάτες;

Οσο για τον πόλεμο, ποιο άριστα δικαιούται η εξωτερική μας πολιτική, όταν ασκείται με προχειρότητα, πρωθυπουργοκεντρικά, συχνά ερήμην του αρμόδιου υπουργείου Εξωτερικών, και με άρνηση ευθύνης όταν προκύπτει πρόβλημα; Το κατανόησαν αυτό και οι φιλοκυβερνητικότεροι με την ομιλία του Βολοντίμιρ Ζελένσκι στη Βουλή και την εμβόλιμη αιφνιδιαστική παρουσία «ομογενών μαχητών του Τάγματος Αζόφ». Ναι, «δεν θα μπορούσαμε να υπαγορεύουμε εμείς στον Ουκρανό πρόεδρο τι θα πει». Μολαταύτα, δεν είναι καθόλου ισχυρό το Δόγμα «Μη Μου Τους Κύκλους Τάραττε», που επιστρατεύτηκε όταν πια ξέραμε τι είπε, τι δεν είπε (ως μη γενόμενος ο «Αττίλας») και σε ποιους επέλεξε να δανείσει μέρος του χρόνου του ο κ. Ζελένσκι. Αραγε, πόσα Κοινοβούλια θα δέχονταν να προβάλουν ανεξέταστο ένα βιντεοσκοπημένο μήνυμα ξένου ηγέτη, χωρίς να έχουν συνεννοηθεί οι διπλωματικές υπηρεσίες και χωρίς να διαθέτουν δικούς τους μεταφραστές; Εφόσον η κυβέρνηση αποδέχτηκε αργοπορημένα πως ήταν «λάθος», θα μάθουμε ποιοι λάθεψαν;

 

Αν το μέγα όπλο της κυβέρνησης είναι η προνομιακή μεταχείρισή της από τη συντριπτική πλειονότητα των ΜΜΕ, το μέγα επιχείρημά της, η κύρια απάντησή της σε κάθε ένσταση, είναι το Δόγμα Γκάλοπ: «Μα τι γκρινιάζετε, μίζεροι; Δεν βλέπετε τα γκάλοπ; Πρώτοι παραμένουμε, και με διαφορά». Το άλλοθι αυτό όμως έχασε την παλιά του ισχύ. Στις έρευνες της κοινής γνώμης αποτυπώνεται πλέον αγωνία, απογοήτευση, θυμός, αμφισβήτηση. Σύμφωνα με το πρόσφατο Ευρωβαρόμετρο, το 89% των Ελλήνων δηλώνει ότι η οικονομία μας δεν περπατάει καλά, το 85% ότι χειροτέρεψε η ποιότητα της ζωής του («καταπληκτική» εν Ελλάδι κατά τον πρωθυπουργό) και το 77% (έναντι 33% στην Ε.Ε.) ότι αδυνατεί να ανταποκριθεί στις υποχρεώσεις του.

 

Οι πεποιθήσεις αυτές αποτυπώνονται και στην έρευνα της διαΝΕΟσις για το «τι πιστεύουν οι Ελληνες μετά από τρία μνημόνια, μία πανδημία και έναν πόλεμο στην Ευρώπη». Κυρίαρχα συναισθήματα η ανασφάλεια (28,8% ως πρώτη αναφορά, 45,8% στις συνολικές αναφορές) και η απογοήτευση (28,5% και 45,3% αντίστοιχα). Η αισιοδοξία έχει υποχωρήσει πολύ: 23,4% το 2019, 13,7% φέτος. Ανάλογα τα ποσοστά στην έρευνα της Prorata («Εφημερίδα των Συντακτών», 13.4): απογοήτευση 43%, θυμός 34%, απελπισία 27%, φόβος 20%. Ωστε λοιπόν για ποιους ακριβώς «έγιναν ευκαιρία οι κρίσεις»;