Αναρτήσεις
"Ο κόσμος να αγωνιστεί! Πρέπει ν’ αγωνιστεί! Να διεκδικήσει! Μαζί οι λαοί, θα δείξουνε έναν δρόμο! Κάτι το οποίο, πρέπει να μετουσιωθεί σε όραμα, που θα εκφράσουν οι νεώτεροι πολιτικοί [...] Αυτό πρέπει να κάνουμε όλοι: Αλληλεγγύη! Αυτό είναι η μεγάλη απάντηση. Όχι μόνο οι καλλιτέχνες, αλλά και όλοι μας. Γιατί βλέπουμε ένα αδιέξοδο. Δεν υπάρχει εύκολη λύση [...] Αυτό το πνεύμα το συλλογικό που είχαμε εμείς, παλιά, και μετά ξεπεράστηκε, κι άρχισε ο ατομικισμός, αυτό ξανά χρειάζεται τώρα." H σπουδαία Ελληνίδα ερμηνεύτρια Μαρία Φαραντούρη μιλά εφ' όλης της ύλης στην Κρυσταλία Πατούλη και το tvxs.gr, με αφορμή το Athens Concert, μία συλλογή τραγουδιών η οποία κάνει το γύρο του κόσμου μέσα από συναυλίες, όπως και κριτικές από τον διεθνή Τύπο που κάνουν περήφανη την Ελλάδα.
Είμαι παιδί της γενιάς του ’60. Tο 1963, ήμουν μαθήτρια ακόμα, όταν με άκουσε ο Μίκης, στο Σύλλογο Φίλων Ελληνικής Μουσικής (ΣΦΕΜ), που είχε σαν σκοπό του να διαδίδει το γνήσιο ελληνικό τραγούδι(και το έντεχνο με ποίηση, αλλά και το γνήσιο λαϊκό).
Εκείνη την περίοδο προβληματιζόμουν τι δρόμους θα ακολουθήσω, κι αν θα κάνω σπουδές στο κλασσικό τραγούδι. Γνώριζα ότι έφτανε από το εξωτερικό ο Μίκης, και έφερνε έναν φρέσκο αέρα, όπως και ο Μάνος Χατζιδάκις με τη Νάνα Μούσχουρη, τότε, κι είχαν αρχίσει να διαγωνίζονται στο Φεστιβάλ του ΕΙΡ στο Ζάππειο.
Άκουγα τα τραγούδια τους στο ραδιόφωνο και με επηρέαζαν πολύ, όμως, δεν μπορούσα να το φανταστώ… Ε, να, ήρθε η καλή τύχη που βρέθηκα και εγώ από μία γνωριμία… Η Νίκη Τυπάλδου, φίλη και συμμαθήτριά μου, μου είπε πήγαινε σ’ αυτόν τον σύλλογο, εκεί θα σε ακούσουνε.
Άγνωστοι τότε, ο Μάνος Λοΐζος, ο Λεοντής, ο Μαυρουδής… και πήγα και τραγούδησα ένα τραγούδι για να ακούσουν τη φωνή μου, όπου με συνόδευσε ο Μάνος Λοΐζος στο πιάνο.
Η πρώτη συνάντηση με τον Μίκη Θεοδωράκη
Μου άρεσαν πολύ τα ξένα τραγούδια, αλλά μου είχε πει ο Λοΐζος, μάθε ένα ελληνικό τραγούδι και έλα. Κι έμαθα τον «Καημό». Πήγα, με άκουσαν, και με κράτησαν. Έγινα μέλος της χορωδίας, αλλά ταυτόχρονα μου έδωσαν και το σόλο. Εμφανίστηκε τότε ο Μίκης, σε μια συναυλία στο Δημοτικό Θέατρο του Πειραιά, και μου είπε: Γεννήθηκες για να τραγουδάς τα τραγούδια μου. Το ξέρεις; Θα γίνεις Ιέρειά μου! - πάντα ποιητικά μιλώντας ο Μίκης.
