Πρωτοχρονιάτικα έθιμα από την Κρήτη - Η πέτρα, το σπάσιμο του ροδιού και η ασκελετούρα

Η πέτρα στο σπίτι, το σπάσιμο του ροδιού και της «ασκελετούρας» και η καλή χέρα είναι τα πρωτοχρονιάτικα έθιμα που διατηρούνται ακόμα και στις ημέρες μας στη δυτική Κρήτη

Κάθε πρωί Πρωτοχρονιάς κυρίως στα χωριά , μόλις χτυπήσει η «πρώτη καμπάνα», μικροί και μεγάλοι σηκώνονται και κάνουν τρεις φορές το σταυρό τους, και χωρίς να μιλήσουν, παίρνουν από μια πέτρα ο καθένας τους, όσο μεγαλύτερη μπορούν, και την φέρνουν μέσα στο σπίτι.

Η ελπίδα, κυρίως παλιά, ήταν ότι όσο βαριά είναι η πέτρα τόσο χρυσάφι εύχονταν να μπει μέσα στο σπιτικό Το βάρος της να φέρει χαρά γαλήνη και ευτυχία. Σήμερα η πρώτη ευχή είναι να είναι όλοι καλά και να σμίγουν κάθε γιορτή.

Το «σκυλοκρέμμυδο» ή «κρεμμύδα» ή «ασκελετούρα» είναι συνηθισμένο φυτό στην Κρήτη. Φυτρώνει άγριο και μοιάζει με μεγάλο κρεμμύδι.Τα ζώα δεν το τρώνε γιατί έχει ουσία , που μπορεί να προκαλέσει δερματικό ερεθισμό. Ακόμα και να το βγάλεις από τη γη και να το κρεμάσεις, δεν παύει να βγάζει νέα φύλλα και άνθη.

Ο λαός πιστεύει ότι αυτή τη μεγάλη ζωτική του δύναμη μπορεί να τη μεταδώσει σε έμψυχα και άψυχα, γι’ αυτό την πρωτοχρονιά κρεμούν την ασκελετούρα στα σπίτια τους. Πρόκειται για αρχαίο έθιμο καλοτυχίας που αναφέρεται ήδη από τον 6ο αιώνα αλλά σήμερα τείνει να εγκαταλειφθεί παρά το γεγονός ότι διατηρείται σε πολλά σημεία και πολλοί είναι εκείνοι που αναζητούν ασκελετούρες .

Η καλή χέρα είναι ένα ακόμα παραδοσιακό έθιμο της δυτικής Κρήτης.

Σήμερα συνοδεύεται από χρηματικό ποσό που δίνει συνήθως ο παππούς, η γιαγιά, ο νονός στο παιδί . Παλαιότερα η καλή χέρα ήταν ένα γλύκισμα, ή κάποιο γλυκό παρασκεύασμα. 

Την Πρωτοχρονιά, το έθιμο της βασιλόπιτας κρατάει από τα αρχέγονα χρόνια.  Την παραμονή, με την αλλαγή του χρόνου, κάθε σπίτι κόβει τη βασιλόπιτα, η οποία κρύβει ένα φλουρί. Το πρώτο κομμάτι θεωρείται του Χριστού, το δεύτερο του σπιτιού και τα υπόλοιπα των παρεβρισκομένων. Σε όποιον τύχει το φλουρί, εκείνος παίρνει δώρα και είναι ο τυχερός της χρονιάς. Με τον καινούργιο χρόνο κάθε σπίτι έχει το έθιμο του ποδαρικού. Ποδαρικό κάνει ο πρώτος που θα μπει στο σπίτι τον καινούργιο χρόνο, και θεωρείται ότι θα φέρει γούρι για τον υπόλοιπο χρόνο.

Τέλος, μέρος των εθίμων της νέας γενιάς είναι το παίξιμο χαρτιών ή ζάρια (το κουμάρι) περιμένοντας την αλλαγή του χρόνου. Τα ποσά είναι συνήθως χαμηλά αφού ο σκοπός είναι η διασκέδαση και όχι το κέρδος.   

Καλή χρονιά με υγεία και δημιουργία σε  όλους !!

Πηγή