Οι αρνητές, οι δικαιωματιστές και Εμείς

 

γράφει ο Γιώργος X. Παπασωτηρίου  

 

Χιλιάδες αρνητές του εμβολίου στο Σύνταγμα και την Ομόνοια. Φωνάζουν, σείουν σταυρούς και σημαίες, δεν φορούν μάσκες, πιστεύουν στη δύναμη του Χριστού τους, η βεβαιότητά τους ότι έχουν δίκιο είναι αδιατάρακτη. Ο Χριστός μόνο “σώζει”, το εμβόλιο είναι του σατανά! Θρηκεία, πατρίδα και “Μακεδονία ξακουστή”! Η πίστη τους τους απογειώνει. Μεσαίωνας και σκοταδισμός, θα πουν οι ορθολογικοί. Εκείνο όμως που τρομάζει περισσότερο και από τον ανορθολογισμό τους είναι το μίσος τους για τον άλλο. Μισούν τους “λαθρομετανάστες-εισβολείς”, τον Λουκμάν, τους αναρχικούς, τους “μπολσεβίκους”, τους ομοφυλόφιλους, τον Ζακ, τους Ρομά..., όλους όσοι θέλουν κατά τη γνώμη τους να αλλοιώσουν το DNA της φυλής, να εξαφανίσουν το ελληνικό έθνος! Πρόσωπα αλλοιωμένα από το μίσος. Όμως οι ταμπέλες είναι εύκολες. Γιατί “Ακόμα και το μίσος για την αδικία αλλοιώνει το πρόσωπο", λέει ο Μπρεχτ. Αλλά που παράγεται τόσο μίσος; Που δημιουργούνται οι εχθροί και αναπαράγεται τόση εχθρότητα; Που διαμορφώνονται τα στερεότυπα αυτών των ανθρώπων; Τι και ποιος τροφοδοτεί την φανατική πίστη τους; 

 

Μόνο όποιος έχει ακούσει το «Εις Θεός εις κόσμος…» σε μια εκκλησία, όποιος έχει βιώσει τον ενθουσιασμό και την έκσταση, την ριζική θρησκευτική εμπειρία, όπως λέει ο Ζίζεκ, των πιστών, αυτός μόνο μπορεί να καταλάβει. Η θρησκευτική εμπειρία ως ριζική οντολογική εμπειρία συμβαίνει εδώ. Νοιώθουν μοναδικοί, εκλεκτοί. Είναι συνήθως "αόρατοι" που εδώ αποκτούν την  ορατότητά τους, ή την προσδοκία απόκτησή της. Η παράσταση συμπεριλαμβάνει παπάδες και πιστούς. Κανείς ορθολογισμός δεν μπορεί να σταθεί εμπόδιο σ’ αυτόν τον ενθουσιασμό. Καμία επιστήμη, κανένας ιός! Η πίστη σώζει! Μία γυναίκα παραμιλά... Και το παραμιλητό κάτι θέλει να πει, έλεγε ο Λακάν. Ένας τζιχαντιστής παίρνει το κεφάλι των αλλόθρησκων στη Συρία, ένας άλλος ανατινάζεται ευτυχισμένος... Ο δεσπότης θα μιλήσει για τα «παλληκάρια μας στον Έβρο», για τις «ορδές που θέλουν να μας ισοπεδώσουν». Ανατριχίλα.  Είναι θρησκευόμενοι, πιστεύουν με τον τρόπο των φανατικών φονταμενταλιστών. Είναι συνδεδεμένοι ποικιλοτρόπως με την εκκλησία και τις παρα-εκκλησιαστικές οργανώσεις, κάποιοι εξ αυτών σιτίζονται στις εκκλησίες, έχουν πνευματικό που τους καθοδηγεί, μαθαίνουν απολυτίκια, κάνουν θρησκευτικό τουρισμό. Διαβάζουν “Μακελειό”“και “Ελεύθερη Ώρα”. Ψηφίζουν Χρυσή Αυγή και -τώρα- ΝΔ, Άδωνη, Βορίδη και Μπογδάνο. Είναι οι “αρνητές” του εμβολίου, είναι οι χθεσινοί “μακεδονομάχοι”, είναι η χρυσαυγίτικη φονική μηχανή που θα σκοτώσει τον Λουκμάν, το φασιστικό τέρας που θα στρίψει το μαχαίρι στην καρδιά του Παύλου Φύσσα. Το χέρι του φονιά θα το οπλίσει η "δαιμονοποίηση του άλλου", τα πρωτοσέλιδα που γράφουν για "λαθραίους εισβολείς", η φοβική ρητορική των κηρύκων είτε από τον εκκλησιαστικό είτε από τον τηλεοπτικό άμβωνα. Η κατασκευή του εχθρού είναι εντατική και συνεχής. 

