Το αρχηγοκεντρικό ποιόν των κομμάτων

 

γράφει ο Παντελής Μπουκάλας

 

 

Τον Φεβρουάριο του 2008, στο 5ο συνέδριο του ΣΥΡΙΖΑ, πρόεδρος του κόμματος, με ποσοστό 70,4%, εξελέγη ο κ. Αλέξης Τσίπρας, ο οποίος διαδέχτηκε τον κ. Αλέκο Αλαβάνο. Ο ηττημένος, ο κ. Φώτης Κουβέλης, είχε προτιμηθεί από το 28,7%. Προχθές, δεκατέσσερα χρόνια μετά, και με ριζικά διαφορετικό εκλογικό σώμα πια, απαρτισμένο από τα ήδη μέλη του ΣΥΡΙΖΑ-Προοδευτικής Συμμαχίας και από όσους γράφτηκαν ως μέλη ειδικά για τις εκλογές (πράγμα που δεν εξασφαλίζει τη σταθερή ενεργό συμμετοχή τους στις κομματικές διαδικασίες και κυρίως στις κοινωνικές πολιτικές διεργασίες), πιστοποιήθηκε και αριθμητικά η καταφανής ηγεμονία του κ. Τσίπρα στο κόμμα του.

 

Σε εκλογές δημοψηφισματικού χαρακτήρα, με έναν και μόνο υποψήφιο, αφού οι αντιπολιτευτικές τάσεις κρίνουν (σωστά) ότι δεν τους αρμόζει ο ηρωικομαρτυρικός ρόλος των χριστιανών στην αρένα, τα παρά κάτι τριψήφια «πανηγυρικά» ποσοστά είναι αναμενόμενα. Το 99,05% του κ. Τσίπρα μάλιστα υπολείπεται ελαφρώς του 99,70% με το οποίο εξελέγη πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ ο κ. Γ. Α. Παπανδρέου, το 2004, τον καιρό του μυθικού «ενός εκατομμυρίου ψηφοφόρων». Δεύτερο κοινό γνώρισμα στη σταδιοδρομία των δύο πολιτικών ανδρών είναι το δαχτυλίδι της διαδοχής· στον κ. Τσίπρα το πρόσφερε ο κ. Αλαβάνος, στον κ. Παπανδρέου ο κ. Κ. Σημίτης.

 

Στις πρώτες εθνικές εκλογές με πρόεδρο τον κ. Τσίπρα, το 2009, ο ΣΥΡΙΖΑ απέσπασε το ισχνό 4,6%. Τον Μάιο του 2012 το ποσοστό τετραπλασιάστηκε (16,78%), για να φτάσει το 26,89% στις επαναληπτικές του Ιουνίου. Ωσπου τον Γενάρη του 2015 ο ΣΥΡΙΖΑ πρώτευσε στις εκλογές, με 36,3%, πλην η πρώτη φορά Αριστερά υποχρεώθηκε από τους αριθμούς –πρωτίστως όμως από τις αρχηγικές προτιμήσεις– να σχηματίσει κυβέρνηση στηριγμένη στην ακραία εθνικολαϊκιστική βακτηρία του κ. Παναγιώτη Καμμένου. Γενικότερα, πάντως, οι αριθμοί είναι το αποστομωτικό επιχείρημα του κ. Τσίπρα απέναντι σε κάθε εσωκομματική κριτική.

 

Τα κόμματά μας είναι εκ παραδόσεως αρχηγοκεντρικά. Ακόμα και η Ανανεωτική Αριστερά, μια φορά κι έναν καιρό, δεν ξεπέρασε το μοντέλο αυτό. Ο σημερινός ΣΥΡΙΖΑ είναι πολύ περισσότερο ΠΑΣΟΚ παρά Ανανεωτική Αριστερά. Το φανερώνει και η μετατροπή του αρχηγοκεντρικού χαρακτήρα του σε αρχηγολατρικό. Για τα δεδομένα του ΣΥΡΙΖΑ, η επιρροή του οποίου στα συνδικάτα, στην αυτοδιοίκηση και στη σπουδάζουσα νεολαία είναι πολύ μικρή, οι προχθεσινοί 150.000 ψηφοφόροι δεν είναι λίγοι. «Ρεύμα ανατροπής», πάντως, δεν αποτελούν.