Το -πάντα επίκαιρο- αίτημα για δημοκρατία

 

γράφει ο Δημήτρης Μάντζος*

  

 

Μισός αιώνας παρά έναν χρόνο από την εξέγερση των φοιτητών στο Πολυτεχνείο της Αθήνας. Σαράντα εννέα χρόνια από εκείνες τις ημέρες του Νοέμβρη, τις μεγάλες πράξεις και τις ακόμη μεγαλύτερες θυσίες των λίγων στο όνομα των πολλών. Ημέρες ιστορικές, συναρπαστικές, που ζουν μέσα από τα ιστορικά τεκμήρια, τις αφηγήσεις των παλαιότερων και τα όνειρα των νεότερων. Ημέρες τόσο προκλητικές που ακόμη και σήμερα ερεθίζουν τα αντιδραστικά ανακλαστικά όσων επιμένουν να αμφισβητούν το Πολυτεχνείο ή και να το θέλουν «νεκρό». Η ιστορική αλήθεια, όμως, δεν μπορεί να αμφισβητηθεί από κανέναν: Η φοιτητική εξέγερση υπήρξε ο καταλύτης για την αφύπνιση και αντίδραση ενός ολόκληρου λαού. Για την οριστική συνειδητοποίηση ότι καμία «κανονικότητα», καμία επίπλαστη «ασφάλεια» δεν μπορεί να υποκαταστήσει την ελευθερία και το δίκαιο.

 

Το αίτημα για περισσότερη και βαθύτερη δημοκρατία είναι διαχρονικό και -οδυνηρά- επίκαιρο ως τις μέρες μας. Όχι, δεν έχουμε «χούντα» σήμερα. Και όσοι το ισχυρίζονται, παραδομένοι στον απολίτικο λόγο των hashtags και των εύκολων συνθημάτων -οι ίδιοι που πριν από κάποια χρόνια έβλεπαν δωσίλογους και προδότες-, δεν περιφρουρούν τη δημοκρατία αλλά τη σπιλώνουν. Έχουμε, όμως, τη δημοκρατία που θέλουμε, που αξίζουμε; Ζούμε σε μια ανθεκτική δημοκρατία, με ισχυρούς θεσμούς; Με αποτελεσματικούς και ανεξάρτητους μηχανισμούς ελέγχου της πολιτικής εξουσίας;

 

Η πρόσφατη θεσμική κρίση επιβεβαιώνει ότι τα κεκτημένα μισού αιώνα ομαλού πολιτικού βίου δεν είναι αυτονόητα. Όταν η πολιτική ελευθερία απειλείται, όταν η ιδιωτικότητα του προσωπικού βίου, το απόρρητο των επικοινωνιών, η ίδια η θεμελιώδης ελευθερία του ατόμου αμφισβητούνται ευθέως, με ευθύνη της πολιτείας, κανείς δεν μπορεί να δηλώνει ικανοποιημένος. Κανείς δεν μπορεί να ισχυρίζεται ότι «κοιμάται με τα παράθυρα ανοικτά» όταν οι τηλεφωνικές συνδέσεις είναι ακόμη πιο διαμπερείς. Κανένα συγκεντρωτικό μοντέλο αδιαφανούς διαχείρισης της πολιτικής εξουσίας δεν μπορεί να λειτουργήσει προς όφελος της κοινωνίας. Υπάρχει ερήμην των πολιτών και των πραγματικών τους αναγκών. Αποδίδει πολλά σε λίγους αδιαφορώντας για τους πολλούς.

Χρειαζόμαστε, λοιπόν, μια δημοκρατία πιο ανθεκτική, πιο δυνατή κι από τα πιο ισχυρά συμφέροντα - πολιτικά και οικονομικά. Έτσι μόνο μπορούμε να απολαμβάνουμε πραγματική ελευθερία και ουσιαστική ισότητα, έτσι μπορούμε να σχεδιάσουμε και να πετύχουμε συνθήκες κοινωνικής δικαιοσύνης. Η δημοκρατία, άλλωστε, δεν μπαίνει στο ζύγι. Το δίλημμα «δημοκρατία ή ευημερία» το θέτουν όσοι θέλουν να παραπλανήσουν τους πολίτες, να βυθίσουν τον λαό σε ένα πέλαγος άγνοιας και εκμαυλισμού. Είναι σαν εκείνους που επαναλαμβάνουν ότι «η χούντα έκανε... δρόμους», παραγράφοντας το ανελεύθερο καθεστώς των διώξεων, των εκτοπίσεων, των βασανιστηρίων. Συγκαλύπτοντας τις παρακρατικές πρακτικές της λογοκρισίας και των παρακολουθήσεων. Η δική μας απάντηση στο βαθύ σκοτάδι είναι «μοναχά ελευθερία»: περισσότερη δημοκρατία, περισσότερο φως.

 

*Εκπρόσωπος Τύπου ΠΑΣΟΚ-Κίνημα Αλλαγής