Ε-Ε-Ερχονται τα πυρηνικά!

 

γράφει ο Πάνος Κοσμάς

 

Οι ηγεμονικές χώρες του πλανήτη ανοίγουν, στο όνομα της κλιματικής αλλαγής, το κεφάλαιο της πυρηνικής ενέργειας με στόχο το πράσινο ξέπλυμά της ● Ελλάς - Γαλλία, συμμαχία ξανά, και όχι μόνο στα εξοπλιστικά; ● Γιατί οι αναφορές Μητσοτάκη στο ευρωπαϊκό ενεργειακό μίγμα μόνο τυχαίες δεν πρέπει να θεωρηθούν ● Οι χρηματοδοτήσεις του Μπιλ Γκέιτς, οι γαλλικές πιέσεις και το πλασάρισμα των «μικρών και ευέλικτων» αντιδραστήρων από το πυρηνικό λόμπι

«O πολιτισμός μας μπορεί να καταρρεύσει τόσο γρήγορα όσο η Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία, αν δεν γίνουν περισσότερα για την κλιματική αλλαγή» | Μπόρις Τζόνσον, δηλώσεις πριν από την έναρξη της πρόσφατης συνόδου των G-20

 

Η επίδειξη τέτοιας ασυνήθιστης ευαισθησίας για την κλιματική κρίση από τον Βρετανό πρωθυπουργό ξένισε πολλούς/ές. Δικαίως: το πολιτικό του προφίλ τον κατατάσσει μάλλον στη χορεία των πάσης φύσεως «αρνητών» και υποστηρικτών των «εθνικών προτεραιοτήτων». Ωστόσο, όλα εξηγούνται εύκολα και απλά αν πάρουμε υπόψη μας ότι ο συνδυασμός ενεργειακής και κλιματικής κρίσης οδηγεί στη «διέξοδο» της πυρηνικής ενέργειας και ότι η Μ. Βρετανία έχει ήδη υπό ανάπτυξη νέο πρόγραμμα παραγωγής ενέργειας από πυρηνικούς αντιδραστήρες…

 

Ανοίγουν λοιπόν ξανά οι ηγεμονικές χώρες του πλανήτη -και μάλιστα «κατεπειγόντως»- το κεφάλαιο της πυρηνικής ενέργειας, αυτή τη φορά ως «καθαρής» ενεργειακής λύσης που, «με έναν σμπάρο δυο τρυγόνια», θα συμβάλει τόσο στην αντιμετώπιση της ενεργειακής κρίσης όσο και στην αντιμετώπιση της κλιματικής κρίσης; Φαίνεται πως ναι. Φαίνεται επίσης πως η Ελλάδα δεν θα απόσχει αυτή τη φορά από το πυρηνικό «πανηγύρι».

Η αναφορά του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη, στις δηλώσεις του ύστερα από την τελευταία σύνοδο κορυφής της Ε.Ε., ότι «η πυρηνική ενέργεια έχει τη θέση της στο ευρωπαϊκό μίγμα ενεργειακής πολιτικής, παρόλο που δεν αφορά την Ελλάδα […] η Ελλάδα δεν θα αποκτήσει ποτέ πυρηνική ενέργεια», απηχεί τις ευρωπαϊκές διαθέσεις, αλλά και το «πρέσινγκ» που ήδη άρχισε από τους διάφορους «πλασιέ» πυρηνικής ενέργειας, μεταξύ των οποίων η «φίλη Γαλλία» έχει περίοπτη θέση…

 

Σε πρόσφατη συνέντευξή του στη γερμανική Handelsblatt, ο Μπιλ Γκέιτς μίλησε «προφητικά» προλέγοντας την επικείμενη στροφή στην πυρηνική ενέργεια:

 

«Εάν κάνουμε μια θαυματουργή σημαντική ανακάλυψη στο κόστος αποθήκευσης ηλεκτρικής ενέργειας, δεν χρειάζεται να ανησυχούμε για την πυρηνική τεχνολογία. Αλλά στο μεταξύ, μορφές ενέργειας που δεν εξαρτώνται από τις καιρικές συνθήκες -δηλαδή παράγουν ηλεκτρισμό ακόμη κι όταν δεν φυσάει ο άνεμος και δεν λάμπει ο ήλιος- βοηθούν στην παροχή της απαραίτητης αξιοπιστίας. Γι’ αυτό χρηματοδοτώ μια εταιρεία που κατασκευάζει έναν αντιδραστήρα τέταρτης γενιάς […]».

 

Το μεγάλο παζάρι…

Οι πίνακες που παραθέτουμε σκιαγραφούν τη διασπορά των πυρηνικών αντιδραστήρων (των παραδοσιακών, όχι των SMR) στις διάφορες περιοχές του πλανήτη, τα ποσοστά κάλυψης ενεργειακών αναγκών από πυρηνική ενέργεια, τις χώρες-κορυφαίους παραγωγούς πυρηνικής ενέργειας, αλλά και τις χώρες-κορυφαίους καταναλωτές πυρηνικής ενέργειας.

