Κύμα εσωστρέφειας στον ΣΥΡΙΖΑ, παρά την εκλογική νίκη

Την Δευτέρα 26 Μαΐου, αμέσως μετά τις ευρωεκλογές, συνεδρίασε η Πολιτική Γραμματεία του ΣΥΡΙΖΑ. Το κόμμα είχε πετύχει μια ιστορική πρωτιά για την αριστερά με πανευρωπαϊκές διαστάσεις, είχε κερδίσει την περιφέρεια Αττικής προωθώντας παράλληλα τις θέσεις του στην αυτοδιοίκηση. Αλλά στο όργανο που οδηγεί το κόμμα στα διαστήματα ανάμεσα στις συνεδριάσεις της Κεντρικής Επιτροπής, η ατμόσφαιρα στην συνεδρίαση της Δευτέρας αλλά και στις επόμενες που έγιναν, δεν ήταν χαρμόσυνη.

Oι κριτικές που απευθύνονταν στον Αλέξη Τσίπρα αφορούσαν από τον τρόπο διεξαγωγής της προεκλογικής εκστρατείας έως και το γεγονός ότι στην κεντρική προεκλογική του ομιλία στην Ομόνοια είχε χρησιμοποιήσει πολλές φορές την λέξη πατρίδα. «Καθώς περνούσε η ώρα δεν πίστευα στα αυτιά μου», λέει ένα στέλεχος που παρευρέθηκε στη συνεδρίαση. «Στην  Ιταλία είχε εκλεγεί μέχρι και η λίστα Τσίπρα, αλλά εμείς διυλίζαμε τον κώνωπα. Αναρωτιόμουν τι θα γινόταν αν δεν είχαμε κερδίσει τις εκλογές».

Δεν ήταν η πρώτη φορά που ένα σημαντικό μέρος του κομματικού κορμού του ΣΥΡΙΖΑ βρίσκεται σε άλλο μήκος κύματος από τον Α. Τσίπρα αλλά η προεκλογική περίοδος ήρθε να υπογραμμίσει την διαφορά φάσης. Χωρίς να το έχει εξειδικεύσει σε επίπεδο εκλογικής στρατηγικής, η γραμμή που απέπνεε ο πρόεδρος του κόμματος εμπεριείχε πολιτικά ανοίγματα καθώς και τολμηρές προτάσεις, όπως οι επιλογές Σακελλαρίδη και Δούρου, στο δήμο της Αθήνας και την περιφέρεια. Στους περισσότερους όμως δήμους, οι επιλογές των τοπικών οργανώσεων κινήθηκαν στην εντελώς αντίθετη κατεύθυνση.

«Ακόμη και σε μικρούς δήμους χωρίς ιδιαίτερο πολιτικό βάρος απορρίφθηκαν υποψηφιότητες καταξιωμένων προσωπικοτήτων, με κριτήριο το πολιτικό τους παρελθόν, κάποιο αόρατο "μνημονιόμετρο" με βάση το οποίο δεν έπαιρναν καλούς βαθμούς ή απλώς επειδή δεν ανήκαν στην τοπική οργάνωση», λέει ένα στέλεχος της Κεντρικής Επιτροπής. Χαρακτηριστική εδώ είναι η περίπτωση του Δήμου Νίκαιας- Αγίου Ιωάννη Ρέντη, όπου ο απερχόμενος δήμαρχος Γ. Ιωακειμίδης που υποστηριζόταν από την ΔΗΜΑΡ ήταν ιδιαίτερα αγαπητός στους των κατοίκους της περιοχής και η υποστήριξη του από τον ΣΥΡΙΖΑ έμοιαζε αυτονόητη. Τελικώς, κάτω από την πίεση του "Αριστερού Ρεύματος" αποφασίστηκε μια στενή κομματική υποψηφιότητα αλλά οι αντιδράσεις, από ένα μεγάλο μέρος της τοπικής οργάνωσης, ήταν τόσο μεγάλες ώστε το ψηφοδέλτιο δεν μπορούσε να συμπληρωθεί».

