Το γελοίο ρουσφέτι με τις πινακίδες

Τι δείχνει η επιστροφή των πινακίδων στους παραβάτες την περίοδο των γιορτών; Μία οθωμανική αντίληψη για τη λειτουργία του κράτους που είναι διαφορετική ορισμένες εποχές του χρόνου. Και ο πολίτης μαθαίνει πως οι κανόνες αλλάζουν κατά περίσταση

Του Κώστα Γιαννακίδη

Το μέτρο επιστροφής των πινακίδων κατά την περίοδο των εορτών περιέχει, αν μη τι άλλο, κάτι από τη γενναιοδωρία που επιδείκνυε ο ηγεμόνας προς τους υπηκόους του. Η Αρχή μπορεί να είναι απρόσωπη, αλλά τη σωστή στιγμή δείχνει μεγαθυμία, συγκατάβαση και πατρική κατανόηση. Η πιο κυνική ανάγνωση λέει πως το κράτος κλείνει το μάτι στον παραβάτη και τον χτυπάει φιλικά στην πλάτη. Είναι ανθρωπιά; Μπα, πρόκειται για το γνωστό μοίρασμα της ντροπής.

Είναι να το έχει το έθιμο. Στις ΗΠΑ παίρνει χάρη η γαλοπούλα, εδώ οι οδηγοί που η μοίρα το έφερε να παρκάρουν παράνομα ή να κινηθούν παραβατικά λίγο πριν τις γιορτές. Βέβαια οι αρχές έχουν το νου τους: αν οδηγούσες μεθυσμένος, πέρασες με κόκκινο, έτρεχες ή μπήκες στο αντίθετο ρεύμα, οι πινακίδες σου θα μείνουν στο συρτάρι και το αυτοκίνητο κάτω από το σπίτι. Η παραβατικότητά σου αναβαθμίζεται στο υψηλότερο επίπεδο επικινδυνότητας και οι αρχές σε κρατούν μακριά από το δρόμο. Την ώρα που εσύ θα σωφρονίζεσαι στην πόλη, οι υπόλοιποι θα οδηγούν ασφαλείς προς το χωριό. Αν πάλι σε τσάκωσαν να μιλάς στο κινητό, να γράφεις μηνύματα, να οδηγείς χωρίς ζώνη, δεν θεωρείσαι αρκετά επικίνδυνος ώστε να σου χαλάσουν τις γιορτές. Και όμως, το κινητό είναι ένας από τους βασικούς λόγους αφαίρεσης πινακίδων. Ορθώς. Βλέπεις ανθρώπους να αφήνουν το τιμόνι για να γράψουν γρήγορα, με τα δύο χέρια. Και όταν οδηγείς και έχεις το κινητό στο αφτί, δεν είσαι ολόκληρος μέσα στο αυτοκίνητο. Ο μισός είσαι κάπου αλλού.

Η γελοιότητα του μέτρου διακρίνεται καλύτερα σε μία άλλη περίοδο του χρόνου. Τον Φεβρουάριο θα μείνεις χωρίς πινακίδες είτε μπήκες στο αντίθετο ρεύμα είτε στο facebook.

Παλαιότερα έλεγες ότι δίνουν τις πινακίδες για να μαζέψουν φρέσκο χρήμα μια και οι Δήμοι είχαν επιβαρυνθεί από τα έξοδα των εορτών –καίει πολύ ο εορταστικός διάκοσμος. Τώρα δεν απαιτείται ούτε η άμεση καταβολή του προστίμου. Πηγαίνεις, παραλαμβάνεις, βιδώνεις και έφυγες. Και τι σκέφτεσαι την ώρα που φορτώνεις τα παλιά φθαρμένα σου λάστιχα με οικογένεια μπαγκάζια; Λες ότι εκτός από την επικινδυνότητα, είναι και η εποχικότητα που προσδιορίζει την αντιμετώπιση μίας παράβασης. Μπορεί πάλι να πεις, όπως επισημαίνουν και οργανώσεις για την οδική ασφάλεια, ότι, εν τέλει, δεν πρόκειται δα και για κάτι το σημαντικό. Αν χάσεις την εκδρομή επειδή έστελνες μήνυμα, θα το θυμάσαι για πολλά χρόνια. Αν πάρεις πίσω τις πινακίδες, μέχρι του χρόνου θα το έχεις ξεχάσει. Βγαίνει στα κανάλια ο διοικητής της Τροχαίας δίνει συμβουλές για ασφαλή οδήγηση και στο διπλανό γραφείο επιστρέφουν πινακίδες σε παραβάτες.

Όμως το κράτος δεν μπορεί να λειτουργεί αλλιώς το Πάσχα και αλλιώς το φθινόπωρο. Η οθωμανική αντίληψη για τη λειτουργία του, εκείνη που δίνει παρατάσεις στις πληρωμές και πινακίδες στους παραβάτες, δεν αντανακλά διάθεση εξυπηρέτησης του πολίτη. Προβάλλει την ιδιόρρυθμη σχέση συναλλαγής, όπου ο πολίτης γνωρίζει ότι οι κανόνες αλλάζουν κατά περίσταση και πως, εντάξει μωρέ, τα πάντα γίνονται, καλή καρδιά να υπάρχει.