Πόσο αποδεκτή είναι η “μαύρη” εργασία;

Τα συμπεράσματα από την δημοσιοποίηση των επίσημων στατιστικών της ΕΛΣΤΑΤ, για την καθίζηση της αγοράς εργασίας, στο μέρος που αφορούν τους υπηκόους των χωρών εκτός Ε.Ε. αποτελούν ένα επί πλέον δείγμα της κατάρρευσης της εθνικής οικονομίας, αν και δεν χρειάζεται να προστρέξουμε σε επιμέρους αποδείξεις όταν όλα βοούν περί της πλήρους χρεοκοπίας που δεν αναγγέλλεται για άλλους κρισιμότερους λόγους πέραν αυτών που επιτρέπεται να γνωρίζουμε.

Τα στοιχεία αναφέρουν ό,τι πρόκειται για έναν μεγάλο αριθμό οικονομικών μεταναστών που ζούσαν στη χώρα συμβάλλοντας στο παραγόμενο έργο και στην επίτευξη εύκολου κέρδους υπέρ των “εργοδοτών”, απαλλαγμένου κάθε φορολογικής “ελάφρυνσης”, τροφοδοτόντας την “μαύρη” αγορά εργασίας και την παραοικονομία που ήταν και η μόνη που δραστηριοποιούνταν αδιάλειπτα και παρήγαγε πλούτο, αντίθετα με τη νόμιμη οικονομική δραστηριότητα που αντιμετώπιζε πέραν των συνθηκών της αγοράς και τον ανταγωνισμό όμοιων επιχειρήσεων που λειτουργούσαν υπό το καθεστώς “μαύρης” εργασίας και την καχυποψία και την δυσλειτουργία της κρατικής μηχανής, έναν από τους λόγους που γιγάντωσε την παραοικονομία μαζί με την “αδυναμία” ελέγχου.

Κράτος, χωρίς εθνική οικονομία, χωρίς την πρωτογενή παραγωγή, την προστιθέμενη αξία σε προϊόντα και υπηρεσίες, το θετικό ισοζύγιο συναλλαγών, δεν μπορεί να λογίζεται ως ανεξάρτητο παντοίας εξάρτησης. Κράτος που στηρίζεται κυρίως στην εισφορά και “συνεισφορά” των πολιτών, μέσω της αυξανόμενης φορολόγησης, των μεσαίων και χαμηλότερων εισοδημάτων κατ’ αποκλειστικότητα, δεν χρίζει αναλύσεων, πολύ περισσότερο εθνοσωτήρων, παρά μόνον ανάληψη ευθυνών από τους πολίτες του. Άλλωστε, είναι αυτοί που το στηρίζουν και το συντηρούν χωρίς να έχουν ουσιαστικά λόγο για τις αποφάσεις που παίρνονται, υποτίθεται για το κράτος, για το δικό τους κράτος. Αλλά, αυτό είναι ένα θέμα για άλλου είδους συζήτηση που οι περισσότεροι εξ υμών δεν είναι έτοιμοι να διαλεχθούν.

Η είδηση αναφέρει ό,τι ένας μεγάλος αριθμός οικονομικών μεταναστών έχει εγκαταλείψει τη χώρα. Ωστόσο αυτό, αν και ήταν αναμενόμενο αφού χάθηκαν τα 2/3 των θέσεων εργασίας σύμφωνα με τα στοιχεία του ΙΚΑ, χωρίς μάλιστα την προοπτική ανάκαμψης, με αποτέλεσμα να καταστεί δύσκολη ακόμη και η συντήρησή τους στην ακριβή ζωή στη χώρα μας με τα νέα δεδομένα που προέκυψαν, φυσικά για όλους μας, φανερώνει δυο παραμέτρους ενός προβλήματος που κανείς δεν είχε τη διάθεση ή δεν ήθελε να ασχοληθεί μαζί του, πόσο μάλλον για τη λύση του.

Της αδυσώπητης λειτουργίας της “αγοράς εργασίας” που αποτελεί αδιαμφισβήτητο γεγονός αφού πρόσφατα είδαμε να στηρίζει η συντεταγμένη πολιτεία, ακόμη και με δικαστικές αποφάσεις της, τους κύριους εκφραστές της, “τους εργοδότες”. Αλλά και την αδιάφορη έως πλημμελή λειτουργία των κρατικών υπηρεσιών που δυστυχώς συνεχίζει, παρά τα αντιθέτως λεγόμενα, και που αποδεικνύει πως εάν πρόκειται περί λαθών τότε αυτά δεν μπορεί παρά να είναι θεσμικά και δεν αναφέρομαι σε λάθη του παρελθόντος αλλά σε σημερινά ως αποτέλεσμα των νόμων και διατάξεων που υποτίθεται ήρθαν για να καλύψουν κενά και κυρίως να εξυγιάνουν το ανάξιο, όπως κρίθηκε και από τους ίδιους τους υπηρέτες του, σύστημα, που τουλάχιστον μέχρι και σήμερα τα αποτελέσματα που έχουν εμφανίσει είναι ακριβώς τα αντίθετα.