Με το θράσος της νιότης του λέω, βεβαίως και το ξέρω. Ακόμα το διηγείται ο Μίκης και γελάμε.
Θυμάμαι πολύ συχνά, το ‘σκαγα από το σχολείο, τα απογεύματα κυρίως, για να πηγαίνω στις πρόβες, στα προγράμματα του Συλλόγου Φίλων Ελληνικής Μουσικής. Ήταν κάπου στη Σόλωνος.
Ο Σύλλογος Φίλων Ελληνικής Μουσικής
Αργότερα, μετά από ένα χρόνο, ήρθε και ο Σαββόπουλος, ο οποίος κατέβαινε από τη Θεσσαλονίκη και δεν είχε που να μείνει, γι αυτό του κάναμε δώρο όλοι μαζί ένα κρεβάτι, και έμενε προσωρινά στα γραφεία του συλλόγου.
Πηγαίναμε και τραγουδούσαμε σε εκδηλώσεις και αρχίσαμε να έχουμε καθημερινή επαφή, με την αγάπη μας και το πάθος μας για τη μουσική. Άλλος για το λαϊκό, άλλος για το πιο έντεχνο…
Ήταν καταπληκτικό, ήταν ονειρικό αυτό που γινόταν. Σιγά σιγά δημιουργήθηκε το πολιτιστικό αυτό κίνημα, μετά ο Μίκης με κάλεσε προσωπικά και έγραψα ένα τραγούδι στην Κολούμπια. <<Το ματωμένο φεγγάρι >> για την Κύπρο, θυμάμαι.
Πάντα ο Μίκης Θεοδωράκης, δημιουργούσε και μελοποιούσε σε σχέση με τα πολιτικά γεγονότα και την κοινωνική ατμόσφαιρα της εποχής.
Όταν σκότωσαν τον Σωτήρη Πέτρουλα αμέσως, έγραψε
τραγούδι για το Σωτήρη Πέτρουλα. Το τραγούδησα τη μέρα της κηδείας του
που ήταν μια μεγαλειώδης λαϊκή εκδήλωση. Ή για το Μαραθώνιο ειρήνης αφιερωμένο στον Λαμπράκη, τραγούδησα το <<Γελαστό παιδί>>, από το θεατρικό έργο Ένας Όμηρος, σε στίχους Βασίλη Ρώτα.
Ο πρώτος Δίσκος γραμμένος για τη φωνή της
Αμέσως μετά το 1964, με κάλεσε στο σπίτι του και μου είπε, γράψε αυτή τη μέρα, αυτή την ώρα, θα είναι ιστορική. Είχε συνθέσει τα 4 τραγούδια για το <<Ματχάουζεν>>, από το βιβλίο του Ιάκωβου Καμπανέλη, ο οποίος ήταν στον πόλεμο κρατούμενος στο στρατόπεδο, γιατί τον είχαν πιάσει από 19 χρονών παιδί.
Μέσα από αυτή την εμπειρία της κράτησής του, έγραψε και τα τέσσερα περίφημα τραγούδια για τη Μπαλάντα του Μαουτχάουζεν, που συνέθεσε ο Μίκης για τη φωνή μου: <<Άσμα Ασμάτων>>, <<Ο Δραπέτης>>, <<Ο Αντώνης>>, και <<Όταν Τελειώσει ο Πόλεμος>>.
Είχε γράψει και τα έξι τραγούδια σε ποίηση, Γκάτσου και Λειβαδίτη, και τον ονόμασε «Κύκλος Μαρία Φαραντούρη» που βγήκαν σε 3 μικρούς δίσκους 33 στροφών.
Έτσι μπήκα σ’ αυτό το ταξίδι που συνεχίζεται μέχρι σήμερα. Τραγουδούσαμε στις μπουάτ, νέοι, ευαισθητοποιημένοι, με όνειρα.
Η περίοδος της δικτατορίας
Άρχισαν οι συναυλίες στην Ελλάδα, με αντιδράσεις από τους ακροδεξιούς και την αστυνομία, μέχρι που διακόπηκαν όλα, όταν ήρθε η χούντα.