 

Παραδόξως, οι δεξιοί του Μεγάρου Μαξίμου, αυτοί που προχθές συσκέπτονταν με τους παπάδες στην Ιερά Σύνοδο, αυτοί που εκκλησιάζονται κάθε Κυριακή με τους “αρνητές”, αυτοί που ψέλνουν, που αλιεύουν ψήφους από τη δεξαμενή των φανατικών θρησκευόμενων, αυτοί που θεωρούν πιο επικίνδυνη την συντεταγμένη πορεία του ΚΚΕ για το Πολυτεχνείο από τη συγκέντρωση των “αρνητών” στο Σύνταγμα, όλοι αυτοί θεωρούν ότι τους “αρνητές” του εμβολίου τους “θρέφουν” οι αριστεροί δικαιωματιστές! Μόνο που δεν πρόκειται περί αυτού.

 

Είναι γνωστό με ορθολογικά κριτήρια πως η πίστη συμβάλει στη φαντασιακή κατασκευή του Εμείς, είτε αφορά σε μια κοινότητα ή σ' ένα έθνος. Γι' αυτό τόσο η πίστη(θρησκεία) όσο και το έθνος πατούν και στην Αριστερά και στη Δεξιά, λέει ο Ι. Μπερλίν («Κόντρα στο ρεύμα»). Και έχει δίκιο. Αν δούμε στην Ελλάδα, η Δεξιά συνδέεται με την Εκκλησία, κυρίως με το θεσμικό της κέλυφος και την Εξουσία της(Ιεραρχία). Αντίθετα, η Αριστερά συνδέεται παραδοσιακά με τον κατώτερο κλήρο. Κι αυτό γιατί για την πλειονότητα του πληθυσμού το οντολογικό κενό δεν γεμίζει ούτε με τις επαγγελματικές ενώσεις και τα συνδικάτα, ούτε με τα πολιτικά κόμματα, ούτε με τους επαναστατικούς μύθους, αλλά με τους παλαιούς παραδοσιακούς δεσμούς, τη γλώσσα, το έδαφος, τις ιστορικές μνήμες, πραγματικές και φανταστικές, και από θεσμούς ή ηγέτες που λειτουργούν ως ενσαρκώσεις της ιδέας που έχουν οι άνθρωποι για τον εαυτό τους, ως κοινότητα, -ως Gemeinschaft-, σύμβολα και παράγοντες που αποδείχτηκαν πολύ πιο ισχυρά από όσο ήθελε να πιστεύει η Αριστερά(Μπερλίν). Οι σοσιαλιστές, γράφει ο Μπερλίν, πίστευαν ότι η ταξική αλληλεγγύη, η αδελφοσύνη των θυμάτων της εκμετάλλευσης, καθώς και η προοπτική μιας δίκαιης και ορθολογικής κοινωνίας, που θα γεννούσε η επανάσταση, θα παρείχε αυτόν τον απολύτως αναγκαίο συνεκτικό δεσμό και πράγματι αυτό έγινε ως ένα βαθμό. Ως ένα βαθμό όμως. Γιατί η κοινωνική συνοχή συνέχιζε να παράγεται κυρίως στους παραδοσιακούς θεσμούς, όπως η Εκκλησία. Πολύ περισσότερο όταν τα κόμματα της Αριστεράς και τα συνδικάτα έχασαν την ουσιαστική επιρροή τους στην κοινωνία και την παραγωγή του «Εμείς» με βάση την κοινωνική αλληλεγγύη και την αδελφοσύνη των θυμάτων της εκμετάλλευσης.   