Τα παραπάνω αν και αποτελούσαν διαπίστωση, πριν ακόμη παρασυρθούμε, παρά την θέληση μας όπως άρχισε να διαφαίνεται από καιρού, στη δύνη της οικονομικής κρίσης, κατά περισσότερους του τραπεζικού συστήματος, δεν μπορεί, αν και θεωρήθηκε από πολλούς ως αναγκαιότητα στο όνομα της οποίας επιχειρήθηκε η ισοπέδωση των πάντων από την υποταγμένη κυβέρνηση των αντιπροσώπων και όχι εκπροσώπων, μάλιστα άνευ όρων στα κελεύσματα του διευθυντηρίου της (Γερμανικής) Ευρωπαϊκής Ένωσης, να συνεχίσει, όταν οι αριθμοί που δημοσιοποιήθηκαν αποδίδουν την πραγματική αλήθεια.

Στο τέλος του 2011 αναφέρει το ΙΚΑ σύμφωνα με τις ΑΠΔ οι καταγεγραμμένοι ασφαλισμένοι ήσαν 1.541.423, στο τέλος του 2012 ήσαν 1.434.850 και στο τέλος του 2013 ήσαν 1.621.259, δηλαδή υπήρξε αύξηση το 2013 ως προς το 2012, από 186.409 ασφαλισμένους ή ποσοστού περίπου 13% Η αύξηση αυτή αποδίδεται περισσότερο στα μαζικά προγράμματα του ΟΑΕΔ, που έστω και για λίγους μήνες πρόσφεραν θέση εργασίας και ασφάλιση σε μερικές δεκάδες χιλιάδες πολίτες και ελάχιστα στην συμμόρφωση των εργοδοτών υπό τον φόβο των προστίμων για την ανασφάλιστη εργασία, γεγονός που σηματοδοτεί ό,τι η “μαύρη” και ανασφάλιστη εργασία συνεχίζει ακάθεκτη.

Τα στοιχεία που δημοσιοποίησε τόσο η ΕΛΣΤΑΤ όσο και το ΙΚΑ είναι αδιαπραγμάτευτα. Η σύγκριση που γίνεται για την εξαγωγή των συμπερασμάτων αφορά την ίδια χρονιά και χρονική περίοδο ώστε και το συμπέρασμα να είναι αδιαμφισβήτητο. Σύμφωνα με την ΕΛΣΤΑΤ οι υπήκοοι χωρών εκτός Ευρωπαϊκής Ένωσης το 2011 που ζούσαν στη χώρα ήταν 817.860 και σύμφωνα με το ΙΚΑ οι ασφαλισμένοι αλλοδαποί εργαζόμενοι, την ίδια χρονιά, με βάση τις περιοδικές ΑΠΔ ήταν 172.832. Το 2013 μετά την μαζική φυγή 164.959 οικονομικών μεταναστών και τον περιορισμό τους στους 650.825 οι ασφαλισμένοι στο ΙΚΑ την ίδια περίοδο ήταν 159.676.

Η διαφορά του αριθμού μεταξύ οικονομικών μεταναστών που ζούσε στη χώρα τόσο το 2011 όσο και το 2013 με αυτόν των ασφαλισμένων τις ίδιες περιόδους στο ΙΚΑ είναι ασύγκριτα μεγάλη, αποτελεί το 78,8% του συνόλου των οικονομικών μεταναστών για το 2011 και 75,5% για το 2013. Εάν το ποσοστό αυτό εργαζόταν, τότε απασχολούνταν σε “μαύρη” εργασία με όλα τα συνακόλουθα. Ήταν ανασφάλιστοι, άρα ευάλωτοι και τα ασφαλιστικά ταμεία είχαν απώλεια ασφαλιστικών εισφορών. Αμείβονταν με χαμηλά ημερομίσθια και από το έργο που παρήγαγαν οι “εργοδότες” τους αποκόμιζαν αφορολόγητα κέρδη με αποτέλεσμα την απώλεια φορολογικών εσόδων από την απόκρυψη φορολογητέας ύλης και βέβαια μεσούσης της κρίσης.

