Άστεγες σκέψεις, προδότρες λέξεις

Tης Κατερίνας Τζωρτζινάκη

Από τις έξι τα ξημερώματα της 23ης Δεκεμβρίου, ο Χρήστος Σολόπουλος, ο Θανάσης Θεοδώρου κι ο Τάσος Βούλγαρης πιάνουν ένα παγκάκι της πλατείας Πάρκου στη Λαμία και το κάνουν «σπίτι» τους για 24 ώρες, με στόχο να ευαισθητοποιήσουν τους συμπολίτες τους.

«Άστεγοι για μια μέρα» φέτος για τέταρτη χρονιά, «κάτι που δεν είναι εύκολο», όπως εξομολογείται ο Χρήστος Σολόπουλος. «Είναι κάποια πράγματα που τα θεωρούμε αυτονόητα, ωστόσο, δεν έχουν όλοι οι άνθρωποι ένα σπίτι, μια ζεστή κουβέρτα, ένα πιάτο φαγητό... Δεν σε θέλει κανείς, δεν σε κοιτούν στα μάτια ή σε κοιτάνε περίεργα, θέλουν να σε διώξουν».

Θέλουν να διώξουν τον άστεγο ή τη σκέψη ότι μπορεί να βρεθούν στη θέση του; Θέλουν να διώξουν τον άνθρωπο του δρόμου ή τη σκοτεινή όψη του καθρέφτη; Υπάρχουν διάφορες σχολές στην ψυχολογία: μία απ’ αυτές επιμένει ότι κινητοποιούμαστε για κάτι όταν αυτό έχει κάποια αξία, όταν νιώθουμε ότι απειλούμαστε απ’ αυτό ή όταν προσφέρει την πιθανότητα κάποιου είδους ανταλλάγματος.

Αν εξαιρέσουμε όσους νιώθουν ξένοι προς τη μοίρα των άλλων και όποιον υπάρχει μόνο εν εαυτώ και δι’ εαυτόν, τι είναι αυτό που επηρεάζει τον τρόπο που βλέπουμε τον κόσμο ή τον τρόπο που τον αγνοούμε; Μια αμερικανική έρευνα, που δημοσιεύτηκε στην επιθεώρηση «Psychological Science», αποδεικνύει πώς όσοι είχαν αυτοπροσδιοριστεί ως εύποροι δεν βλέπουν τους γύρω τους και δη τους επαίτες, τους άστεγους, τους αβοήθητους.

Μήπως, όμως, δεν είναι μόνο η οικονομική διαφοροποίηση που δημιουργεί διαφοροποίηση και στο βλέμμα; Μήπως τούτη η αμβλυωπία έχει κι άλλη αιτία;

Όσες ντουλάπες και ράφια κουζίνας και να αδειάσουμε για να συντρέξουμε, όση ενσυναίσθηση κι αν διαθέσουμε, όση ανθρωπιά κι αν καταθέσουμε, μια γάζα σ’ ένα τραύμα βάζουμε. Συνηθισμένοι άνθρωποι. Συνηθίζει το βλέμμα, η επανάληψη της σκηνής εξοικειώνει, η συνειδητοποίηση της αδυναμίας στοιχειώνει, ακόμη  και η σημαντική δωρεά το οικονομικό χάσμα δεν μειώνει και σίγουρα την πολιτική δεν αθωώνει.