Θυμάμαι, ήμασταν όλοι, οι ποιητές, οι στιχουργοί, οι ζωγράφοι που τότε ζωγράφιζαν όλα τα εξώφυλλα των δίσκων… Ήταν μια πάρα πολύ δημιουργική εποχή, και έντονη. Και για μένα που ήμουν παιδί, στα 17 πια, ήταν κάτι απίστευτο.
Δυστυχώς ήρθε η χούντα. Μου έστειλε τότε ένα σημείωμα από την παρανομία, ο Μίκης, και μου έλεγε βγες έξω, γιατί εδώ θα απαγορεύσουν τη μουσική μου.
Παίρνω κουράγιο, παίρνω μια ορχήστρα και τον Αντώνη Καλογιάννη που μόλις ξεκινούσε και πάμε στη Γαλλία, όπου εκεί μας φιλοξένησαν κάποιοι δήμοι που ήταν δημοκρατικοί, και όλος ο κόσμος τότε έδειχνε την αλληλεγγύη του στους Έλληνες πολίτες που ήταν ενάντια στη δικτατορία.
Συναυλίες σε όλη την Ευρώπη υπέρ των Ελλήνων αγωνιστών και ενάντια στη χούντα
Είχαμε κάνει μία επιτροπή και τα χρήματα από όλες αυτές τις συναυλίες τα έστελναν στην Ελλάδα, στους αγωνιστές, στις οικογένειες των κρατουμένων.
Όμως, αυτό ήταν και ένα ταξίδι ιδιαίτερα καλλιτεχνικό,
μαζί με την κοινωνική και πολιτική βοήθεια που δίναμε. Όλος ο κόσμος
γνώρισε τα τραγούδια του Μίκη, και παρότι ήταν στα ελληνικά καταλάβαιναν
ότι ήταν κάτι βαθύ, μέσα από τους στίχους των Ελλήνων ποιητών.
Ήταν ένα συμβολικό γεγονός που το θεωρούσαν υποχρέωσή τους οι μεγάλοι καλλιτέχνες να συμμετέχουν, έρχονταν στις συναυλίες να μας συμπαρασταθούν, στο Άμπερ Χωλ στο Λονδίνο, ο Άλαν Μπέιτς, η Βανέσσα Ρεντγρέιβ, οι κορυφαίοι από όλες τις μορφές τέχνης.
Τα θηρία, για την ακρίβεια… του κλασσικού και του εθνικού θεάτρου, του Λονδίνου, αλλά και από την Αμερική, όταν συνδέθηκα με τη Μελίνα εκεί, και κάναμε περιοδεία σε όλη την Ευρώπη.
Θυμάμαι, ότι πολύ συχνά, κάναμε τα λεγόμενα Parties, όπου έρχονταν τα mega stars, για να δώσουν χρήματα στην αλληλεγγύη προς την Ελλάδα. Όπως, ο Μπεν Στάιν ο μαέστρος, ο Φρανκ Σινάτρα, η Μία Φάροου… Ποιόν να πρωτοθυμηθώ;
Για τον Μάη του ‘68
Από το ‘67 μέχρι το ‘69 ήμουν στο Παρίσι. Έζησα και τον Μάη του ’68 και όλες αυτές τις ορμητικές διαδηλώσεις και αλλαγές που έγιναν. Επανάσταση δεν ήταν. Όμως, άλλαξαν πολλά πράγματα και σε νοοτροπίες. Και ανάγκασαν τους πολιτικούς να αλλάξουν κι αυτοί…
Και τότε, μέσα στην περίοδο της 7ετίας, κάθε τόσο έγραφαν οι εφημερίδες, έδιναν πληροφορίες για το τι γινόταν στην Ελλάδα. Έτσι, λοιπόν, γνωρίστηκε και η φωνή μου και τα τραγούδια μας.
Έφταναν κρυφά στην Ελλάδα σε καμουφλαρισμένους δίσκους με εξώφυλλα ξένων συγκροτημάτων, <<Η κατάσταση πολιορκίας >>, <<Το πνευματικό εμβατήριο>> κ.α..