«Στο τέλος αναγκάστηκαν να απευθυνθούν σε κάποιους απίθανους τύπους που δεν είχαν σχέση με την αριστερά», συμπληρώνει ένα μέλος του τοπικού ΣΥΡΙΖΑ. Τελικώς, ο Ιωακειμίδης εκλέχθηκε από τον πρώτο γύρο με 62%. Ο υποψήφιος του ΣΥΡΙΖΑ πήρε 10,9%, την στιγμή που στην εκλογική περιφέρεια της Β’ Πειραιώς το κόμμα κέρδισε στις ευρωεκλογές 32,3% ενώ η ΔΗΜΑΡ καταποντίστηκε (0, 88%).

«Χάθηκε μια καλή ευκαιρία να κερδίσουμε περισσότερους δήμους και θέσεις στην αυτοδιοίκηση, αλλά όλα αυτά είναι ζητήματα που χρειάζονται ωρίμανση», λέει ένα υψηλόβαθμο στέλεχος του κόμματος. «Κάποιος που έχει μείνει για χρόνια στην έρημο του 3% αντιδρά όταν βλέπει νεοφερμένους να έρχονται για να του πάρουν την θέση. Δυστυχώς και σε εμάς, πολλοί ράβουν βουλευτικά κουστούμια πριν την ώρα τους».

Η στενή κομματική αντίληψη οδήγησε σε σημαντικές εκλογικές ήττες, όπως στην Θεσσαλονίκη, όπου ο ΣΥΡΙΖΑ έριξε ουσιαστικά λευκή πετσέτα, πριν ανοίξουν οι κάλπες. Όπως στην Αθήνα με τον Γ.Καμίνη, έτσι και στην Θεσσαλονίκη η αντιμετώπιση του Γ. Μπουταρη απαιτούσε μια καινοτόμα λύση αλά Σακελλαρίδη. Στο προσκήνιο εμφανίστηκε τότε, με ενθάρρυνση από την Κουμουνδούρου, η λύση της Ελεάννας Ιωαννίδου: πρώην εκπρόσωπος τύπου των Οικολόγων Πράσινων, νέα και γνωστή ακτιβίστρια της πόλης, η κ. Ιωαννίδου «συνόψιζε ότι θα μπορούσε να αποκληθεί ανεξάρτητη αριστερά στη σύγχρονη εποχή», σύμφωνα με έναν παρατηρητή από την Θεσσαλονίκη. Όμως με μεγάλη πλειοψηφία η κομματική οργάνωση προέκρινε την υποψηφιότητα του κ. Μηταφίδη, ενός σεβάσμιου παλιού αγωνιστή που όμως, όπως αναμενόταν, δεν ξεπέρασε το 10,5% των ψήφων. (Την επόμενη Κυριακή στην Α Θεσσαλονίκης ο ΣΥΡΙΖΑ βγήκε πρώτο κόμμα πλησιάζοντας το 26%).

Ας σημειωθεί ότι από την οργάνωση Θεσσαλονίκης απορρίφθηκε και μια συμβιβαστική πρόταση από πλευράς Ελεάννας Ιωαννίδου, για την εναλλάξ εκπροσώπηση της παράταξης από τον κ. Μηταφίδη και την ίδια, για 2.5 χρόνια. «Ανάλογες αποφάσεις πάρθηκαν σε πολλές περιοχές της Ελλάδας», λέει ένα στέλεχος του κόμματος. «Σε πολλές περιπτώσεις μας πλησίαζαν άνθρωποι, που τους διώχναμε γιατί κάποτε είχαν υποστηρίξει το ΠΑΣΟΚ ή ακόμη και την ΔΗΜΑΡ, χωρίς να έχουν καμιά συμμετοχή σε πράξεις διαφθοράς. Λειτουργήσαμε συχνά ως ανθρωποδιώκτες. Το κόμμα θα χρειαζόταν ένα είδος πολιτιστικής επανάστασης για να αλλάξει νοοτροπία».

