Του χωριού λέξεις...

 

γράφει ο Γιώργος Σταματόπουλος

  

 

Αμα αφήνεις τη γραφή σε αφήνει και αυτή -έτσι πάει για όλα σχεδόν τα επίκτητα. Παύεις με άλλα λόγια να σκέφτεσαι τι συμβαίνει ακριβώς στην πραγματικότητα και επαναπαύεσαι στο κουρασμένο σώμα και πώς αυτό αρκείται στις ανάγκες της υλικότητάς του -και τίποτα άλλο. Η σκέψη προϋποθέτει αγωνία, ταραχή, περιέργεια, συνομιλία, έρευνα, αγάπη για την κοινότητα· αυτά όταν λείπουν τι να γράψει κανείς -και γιατί, για ποιον; Ορκίζεσαι πλέον με την καρδιά και όχι με το μυαλό (μπορεί να γίνει επίκληση εδώ -αντιστρόφως- του Ευριπίδη: «Η γλώσσα ομώμοχε, η δε φρην ανώμοτος, η γλώσσα μου ορκίστηκε, όχι η καρδιά μου»). Τέλος πάντων, κάτι δεν πάει καλά όταν απομακρύνεσαι από τη μαγεία των λέξεων.

 

Παραιτείσαι από αυτήν τη μαγεία, εισέρχεσαι όμως στο επίπεδο το οποίο οι λέξεις «αντιπροσωπεύουν». Τρως πλέον το μήλο, το κόβεις από το δέντρο, το δαγκώνεις, το γεύεσαι, νιώθεις το κρύο, τη ζέστη, τη δροσιά στο πρόσωπό σου, φτάνει στα χείλη σου η αλμύρα των δακρύων. Αυτά όλα δεν μπορείς να τα βιώσεις στη γραφή, έλα όμως που χωρίς αυτή τίποτα δεν θα (ανα)γνωρίζαμε στα ανθρώπινα, παρότι όλα είναι δυνατά, πιθανά· έλεγε ο Αρχίλοχος, εδώ και δυο χιλιάδες εφτακόσια χρόνια, ότι τίποτα δεν είναι αδύνατο, μην πάρεις όρκο πως δεν γίνεται (χρημάτων άελπτον ουδέν έστιν, ουδ' απώμοτον).

 

 

Η γραφή δεν έχει να κάνει με το Είναι (λέμε...), μα με το Γίγνεσθαι· όπου βρίσκονται τα πράγματα αυτή (οι λέξεις) απουσιάζει. Περιεχόμενο έχουν (οι λέξεις) αλλά τι να το κάνουν; Οι συλλαβές δεν μπορούν να κλάψουν ή να γελάσουν ή να χορέψουν, τα γράμματα αδυνατούν να δημιουργήσουν φωτοσκιάσεις... Οι λέξεις μπορεί μεν να φανερώνουν αλλά και να αποκρύπτουν ταυτόχρονα, οπότε καλύτερα να λέμε άλλα λόγια, τουλάχιστον να μην πετσοκοβόμαστε, αφού έχει χαθεί το νόημα, η σημασία, η αξία, το αίνιγμα. Τέτοια παθαίνει όποιος απομακρύνεται από τη γραφή και εισχωρεί στη φύση. Αν μπορούσε όμως κάποιος να τα συνδυάσει αυτά τα δύο και στη συνέχεια να μας μεταφέρει τα αποτελέσματα αυτού του συνδυασμού, θα ήταν πιθανώς καλύτερη η συνύπαρξη -και η παιδεία μας θα βελτιωνόταν. Χρησιμοποιούν τινές τον όρο φιλαναγνωσία κι ελάχιστοι τη δυσαναγνωσία ή αναγνωσία [δεν είναι και τόσο δόκιμοι όροι, εδώ που τα λέμε]. Ετσι κι αλλιώς το ον άνθρωπος είναι ατελές -ή ημιτελές εάν μερικοί το προτιμούν.

 

Εδώ στο χωριό παλεύουμε με τους καρπούς και όχι με τις έννοιές τους. Υπάρχει σοδειά; Θα υπάρξει και μικρό εισόδημα. Υπάρχει κρατική υποστήριξη; Οχι! Οι κρατικές λέξεις επικαλύπτουν και ταπεινώνουν τη φυσική ζωή. Τι -και γιατί- να διαβάσει ο αγροτικός πληθυσμός τη στιγμή που υποφέρει και όλοι τον λοιδορούν; Αναρωτιόμαστε γιατί δεν διαβάζει ο κόσμος -αυτό είναι λάθος. Καλύτερα θα ήταν να μας απασχολεί γιατί διαβάζει ο κόσμος (σήμερα, εννοείται -για αύριο θα μιλήσουν άλλοι, εάν μιλάει τότε το είδος).