«Γι’ αυτό και δημιουργήθηκε μία παράδοση, που δεν λέει να σβήσει.»
Γι’ αυτό και δημιουργήθηκε μία παράδοση, που δεν λέει να σβήσει. Κάθε χρόνο, έχω προσκλήσεις από όλη την Ευρώπη, και πηγαίνω. Έχω ανοίξει στο ρεπερτόριο, δεν έχω μείνει μόνο στα παλιά, κάνω πολλά πειραματικά πράγματα, με την παράδοσή μας.
Έχω επίσης συνδεθεί με ξένους μεγάλους καλλιτέχνες, και στην Ιταλία με τον μακαρίτη Λούτσιο Ντάλα, και στην Γερμανία πήγα στο Μπερλίνερ Ανσάμπλ, που είναι ο ναός του Μπρεχτ, και στην Αγγλία με τον Τζων Ουίλιαμς, τον μεγάλο κιθαρίστα, που το 1972 έκανε την ενορχήστρωση στα τραγούδια του Λόρκα.
Πάντα προσπαθούσα να πυροδοτήσω ξένους καλλιτέχνες, όπως με την Τζοαν Μπαέζ, για να κάνουμε συναυλίες κοινές και να συμμετέχουμε σε μεγάλα φεστιβάλ, στο Βερολίνο, παντού.
Δεν μπορείς να φανταστείς τι γινόταν σ’ αυτά τα φεστιβάλ. Με το τραγούδι μας, τους ρυθμούς μας, τους ποιητές μας.
Ε, αυτό, δημιούργησε μια τεράστια παράδοση, και καταπληκτικές κριτικές. Σ’ αυτά είμαστε χορτασμένοι.
Αλλά, δεν έδινα ιδιαίτερη σημασία σ’ αυτά, όσο στο να γνωρίσω έξω στον κόσμο τα ωραία μας τραγούδια. Πώς έχουν οι Ισπανοί το φλαμένκο και οι Πορτογάλοι το φάδο;
Στην Ελλάδα, ποτέ οι εταιρείες μας, δεν έβγαζαν προς τα έξω τη μουσική μας. Μόνο μονάδες.
«Με τις προσπάθειες κάποιων ανθρώπων, ότι γινότανε.»
Με τις προσπάθειες κάποιων ανθρώπων, ότι γινότανε. Και χάριν στην τεράστια προσωπικότητα του Μίκη, γίνανε γνωστά, και έτσι μπορούμε να βγαίνουμε έξω.
Όμως, δεν αρκούμαι μόνο σ’ αυτά τα τραγούδια. Μ’ αρέσει η πρώτη ύλη, να παντρεύεται και με άλλα ήδη μουσικής. Και πολλές φορές έχω δώσει και σε ξένους να τραγουδήσουν ελληνικά τραγούδια, και να μεταφράσουν, στην Ισπανία, στη Γερμανία, στην Τουρκία… Τί να πρωτοθυμηθώ, από μεγάλους καλλιτέχνες…
«Γιατί πιστεύω ότι η μουσική είναι μία.»
Γιατί πιστεύω ότι η μουσική είναι μία. Μπορεί να είναι διαφορετική η γλώσσα κάθε λαού, αλλά η μουσική είναι τόσο πολύ δυνατή -η αληθινή μουσική- που σπάει τα σύνορα και τις γλώσσες. Δημιουργεί τη δική της γλώσσα!
Μπορεί να ‘ναι ακραιφνώς τζαζ και να αναφέρεται σε μία φράση που είναι παρμένη από την ελληνική παράδοση, όπως έκαναν οι Αμερικανοί, ο Τσαρλς Λόιντ. Που ψάχνουν τα τραγούδια να έχουν ρίζες.
