Οδεύει η Ελλάδα προς εκλογές;

Του Κωνσταντίνου Βέργου*

Η σημερινή κυβέρνηση ανακοίνωσε ένα αρκετά απίστευτο, όσο και εξαιρετικά σωστό μέτρο. Θα επιστρέψει χρήματα στους συνταξιούχους. Πρόκειται όμως για μια μόνιμη κίνηση ή αποτελεί προάγγελο ευρύτερων πολιτικών εξελίξεων και πρόωρων εκλογών;

Η κυβέρνηση, συγκεκριμένα, δια στόματος πρωθυπουργού ανακοίνωσε τη διανομή 617 εκατ. ευρώ προς χαμηλοσυνταξιούχους, κάτι σαν «13η σύνταξη», καθώς και την αναστολή της αύξησης του ΦΠΑ στα νησιά του βορειοανατολικού Αιγαίου που βρίσκονται στην πρώτη γραμμή της προσφυγικής κρίσης. Η διανομή θα γίνει σε περίπου 1.600.000 χαμηλοσυνταξιούχους, με σύνταξη κάτω των 850 ευρώ, και μάλιστα με ‘αντισυμμετρικό τρόπο, από κάτω προς τα πάνω’, δηλαδή όσοι έχουν μικρότερη σύνταξη θα λάβουν μεγαλύτερη ενίσχυση και εκείνοι που έχουν υψηλότερη σύνταξη θα λάβουν μικρότερη. Η κίνηση αυτή προβλέπονταν, καθώς στην εισήγηση του προϋπολογισμού γίνεται λόγος για υπερδιπλάσιο πρωτογενές πλεόνασμα έναντι του μνημονιακού στόχου, στο 1,9 δισ. ευρώ έναντι στόχου 920 εκατ. ευρώ, κάτι που εφόσον επιβεβαιωθεί, ‘απλούστατα θα υλοποιηθεί’. Η οικονομική επίπτωση από την προώθηση των 617 εκατομμυρίων ευρώ στην αγορά, θα είναι άμεση. Θα οδηγήσει σε άμεση αύξηση του ΑΕΠ κατά 0,3% και άμεση 0,2%, δίνοντας ισχυρή ώθηση στην αγορά άμεσα. Είναι απόλυτα συμβατή με την φιλολαϊκή ιδεολογία της κυβέρνησης. Το δεύτερο μέτρο που ανακοίνωσε ο κ. Τσίπρας αφορά τη στήριξη προς τα νησιά που βρίσκονται στην πρώτη γραμμή της προσφυγικής κρίσης και αφορά την αναστολή της αύξησης του ΦΠΑ που έχει συμφωνηθεί με τους δανειστές, είναι επίσης θετικό. Αν αυτά συνδυαστούν με την απόφαση περικοπής των αποπληρωμών τους χρέους από το ESM κατά 15% περίπου, που αποτελεί ήττα του Σόιμπλε, διαμορφώνουν μια βραχυπρόθεσμη εικόνα επιτυχίας για την κυβέρνηση. Η επιτυχία αυτή είναι υπαρκτή, όμως δύσκολα θα υπάρξουν και άλλα τόσο καλά νέα στο άμεσο μέλλον. Για τον λόγο αυτό, αναρωτιέται κάποιος αν αποτελούν ισχυρή ‘προεκλογική καραμέλα’.

Ειδικότητά μας δεν είναι η εκλογολογία, απλά η ανάλυση από την καθαρά οικονομική σκοπιά. Η πρώτη υποψία που περνάει από το μυαλό, είναι ότι αποτελούν προεκλογικά μέτρα καθώς δεν είναι εύκολο να επαναληφθούν. Για ποιο λόγο, όμως, η κυβέρνηση θα αποφασίσει, αν αποφασίσει, να κάνει πρόωρες εκλογές, για να τις χάσει, όπως δείχνουν οι ως τώρα δημοσκοπήσεις αν τις πάρει κάποιος στα σοβαρά, είναι κάτι άγνωστο. Το μόνο στο οποίο μπορεί κάποιος βάσιμα να υποθέσει, είναι ότι η Ελλάδα μέσα στην Ευρωπαϊκή Ένωση με το ευρώ και τα αυστηρά δημοσιονομικά κριτήρια που συνεχίζουν να υφίστανται, δεν μπορεί να συνεχίσει. Η Ελλάς πιθανότατα, θα χρειαστεί, για να μπει σε ατραπό απεγκλωβισμού από το παρελθόν να περάσει μάλλον στο δικό της νόμισμα. Από την άλλη πλευρά, ο ΣΥΡΙΖΑ αποτελεί ένα φιλοευρωπαϊκό κόμμα με σταθερή προσήλωση, σχεδόν θρησκευτική, στην ΕΕ και το ευρώ, δεν θα θελήσει επομένως να βγάλει τη χώρα από το ευρώ. Γι' αυτό και θα προκαλέσει εκλογές, ή δημοψήφισμα, ώστε να απαιτηθούν μεγαλύτερες πολιτικές συναινέσεις στις όποιες επιλογές γίνουν, εκείνη της παραμονής στο ευρώ με λιτότητα ή εκείνο της εξόδου και απεγκλωβισμού!

* Ο κ. Κωνσταντίνος Βέργος είναι Καθηγητής Χρηματοοικονομικών, Πανεπιστήμιο Πόρτσμουθ, Αγγλία