Παρόμοιες συμπεριφορές ανέκοψαν την δυναμική του κόμματος, τόσο στις αυτοδιοικητικές όσο όμως και στις ευρωεκλογές. Σύμφωνα με στελέχη που πρόσκεινται στον Α. Τσίπρα, η ιδιαίτερη επιτυχημένη του παρουσία στο ευρωπαϊκό debate κατάφερε να αλλάξει την ατμόσφαιρα και να προσθέσει στο εκλογικό αποτέλεσμα του κόμματος 1-2 μονάδες. Παρ' όλη την ιδιαίτερη επιτυχημένη εκστρατεία του, ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ βρέθηκε στο στόχαστρο των εσωκομματικών κριτικών. Στελέχη που ανήκουν σε δύο από τις τάσεις που τον υποστήριζαν (Κοκκινοπράσινο και ΑΝΑΣΑ) διασφαλίζοντας στην Κεντρική Επιτροπή την προεδρική πλειοψηφία, κυκλοφορούν ένα κείμενο κριτικής κάτω από το οποίο μαζεύουν υπογραφές.

Το κείμενο ασκεί κριτική σε λάθη που έγιναν στη διάρκεια της προεκλογικής περιόδου από την ηγεσία του κόμματος, η οποία «έδειξε υπερβολική αισιοδοξία», δηλώνει στο Tvxs ο κ. Χριστόφορος Παπαδόπουλος από τους συντάκτες του κειμένου, προσθέτοντας ότι αν και σημαντική, η νίκη στις ευρωεκλογές έχει «δευτερεύουσα σημασία» σε σχέση με τα λάθη και την πρόχειρη δουλειά που έγινε στις αυτοδιοικητικές εκλογές, καθώς οι τελευταίες δείχνουν το «ρίζωμα» του κόμματος στις τοπικές κοινωνίες. Το κείμενο καλεί ακόμη σε αλλαγές στο εσωτερικό του κόμματος, καθώς οι υποστηρικτές του λένε ότι σε κρίσιμα ζητήματα οι αποφάσεις δεν ήταν συλλογικές, όπως παλιότερα.

Εν τω μεταξύ, η τάση της "Αριστερής Ενότητας" που εξασφάλιζε την πλειοψηφία στον Α. Τσίπρα (αλλά και με τις δυνάμεις του "Κοκκινοπράσινου" και της "ΑΝΑΣΑ", μέρος των οποίων έχουν πάρει αποστάσεις) συγκαλεί για αύριο Σάββατο έκτακτη πανελλαδική διάσκεψη με αντικείμενο τα θέματα που έχουν προκύψει.

«Φυσικά και έγιναν λάθη, όπως γίνεται σε κάθε μάχη. Και φυσικά στις μάχες χρειάζεται η ηγεσία να παίρνει κάποιες γρήγορες αλλά αναγκαίες αποφάσεις χωρίς να ακολουθεί συλλογικές διαδικασίες», απαντούν στελέχη που υποστηρίζουν τον Α. Τσίπρα. «Αλλά μετά από μια ιστορική νίκη δεν μπορείς να στέκεσαι σε λεπτομέρειες του τύπου αν ήταν σωστή η δημιουργία του site neaellada ή ποιος το χειρίζεται. Κανονικά θα έπρεπε να συζητάμε πως θα μπορέσουμε να φτιάξουμε μια κοινωνική και πολιτική συμμαχία ώστε να εμποδίσουμε την κυβέρνηση να μαζέψει τους 180 ψήφους για την εκλογή Προέδρου, αποτρέποντας τις πρόωρες εκλογές. Aντί για αυτό, έχει τεθεί το θέμα της εξουσίας στο κόμμα και των αρμοδιοτήτων του Τσίπρα, γιατί αυτό είναι το θέμα που κρύβεται πίσω από όλα αυτά».

«Στην επικοινωνιακή πολιτική έγιναν κάποιες αστοχίες για τις οποίες δεν ευθύνεται μόνο ο Αλέξης και το περιβάλλον του. Αλλά, σε κάθε περίπτωση η επικοινωνιακή στρατηγική είχε αστοχίες, ατυχείς κινήσεις, ατυχή συνθήματα. Για παράδειγμα, έλειπε από τα συνθήματα το προγραμματικό στοιχείο», υποστηρίζει από την πλευρά του ο κ. Παπαδόπουλος.

