Τα όρια των συνθημάτων

 

 γράφει ο Παντελής Μπουκάλας

 

 

Εχει τα όριά της η πολιτική ρητορική, και η επινοητικότητα των συνθηματοποιών επίσης, είτε κομματικά στελέχη είναι είτε επαγγελματίες της επικοινωνίας. Το φαινόμενο είναι οικουμενικό. Και πιθανότατα και σε άλλες χώρες πέφτουν σε μάταιους καβγάδες για το ποιος χρησιμοποίησε πρώτος το τάδε δελεαστικό σύνθημα, τη δείνα λέξη-σαγήνη. Είναι σχεδόν μοιραίο, από κάλπη σε κάλπη και από διάψευση σε διάψευση, να μένουν ορφανοί οι πλέον εύηχοι όροι, που συνήθως είναι και οι λιγότερο σαφείς και συγκεκριμένοι, άρα και οι λιγότεροι δεσμευτικοί. Και σπεύδουν τότε νέοι υποψήφιοι πατέρες, ποιος θα προλάβει να υιοθετήσει πρώτος το «ορφανό». Η λέξη-σύνθημα «Αλλαγή» είναι διεθνώς από τις σταθερότερα επανερχόμενες στην πολιτική ορολογία, περίπου ένα εκτός πολιτικού χρόνου δέλεαρ. Στην Ελλάδα πρώτος βροντερόφωνος χρήστης της υπήρξε ο Ανδρέας Παπανδρέου και το ΠΑΣΟΚ, το 1981. Στις πρόσφατες εκλογές του ΠΑΣΟΚ/ΚΙΝΑΛ για την ανάδειξη νέου προέδρου, ο Γ. Α. Παπανδρέου πολιτεύτηκε ανεπιτυχώς με το σύνθημα «Νέα Αλλαγή», μια σύνδεση με την πατρική κληρονομιά, αλλά και μια υπόσχεση ανανέωσής της· δεν έπεισε. Ηδη πάντως ένα χρόνο μετά τον θρίαμβο της ανδρεϊκής «Αλλαγής», τον Δεκέμβριο του 1982, το ΚΚΕ, στο 11ο συνέδριό του, υιοθέτησε αντιστικτικά το σύνθημα-απαίτηση «Πραγματική Αλλαγή». Στο τωρινό συνέδριό του ο ΣΥΡΙΖΑ συνοψίζει σε δύο συνθήματα, «Νέα Αρχή» και Πολιτική Αλλαγή», την κυβερνητική του πρόταση και τη διαβεβαίωσή του ότι είναι πια σοφότερος και ωριμότερος. Ωριμότητα, πάντως, όχι ιδιαίτερα ορατή στην περίπτωση Παύλου Πολάκη. Ή στην ανθρωποφαγική ορολογία που κυριάρχησε στον εσωκομματικό «διάλογο» μέσω των δικτύων κοινωνικής δικτύωσης, όπου τα αμφισβητούμενης προεδρικότητας στελέχη έγιναν στόχος επιθέσεων που καμιά σχέση δεν έχουν με τη «μια φορά κι έναν καιρό» Αριστερά.

 

Τη «Νέα Αρχή» την εισήγαγε ο κ. Αλέξης Τσίπρας στη ΔΕΘ, τον Σεπτέμβριο του 2021. Λίγο αργότερα ο κ. Παύλος Χρηστίδης, ως εκπρόσωπος Τύπου του ΚΙΝΑΛ, τον κατηγόρησε ότι σφετερίστηκε το σύνθημα που χρησιμοποίησαν οι «πράσινοι» το 2015. Την «Πολιτική Αλλαγή» πάλι την υποσχέθηκε και η Ν.Δ., από το 2017 και μετά. Οι νεότερες γενιές ψηφοφόρων θα ακούσουν τα δύο συνθήματα πολλές φορές ώσπου να γεράσουν. Ο ίδιες λέξεις προσλαμβάνουν διαφορετικό νόημα, κατά τον χρήστη, αλλά και κατά τον ακροατή τους. Κατά συνέπεια, η διεκδίκηση πατρότητας ή πρωτιάς είναι άνευ αντικρίσματος.