 

 

Οι ανισορροπίες τόσο στην παραγωγή όσο και στην κατανάλωση είναι μεγάλες και προδιαγράφουν σφοδρούς ανταγωνισμούς που θα προσδώσουν και… πυρηνική γεύση στα μεγάλα γεωπολιτικά παιχνίδια και τους ανταγωνισμούς σε πλανητικό επίπεδο. Το μεγάλο «παζάρι» της πυρηνικής ενέργειας προβλέπεται ότι θα τα έχει όλα: ανταγωνισμούς και πυρηνική διπλωματία αλλά και φιλότιμους πλασιέ πυρηνικών σταθμών (μεγάλων τε και μικρών)…

 

Το «κατεπείγον» του πράγματος φέρνει στο «παζάρι» της πυρηνικής ενέργειας ένα νέο «καλούδι» που διαφημίζεται ως «ευέλικτο», εύχρηστο» και -βεβαίως βεβαίως- «ασφαλές»: τους μικρούς αρθρωτούς αντιδραστήρες (Small modular reactors - SMR). Περί τίνος πρόκειται; Κατά τον ορισμό της Παγκόσμιας Πυρηνικής Ενωσης (WNA), πρόκειται για «πυρηνικούς αντιδραστήρες με ισχύ παραγόμενης ηλεκτρικής ενέργειας μέχρι 300 MW» - πολύ μικρότεροι από τους παραδοσιακούς πυρηνικούς αντιδραστήρες. Είναι «ευέλικτοι»: Μπορούν να αναπτυχθούν είτε μεμονωμένα είτε σε συστοιχίες, να κατασκευαστούν στο εξωτερικό, να αποσταλούν στον καταναλωτή και να συναρμολογηθούν στον τόπο εγκατάστασης. Οχι μόνο ένα κράτος, αλλά εξίσου μια εταιρεία ή και ένας φορέας του ευρύτερου δημόσιου τομέα μπορούν να αποκτήσουν τον δικό τους «προσωπικό αντιδραστήρα»!

 

Οι κατασκευαστές τους διαφημίζουν ήδη τα οφέλη τους: καταλαμβάνουν λιγότερο χώρο, χωροθετούνται, εγκαθίστανται και κατασκευάζονται γρήγορα και εύκολα, έχουν μικρότερο επενδυτικό κόστος, μπορούν να διασπαρούν σε πιο απομακρυσμένες περιοχές, είναι πιο εύκολο να επιθεωρηθούν και να ρυθμιστούν και να κλείσουν (αν απαιτείται). Τελευταίο αλλά όχι έσχατο σε σημασία: κάνουν πιο ευέλικτη την πολιτική διαχείριση, αφού «είναι πιο εύκολο να κλείσουν αν απαιτείται»…

 

Μπορούμε να ανατριχιάσουμε όσο επιβάλλεται: η προοπτική να γεμίσει ο πλανήτης αντιδραστήρες SMR (πέρα από τις «βαριές» κατασκευές) είναι άμεση: σύμφωνα με τον Διεθνή Οργανισμό Ατομικής Ενέργειας (ΔΟΑΕ), είναι ήδη υπό ανάπτυξη 50 σχέδια SMR…

 

Επί ξύλου κρεμάμενη...

 

Η Ελλάδα εισέρχεται στην εποχή της ενεργειακής αστάθειας και μετάβασης, με σημαντικό και διευρυνόμενο έλλειμμα ηλεκτρικής ενέργειας που καλύπτεται από εισαγωγές. Υποδέχεται αυτή την επίφοβη μετάβαση ιδιωτικοποιώντας τις βασικές της ενεργειακές υποδομές: ΔΕΗ, ΑΔΜΗΕ, ΔΕΣΦΑ κ.λπ. Το 2020 κάλυπτε τις ανάγκες της σε ηλεκτρική ενέργεια κατά 29% από ΑΠΕ, κατά 36% από φυσικό αέριο, 11% από λιγνίτη, 6% από υδροηλεκτρικά και 18% με εισαγωγές.

 

Το ενεργειακό ισοζύγιο στις 11/3/2021 αποκαλύπτει αύξηση της εξάρτησης από το (πολύ ακριβότερο πλέον) φυσικό αέριο, μείωση της ποσοστιαίας συμμετοχής όχι μόνο του λιγνίτη αλλά και των υδροηλεκτρικών και αύξηση της συμμετοχής των εξαγωγών.

 

Σε αυτές τις συνθήκες και με προβλεπόμενες ενεργειακές «αναταράξεις» σε μεσοπρόθεσμο ορίζοντα, πρέπει να θεωρείται βέβαιο ότι η πίεση πάνω στην ελληνική κυβέρνηση από «φίλους» πλασιέ της πυρηνικής ενέργειας θα γίνει αφόρητη – η «φίλη Γαλλία», για παράδειγμα, είναι δεύτερη παραγωγός πυρηνικής ενέργειας στον κόσμο, ο δε Μακρόν φημίζεται για τις επιδόσεις του ως «πλασιέ»...

 

Η διαβεβαίωση του πρωθυπουργού πρέπει να αναγνωσθεί και υπό αυτό το πρίσμα: ότι έχει δεχθεί ήδη τις πρώτες «κρούσεις» και δηλώνει ότι αμύνεται, προς το παρόν - αλλά για πόσο.