«Ο Τσίπρας έπαιξε παιχνίδι πανευρωπαϊκών διαστάσεων», λέει ένας από τους ανθρώπους που τον υποστηρίζουν. «Είναι σαν να έρχεται ένας παίκτης από την Ρεάλ στην Ελλάδα, να σε παίρνει από την ουρά της βαθμολογίας και να σε φέρνει στην κορυφή για πρώτη φορά στην ιστορία σου, αλλά εσύ να διαμαρτύρεσαι γιατί στον αγώνα χτυπάει τα φάουλ. Αλλά οι σύντροφοι που ασκούν κριτική στην ουσία φοβούνται την ανάληψη της εξουσίας. Η κουλτούρα της αριστεράς ήταν για χρόνια μία κουλτούρα καταγγελίας. Δεν θέλουν να καταλάβουν ότι η ανάληψη και της πιο επαναστατικής εξουσίας προϋποθέτει ρήξεις αλλά και συμβιβασμούς».

Ο ίδιος ο Αλέξης Τσίπρας δεν έχει ανοίξει ακόμη τα χαρτιά του. Στην χθεσινή του ομιλία στην Κοινοβουλευτική Ομάδα και την Ομάδα των Ευρωβουλευτών φρόντισε να τονίσει από την μία μεριά ότι δεν πρόκειται το κόμμα να υποταχθεί «στο δέλεαρ της εξουσίας, στην υποστολή του ριζοσπαστισμού μας, στο στρογγύλεμα των θέσεών μας για να γίνουμε δήθεν αποδεκτοί από τα πιο συντηρητικά στρώματα» επιμένοντας συγχρόνως ότι «είμαστε ανοιχτοί όσο δεν παίρνει στην κοινωνία... σε συμμαχίες και συμμάχους που προωθούν έστω και ένα βήμα την υπόθεση της ανατροπής, την υπόθεση της απελευθέρωσης της χώρας από την παγίδα που των μνημονίων».

«Οι επόμενες μέρες θα δείξουν. Ας ελπίσουμε ότι όλη αυτή η ιστορία θα αποτελέσει αφορμή για έναν γόνιμο διάλογο για το καλό του κόμματος και της κοινωνίας και δεν θα δώσει τροφή στην εσωστρέφεια», καταλήγει ένα στέλεχος της Κουμουνδούρου. 

Υστερόγραφο:
Λίγο μετά την ανάρτηση του συγκεκριμένου ρεπορτάζ ο κ. Χρ. Παπαδόπουλος με ανάρτησή του στο Facebook που δημοσιεύεται και παρακάτω στον χώρο των σχολιών, αμφισβήτησε το περιεχόμενο διαμαρτυρόμενος για τα όσα του αποδόθηκαν σχετικά με τις ευρωεκλογές. Δημοσιεύουμε κατά λέξη τα όσα μας δήλωσε σχετικά με το θέμα: 

Ερ.:Τι εννοούσατε λέγοντας ότι οι ευρωεκλογές είναι δευτερεύουσας σημασίας;
Απ.:Αυτό που εννοούσα είναι ότι τα αποτελέσματα των ευρωεκλογών δεν μπορούν να συγκριθούν με τις αυτοδιοικητικές. Οι αυτοδιοικητικές είναι άλλου τύπου εκλογές. Υπεισέρχονται διαφορετικοί παράγοντες. Τα δίκτυα, τα πελατειακά, όλα... είναι διαφορετική εκλογική αναμέτρηση.
Ερ.:Τότε γιατί είναι δευτερεύουσες;
Απ.:Είναι δευτερεύουσες γιατί δεν δείχνουν την πολιτική επιρροή ενός κόμματος στην κοινωνία. Δεν δείχνουν το ρίζωμα στις τοπικές κοινωνίες, παρά μόνο την γενική πολιτική επιρροή. Και όταν μιλάμε για τριπλές εκλογές τότε εκ των πραγμάτων υποβαθμίζεται το τοπικό επίπεδο και κερδίζει το κεντρικό πολιτικό επίπεδο. Με αυτή την έννοια δευτερεύουσες.

Νίκος Μίχος

http://tvxs.gr/