 

Με άλλα λόγια, η πίστη σε μια ιδέα (που αφορά μια θρησκεία ή την ιδέα του έθνους) δεν μπορεί να παραγνωρίζεται από την Αριστερά, δεν μπορεί να αφήνεται η νέα Δεξιά(με την ακροδεξιά της έκφανση) να «παίζει» εν ου παικτοίς. Σημασία έχει ποιο περιεχόμενο θα επικρατήσει στην έννοια του έθνους και στην ουσία της χριστιανικής θρησκείας. Γιατί ο αγώνας υπέρ του έθνους, ή η πίστη σε μια θρησκεία μπορεί να καλύπτει και τον ιεροεξεταστή και τον μάρτυρα, και την πορφύρα και το τζάκετ, και τον «πάνω», συντηρητικό κλήρο και τον επαναστάτη «κάτω» κλήρο. Αυτή η πολυσημία της θρησκείας αντιστοιχεί στην «πολύσημη κοινωνία» μας, γράφει ο Ρεζίς Ντεμπρέ.

 

Εδώ θα πρέπει να ξαναδιαβάσουμε και την χριστιανο-μαρξίστρια Σιμόν Βέιλ (L’ enracinement). Σύμφωνα με την Βέιλ, ο άνθρωπος έχει μία ρίζα από την πραγματική, ενεργητική και φυσική συμμετοχή του στην ύπαρξη μιας συλλογικότητας, η οποία κρατάει ζωντανούς κάποιους θησαυρούς του παρελθόντος και κάποια προαισθήματα του μέλλοντος. Η φυσική συμμετοχή σημαίνει αυτόματα τον τόπο, τη γέννηση, το επάγγελμα, το ανθρώπινο περιβάλλον. Αλλά κάθε άνθρωπος έχει ανάγκη από ποικίλες ρίζες, όπως η ηθική, η πνευματική και διανοητική ζωή, πεδία στα οποία θεωρεί ότι είναι φυσικό μέρος. Γιατί ένα σακί σιτάρι μπορεί να αντικατασταθεί από ένα σακί σιτάρι, αλλά η «τροφή» που προσφέρει μία συλλογικότητα στην ψυχή των μελών της, δεν έχει ισοδύναμο μέσα στο σύμπαν ολόκληρο. Ο άνθρωπος δεν έχει ανάγκη μόνο το ρύζι ή τις πατάτες αλλά και την «τροφή» της ψυχής. Αυτό το έχει παραγνωρίσει η Αριστερά σήμερα, καθώς θεωρεί ότι η δίκαιη και ικανή ποσότητα ρυζιού μπορεί να λύσει όλα τα προβλήματα.

 

Μερικές συλλογικότητες, γράφει η Βέιλ, αντί να προσφέρουν τροφή, κανιβαλίζουν τις ψυχές. Αυτό κάνει η "πάνω" Εκκλησία. Αυτό κάνουν οι νεοναζί και οι ρατσιστές. Αυτό κάνει το Χρήμα, που καταστρέφει τις ρίζες παντού όπου εισχωρεί, αντικαθιστώντας όλα τα κίνητρα με την επιθυμία του «νικάν»(gagner). Να λοιπόν γιατί είναι «σάπια» η συλλογικότητα που πληρώνεται ακριβά για να μνημονεύει, που δεν σέβεται την «ψυχή» και την παράδοση άλλων λαών και θεωρεί τη δική της αντίληψη για τον άνθρωπο και τον κόσμο, Μοναδική. Την ίδια αντίληψη είχαν και οι Ναζί. Μάλιστα, όσοι ήταν αντίθετοι στο ναζισμό έπρεπε να εκτελεστούν. Η αντίληψη αυτή κυριαρχεί και στην Εκκλησία της Ελλάδας σήμερα.

 

Απέναντι στην θρησκευτική πίστη με τα μισαλλόδοξα και ανορθολογικά χαρακτηριστικά της, η Αριστερά οφείλει να αντιπαραθέσει ξανά την πίστη στην ανθρώπινη ιδιότητα, ή αλλιώς στην ανθρώπινη αξιοπρέπεια. Θυμίζουμε τους αλησμόνητους κομμουνιστές γιατρούς που έτρεχαν δωρεάν στους φτωχούς. Σήμερα, η αλληλεγγύη στους μετανάστες αλλά και στους Έλληνες άνεργους δεν έγινε κεντρική υπόθεση των αριστερών κομμάτων και οργανώσεων. Ούτε η ανθρωπιά συνδυάσθηκε με την εθνική ιδιοπροσωπία, με το "Αγάπα βαθιά σαν Έλληνας που είσαι" που έλεγε ο Αμερικανός συγγραφέας Χ. Μίλερ. Υπ' αυτή την οπτική, ο εμβολιασμός δεν είναι θέμα μόνο προσωπικό, είναι και συλλογικό, είναι θέμα κοινωνικής αλληλεγγύης...