Το διπλό cd «The Athens Concert» με τον Τσαρλς Λόιντ και την ίδια
Έτσι, πήραμε τραγούδια από την Ήπειρο, αρχετυπικά, παλιά, από τη Θράκη, από Ποντιακά, Σμυρνέϊκα, νησιώτικα, όπως και τρία υπέροχα τραγούδια του Μίκη που έχουν βυζαντινή επιρροή, απ’ τον <<Ήλιο και τον Χρόνο>>, και το <<Κράτησα τη ζωή μου>> που ανοίγει και το cd- αλλά και ένα της Καραΐνδρου, το <<Ταξίδι στα Κύθηρα>>, και το <<νανούρισμα>> που έχει πει ο Αηδονίδης, του Νίκου Κυπουργού, και τους άρεσε πάρα πολύ.
Σουίτα σημαίνει ότι το ένα τραγούδι με το άλλο, ενώνεται με μουσικές γέφυρες, μουσικούς αυτοσχεδιασμούς.
Είναι ένα live κοντσέρτο, που είναι όλα αυτά τα τραγούδια σε δύο cd, σε μία συλλογή από την ECM, με τίτλο Athens Concert, που κυκλοφορεί αυτή τη στιγμή σε όλο τον κόσμο. Επίσης, έχει και τρεις αμερικάνικες μπαλάντες του ίδιου του Λόιντ.
H πρόσφατη μουσική περιοδεία στην Αμερική και την Ευρώπη, με αφορμή το Athens Concert
Μόλις γύρισα από μία πολύ μεγάλη περιοδεία στην Αμερική και την Ευρώπη, όπου στη Νέα Υόρκη είχα την τιμή να τραγουδήσω στο Metropolitan Museum of Art, στο οποίο γίνονται μόνο 5 πολύ ιδιαίτερες παραστάσεις κάθε χρόνο.
Και αυτό, χάριν στους αμερικανούς, και ιδιαίτερα στον Τσαρλς Λόιντ τον σαξοφωνίστα, οι οποίοι αγαπούν την Ελλάδα, την ιστορία της, και τη μουσική της. Ο ίδιος έχει μαζί του, νεώτερους μουσικούς, όπως ο Τζέισον Μοράν, ο πιανίστας, που ήδη είναι και ο ίδιος μύθος στο είδος του.
Εμένα με γνώρισε και θέλησε να συνεργαστούμε ο Τσαρλς Λόιντ, που είναι ο μαέστρος του γκρουπ, και μέσα από αυτόν γνώρισαν και την Ελλάδα.
Τώρα, επιστρέψαμε από Γαλλία, Βέλγιο, Βερολίνο, Λονδίνο, που δώσαμε κοντσέρτο στο Barbican.
Οι κριτικές
Γράφτηκαν πολύ ωραίες κριτικές παντού: Guardian, Financial Times, New York Times, εκτός από τα περιοδικά και τα blogs που αφορούν αμιγώς την Τζαζ μουσική.
Μιλάει στις συνεντεύξεις και ο Τσαρλς Λόιντ, για την Ελλάδα, για το πώς με γνώρισε, για την πίστη του στην δημιουργική Ελλάδα. Αυτό ήταν ένα ταξίδι που με κάνει περήφανη γιατί ακούγεται ότι καλύτερο από τη μουσική της χώρας μας.
Σε λίγο καιρό που θα τραγουδήσω ξανά με τον Λιβανελή,
σκέπτομαι να βάλω και ρεμπέτικα… Τα προγράμματά μου τα έχω «ανοίξει»
πια. Δεν είναι όπως παλιά, που ήταν ακραιφνώς μόνο Θεοδωράκης. Είναι και
Θεοδωράκης, Χατζιδάκις κι άλλοι καθώς και παραδοσιακά.
Γιατί προσπαθώ να δώσω ένα δείγμα από το κάθε είδος της ελληνικής μουσικής.
Η κριτική της Le Monde
Και χαίρομαι για τις κριτικές, όπως της Le Mond που έγραψε ότι μια χώρα, η οποία έχει καταρρεύσει οικονομικά και έχει λοιδορηθεί, αυτός ο δίσκος μας κάνει να την σεβόμαστε για την πνευματική της κληρονομιά. Είναι μια άλλη δημιουργική Ελλάδα.