Πέραν της ΕΛΣΤΑ και του ΙΚΑ στοιχεία δημοσιοποίησε όσον αφορά την οικονομική δραστηριότητα των οικονομικών μεταναστών και η Τράπεζα της Ελλάδος. Τα στοιχεία αυτά αναφέρουν ό,τι το υπόλοιπο των καταθέσεων που έχουν αποταμιεύσει στις ελληνικές τράπεζες οι κάτοικοι χωρών εκτός Ζώνης Ευρώ μειώθηκε κατά 30 δισ. ευρώ το διάστημα Ιουνίου 2010 – Ιουνίου 2014. Όπως προκύπτει από τα στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος, η εκροή δεν έχει σταματήσει, καθώς μόνο το τελευταίο 12μηνο (Ιούνιος 2013 – Ιούνιος 2014) αποσύρθηκαν περίπου 3,5 δισ.

Η Τράπεζα της Ελλάδος δεν έδωσε στοιχεία για το ύψος των καταθέσεων παρά μόνον για τις εκροές. Για να μην αυθαιρετήσω προσπαθώντας μια προσέγγιση του συνόλου των καταθέσεων θα περιοριστώ σ’ αυτά που δημοσιοποιήθηκαν. Βέβαια, σε καμιά περίπτωση δεν πρέπει να θεωρηθεί ό,τι τα ποσά αυτά προέρχονται αποκλειστικά από “μαύρη” εργασία, ένα μεγάλο μέρος τους που είναι ακόμη μεγαλύτερο στο σύνολο των καταθέσεων, αυτών που έφυγαν και αυτών που παραμένουν δηλαδή, ίσως είναι από “μαύρη” εργασία και θα γίνει καλύτερα αντιληπτό αν κατανείμουμε αναλογικά τα ποσά στους ασφαλισμένους και ανασφάλιστους.

Σκοπός δεν είναι να καταδείξω, κάτι που άλλωστε βγαίνει σαν συμπέρασμα από την εμπειρία, αν οι οικονομικοί μετανάστες είναι ωφελημένοι από τη “μαύρη” εργασία, αντίθετα μάλιστα, να προσεγγίσω κατά το δυνατόν το πόσο ωφελημένοι είναι οι “εργοδότες” από την χρησιμοποίηση ανασφάλιστων εργαζόμενων στις δραστηριότητες τους. Αν, λοιπόν, οι εκροές σύμφωνα με την Τράπεζα της Ελλάδος κατά τα έτη 2013-2014 είναι της τάξης των 30 δις και οι συνολικές καταθέσεις προφανώς πολύ περισσότερες, πολλά από τα οποία προέρχονται από “μαύρη” εργασία, μια προσέγγιση του ποσού που αποκόμισαν στα έτη αυτά οι “εργοδότες” με βάση το πραγματικό νούμερο των καταθέσεων που θα αφορούσε αποδοχές από “μαύρη” εργασία, θα μας άφηνε κυριολεκτικά άφωνους.

Το ζήτημα της ανασφάλιστης εργασίας που συνδέεται με την “μαύρη” εργασία είναι πρώτα πολιτικό ζήτημα και μετά οικονομικό και ασφαλιστικό, όπως βέβαια και πολλά άλλα ζητήματα. Η λύση του δεν βασίζεται μόνον σε νομοθετικές ρυθμίσεις και την επιβολή προστίμων. Οι δίαυλοι της διαφθοράς δεν πρόκειται να κλείσουν όταν στην πράξη η πολιτεία διαχωρίζει τους φορολογούμενους πολίτες σε κατηγορίες, ως συνέπεια της διαφθοράς των ίδιων των πολιτικών της που δεν άλλαξαν εδώ και πολλά χρόνια και παραμένουν αγκιστρωμένοι στα ίδια οικονομικά συμφέροντα που λυμαίνονται τον τόπο δεκαετίες επί δεκαετιών.

Μήπως, η κατάργηση των ασφαλιστικών ταμείων, που άλλωστε θα γίνουν περισσότερο ελλειμματικά στο μέλλον και επομένως θα κινδυνεύσουν ακόμη και με κλείσιμο, με ένα άλλο σύστημα παροχής πραγματικής ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης και βοηθήματος διαβίωσης, αυτό που λέμε σήμερα σύνταξη, θα έφερνε την κατάργηση της “μαύρης” εργασίας; Με παράλληλη αύξηση της φορολόγησης των εργοδοτών με βάση τον κύκλο εργασιών, κάτι καθόλα ελέγξιμο και από πολλές πλευρές μάλιστα, αφού δεν θα έχουν την υποχρέωση να δηλώσουν ποιους και πόσους απασχολούν, όσον αφορά βέβαια την καταβολή των ασφαλιστικών εισφορών, γιατί σήμερα, έτσι και αλλιώς, δεν μπορούν να θεωρηθούν εξασφαλισμένες ακόμη και οι κατώτατες αποδοχές.

Πηγή – παντελόνι καμπάνα