Τα κόκκινα δάνεια του πλανήτη

Του Παντελή Μπουκάλα

Δεν  πρέπει να ’ναι πολλοί όσοι θεωρούν τους καύσωνες πολιτικά συμβάντα. Δεν μιλάω για τις λιγοστές υψηλές θερμοκρασίες του θέρους, με τις οποίες είναι εξοικειωμένη από παλιά η ανθρώπινη εμπειρία, σε χώρες όπως η δική μας. Εννοώ τους εκτός προγράμματος υπερκαύσωνες: τις συχνές πια και παρατεταμένες υψηλότατες θερμοκρασίες, που ταλανίζουν τη Μεσόγειο όσο και τη Βόρεια Ευρώπη, ακόμα και την κατακαιόμενη Αρκτική. Μαθαίνουμε βέβαια τα ρεκόρ, λ.χ. ότι ο φετινός Ιούλιος ήταν ο θερμότερος στην ιστορία της Γης, όσο καταγράφονται οι θερμοκρασίες. Αυτό όμως δεν μας πείθει να προσθέσουμε μια γλαστρούλα στο μπαλκόνι, να μην πετάξουμε στον κάμπο τις σακούλες των λιπασμάτων που μόλις ρίξαμε στη «βιολογική» καλλιέργειά μας ή να πάψουμε να εμπλουτίζουμε με τα τρύπια δίχτυα μας την τροφή των ψαριών που θηρεύουμε.

Η απάντηση στο ερώτημα γιατί αναπαράγουμε επίμονα ένα μοντέλο ζωής που οδήγησε τον πλανήτη στα όριά του δεν είναι εύκολη. Δεν είναι μία και μόνη δηλαδή. Για τους πιστούς των παραδοσιακών θρησκειών, «έχει ο Θεός», άρα δεν υπάρχει λόγος να αγωνιούμε αν φθείρουμε το δημιούργημά του· θα μεριμνήσει αυτός, όταν κρίνει πως ήγγικεν η ώρα. Για τους πιστούς της νέας θρησκείας που λατρεύει την Αυτορρυθμιζόμενη Γαία, και πάλι περιττεύει η αγωνία· όταν ο φυσικώς νοήμων πλανήτης μας συνειδητοποιήσει ότι φτάνουμε στο κατώφλι του ανεπανόρθωτου, «θα αυτοθεραπευτεί». Ισως ανακατανείμει τις εύκρατες και τις διακεκαυμένες ζώνες, ίσως η Μύκονος γίνει Αράχωβα και η Αράχωβα Μύκονος (γεωγραφικά, γιατί «πολιτισμικά» τις εξομοίωσε η μόδα), πάντως «θα αυτοθεραπευτεί». Μπορεί η Αγία Γαία να αντιμετωπίσει τους ανθρώπους σαν εξολοθρευτέα μικρόβια ή παράσιτα, αλλά τα ’χουν αυτά οι θεότητες.

Υπάρχουν και απλούστερες εξηγήσεις για τη μη πολιτική προσέγγιση της κλιματικής αλλαγής. Τα κανάλια μας λ.χ. εκμεταλλεύονται το θέμα «καύσωνας» μόνο για να επιδοθούν ενθουσιωδώς στα περίφημα «ρεπορτάζ παραλίας»: ευκαιρία για δωρεάν γυμνό, δηλαδή οπίσθια, οπίσθια, οπίσθια. Στο Διαδίκτυο τα πράγματα είναι χειρότερα: πρόσφατη έρευνα γερμανικού πανεπιστημίου έδειξε ότι περισσότερα κλιματολογικά βίντεο του YouTube είτε αρνούνται γενικά την ύπαρξη κλιματικής κρίσης, θεωρώντας την «προϊόν συνωμοσίας», είτε αμφισβητούν πως είναι ανθρωπογενής. Εν τω μεταξύ, η ανθρωπότητα εξάντλησε από τις 29 Ιουλίου όλους τους φυσικούς πόρους που θα μπορούσε να ανανεώσει ο πλανήτης για το 2019. Και; Θα δανειστούμε από το 2020.