Ξέρετε πόσα σημαντικά γίνονται από Έλληνες στο εξωτερικό, στο θέατρο, στα εικαστικά, και κανείς δεν τα λέει;
Όπως υπάρχουν νέοι που προσπαθούν, μέσα από την επιχειρηματικότητα, να
επινοήσουν με νέα πράγματα και να παλέψουν για τη ζωή, έτσι είναι και
στην τέχνη.
Γιατί μετά από κάθε κρίση, υπάρχει αυτό: Υπάρχει ανάγκη να φτιαχτεί κάτι καινούργιο σε γερές βάσεις.
Για την Ελληνική και Ευρωπαϊκή κρίση
Μία κρίση για να περάσει, δεν εξαρτάται μόνο από εμάς, αλλά και από την πολιτική της Ευρώπης. Είναι μεγάλο πρόβλημα που αφορά όλη την Ευρώπη και ιδιαίτερα το νότο.
«Χρειάζεται, λοιπόν, αλληλεγγύη»
Χρειάζεται, λοιπόν, αλληλεγγύη. Κυρίως για τους πλέον αδύναμους. Για τους πιο φτωχούς ανθρώπους. Αυτό το πνεύμα το συλλογικό που είχαμε εμείς, παλιά, και μετά ξεπεράστηκε, κι άρχισε ο ατομικισμός, αυτό ξανά χρειάζεται τώρα.
Και χρειάζονται και οι πρωτοβουλίες, που πρέπει να πάρουν όλοι οι θεσμοί του κράτους. Και η εκκλησία. Και οι διάφοροι σύλλογοι. Να προσπαθήσουν να βοηθήσουν τους αδύναμους!
Την Τετάρτη έκανα μία συναυλία στο Μέγαρο μουσικής. Μου ζήτησε ο Δήμος Γαλατσίου και οι Ενορίες του, να ενισχύσουμε τα συσσίτια. Όπου με καλούνε όταν μπορώ εγώ θα πηγαίνω.
Αυτό πρέπει να κάνουμε όλοι: Αλληλεγγύη! Αυτό είναι η μεγάλη απάντηση. Όχι
μόνο οι καλλιτέχνες, αλλά και όλοι μας. Γιατί βλέπουμε ένα αδιέξοδο.
Δεν υπάρχει εύκολη λύση. Θα είναι κανείς αφελής να πει ότι υπάρχει η
τάδε λύση. Είναι πάρα πολύ δύσκολο. Και αυτά τα προβλήματα αρχίζει να τα
έχει και όλη η Ευρώπη και οι μεγάλες χώρες.
Η κρίση, πέφτει στους ώμους των φτωχών. Και τελικά, αυτοί είναι κυρίως που πληρώνουν και την κρίση.
Για την κοινωνική αδικία
Το πρώτο πράγμα που βλέπεις, και είναι το απεχθέστερο, και το εφιαλτικότερο, είναι αυτή η κοινωνική αδικία! Είναι δύσκολο. Αλλά, πιστεύω ότι μέσα από την κρίση, θα γεννηθεί και το καινούργιο. Και νέοι πολιτικοί θα βγουν, και νέα κόμματα, και νέες κινήσεις…
Μέσα σ’ ένα χρόνο αναποδογύρισε το σύμπαν!
Από το 2010 δεν ξέραμε που θα βρεθούμε. Μέσα σε ένα χρόνο αναποδογύρισε το σύμπαν! Το κακό είναι ότι δεν είχε προνοήσει κανείς γι’ αυτό. Και ήρθε τόσο ραγδαία, τόσο απότομα. Γι’ αυτό πρέπει να υπάρξει ψυχραιμία. Η δημοκρατία που οφείλουμε να την βελτιώσουμε, ποτέ δεν έχει αδιέξοδα.
Για τις επιστρατεύσεις των απεργών και την κοινωνική δικαιοσύνη
Είναι κι αυτό μία συνέπεια αυτής της κατάστασης. Είναι πολύ άσχημα αυτά τα πράγματα. Είναι αυτό που είπα πριν. Ότι ο κόσμος, είτε καθηγητές, είτε συνταξιούχοι, είτε άνεργοι, είναι αυτοί που πληρώνουν. Κι αυτό είναι άδικο.
Για τη Χρυσή Αυγή
Ο κόσμος που τους ψηφίζει πρέπει να καταλάβει. Πρέπει να σκεφτούνε και τη συνέπεια της πράξης τους, και τι ευθύνη έχουν πάνω σ’ αυτό. Πιστεύω εγκαίρως ότι θα γίνει αντιληπτό.
Είναι απίστευτα όσα συμβαίνουν. Δεν μπορεί κανείς να πιστέψει ότι γίνονται στη χώρα μας.
«Ο κόσμος να αγωνιστεί! Πρέπει ν’ αγωνιστεί! Να διεκδικήσει!»
Ο κόσμος να αγωνιστεί! Πρέπει ν’ αγωνιστεί! Να διεκδικήσει! Μαζί οι λαοί, θα δείξουνε έναν δρόμο! Κάτι το οποίο, πρέπει να μετουσιωθεί σε όραμα, που θα εκφράσουν οι νεώτεροι πολιτικοί, οι οποίοι θα είναι και οι πολιτικοί του αύριο. Ένας κύκλος τέλειωσε.
Τα πρώτα θύματα αυτής της κρίσης
Άσε το πρόβλημα με τους νέους ανθρώπους! Είτε μορφωμένα παιδιά, είτε όχι, αυτά είναι τα πρώτα θύματα αυτής της κρίσης. Παρ όλα αυτά πρέπει να ελπίζουμε, και να μην τα βλέπουμε όλα μαύρα. Σίγουρα είναι δύσκολα.
Τα λάθη των πολιτικών, κυρίως, των κυβερνήσεων, που δεν είχαν λάβει μέτρα έγκαιρα, που όλο έλεγαν: Α, είναι θωρακισμένη η χώρα μας στις οικονομικές κρίσεις!
Μα, πάντοτε υπάρχουν κρίσεις! Έτσι δεν είναι; Ήδη πολλά χρόνια πέρασαν μέσα στην ευημερία. Έπρεπε να είναι προετοιμασμένοι! Αλλά τίποτα.
Ταξιδεύω, και βλέπω. Ακόμα και οι πιο πλούσιες χώρες, συγκρατούνται! Δεν ξοδεύουν όπως έκαναν παλιά.
«Ο κόσμος με τρομάζει καμιά φορά»
Ο κόσμος με τρομάζει καμιά φορά. Είδα πρόσφατα, στην Ελλάδα, απίθανες στιγμές φίλων που τρέχανε στις διαδηλώσεις, και γυρίζανε να μην χάσουν τον Σουλεϊμάν στη τηλεόραση.
Πόσο το όλο σύστημα, που έχει ονομαστεί μειλίχιο τέρας -διότι είναι η
απόρροια της «ευημερίας» μας, της τεχνολογίας, που διευκολύνει την
ίδια τη ζωή, αλλά από την άλλη, απομονώνει τον άνθρωπο και χάνεται το συλλογικό πνεύμα.
«Χάθηκε η συλλογικότητα»
Κι αυτό το χάιδεμα του τέρατος, του μειλίχιου τέρατος, το έχει πει ένας σημαντικός συγγραφέας σ' ένα βιβλίο για όλη αυτή την εποχή που όλους μας έχει επηρεάσει:
το να βλέπουμε τηλεόραση, το να καταναλώνουμε αλόγιστα, το να
σκεφτόμαστε με εικόνες συγκεκριμένες που μας δίνει το σύστημα και οι
αγορές, όλο αυτό το πράγμα, έχει απομονώσει τον άνθρωπο.
Παλιά, δεν μπορείτε να φανταστείτε… Εγώ το έζησα. Από όταν ήμουν ακόμα μαθήτρια. Κατέβαιναν όλοι στην Ομόνοια, και γέμιζε χιλιάδες κόσμο. Τώρα, βλέπεις τη δυσκολία. Και από ανθρώπους που βασανίζονται, και έχουν και μυαλό. Μη χάσουν το ίντερνετ, ή το σήριαλ…
Για να δείτε πόσο βαθιές αλλαγές έχουν συμβεί… Να είναι το κάθε άτομο
μόνο του, και το πολύ να εκτονώνεται με πέντε μηνύματα στο ίντερνετ,
πέντε επικοινωνιακά σχόλια… Μέσα σε κάποια ψεύτικα πλαίσια ελευθερίας! Και έτσι χάνεται αυτό το συλλογικό.
Και τι πρέπει να κάνουμε;
Πρέπει να παρεμβαίνουμε με όλους αυτούς τους τρόπους. Να παρεμβαίνουμε. Εμείς με την τέχνη μας, για παράδειγμα. Ε, θα βγούνε και ιδέες και οι νέες προοπτικές.
Όλοι αναγκαζόμαστε και πιπιλάμε την καραμέλα: Ανάπτυξη
γρήγορα προκειμένου να σωθούμε! Υπάρχει κι η άλλη άποψη, που όλα
εξελίσσονται με κάποιο μέτρο, με σεβασμό στον φυσικό και πολιτισμικό μας
πλούτο.
Νομίζω οι νέοι άνθρωποι είναι έξυπνοι και επινοητικότατοι. Η
κρίση κάποτε θα τελειώσει, και το θέμα είναι τι θα έχουμε περισώσει
μέχρι τότε, και τι θα έχουμε καταφέρει από την άλλη να δημιουργήσουμε.
Για τους ανθρώπους της τέχνης και του πνεύματος
Το πρώτο πράγμα που πρέπει να κάνουν είναι να δείξουν την αλληλεγγύη τους, τώρα. Το μόνο που μπορεί να έχει κάποιο αντίκρισμα, είναι αυτό. Τι άλλο να κάνουνε οι καλλιτέχνες; Να δημιουργήσουν και να εκφράσουν την εποχή. Ιδιαίτερα οι νέοι καλλιτέχνες, που το στίγμα που πρέπει να δώσουν είναι αυτό που βιώνουν. Πρέπει να το καταγράψουν σε έργο, σε θεατρικό, σε τραγούδι, σε ποίημα, σε ζωγραφική.
Και το οποίο θα περάσει στην ιστορία κι αυτό. Όπως και η δική μας
γενιά, που εξέφρασε όλα τα προβλήματα, που τότε ήταν η δημοκρατία, να
κερδίσουμε τη δημοκρατία. Τώρα είναι οικονομικά ζητήματα με μεγάλες συνέπειες παντού.
Όταν έχουμε τόση σημαντική πρώτη ύλη, θα πρέπει να την αξιοποιήσουμε. Ο καθένας με τον τρόπο του. Μακάρι να ‘μουν πιο νέα. Αλλά, ότι μπορώ κάνω.
Ποιό είναι το πιο σημαντικό από όλο αυτό το ταξίδι μέσα στη μουσική;
Είναι αυτό το ταξίδι. Που δεν θέλω να τελειώσει. Αυτό είναι το βασικό. Η εμπειρία, το βίωμα, οι συναντήσεις με ανθρώπους, η δημιουργία, η γνωριμία. Και η τέχνη, πάνω από όλα. Αυτά όλα, είναι ενωμένα.
Από αυτή την άποψη, είμαι ευγνώμων στη ζωή, και στην καλή μου τύχη. Παρόλο που και μείς ζήσαμε τη δικτατορία, ζήσαμε τα 7 χρόνια αποκλεισμού, με την έννοια ότι δεν έβλεπα ούτε τους γονείς μου. Απαγορευότανε, δεν είχα διαβατήριο. Εφτά χρόνια ήμουν συνεχώς στο εξωτερικό. Αλλά, μπροστά σε αυτό που γινόταν εδώ, ήμουν πολύ τυχερή.-
http://tvxs.gr/
0 comments :
Δημοσίευση σχολίου