Ένα κόμμα ακόμα;

Του Γιάννη Παντελάκη

Ο Χ. Θεοχάρης, ανεξάρτητος βουλευτής προερχόμενος από το «Ποτάμι» και ο Α. Παπαδόπουλος πρώην υπουργός του ΠΑΣΟΚ, ανακοινώνουν σήμερα ένα νέο κόμμα και επιχειρούν να εκφράσουν το «προοδευτικό κέντρο». Έτσι ανέφεραν οι ίδιοι. Όπως και ότι αποτελούν δυο μόνο «από τα πολλά διαμάντια που θα περιλαμβάνονται στο νέο κόμμα»! (η φράση ανήκει στον δεύτερο). Ας μην σχολιάσουμε τα «διαμάντια», αλλά τον προσδιορισμό «προοδευτικό κέντρο» που έδωσε ο πρώτος. Σημαίνει κάτι;

Την απάντηση προφανώς πρέπει να την δώσουν οι ίδιοι οι εκπρόσωποι της «Δημοκρατικής Ευθύνης» όπως θα ονομάζεται ο νέος σχηματισμός. Υπάρχει και συντηρητικό κέντρο άραγε; Ας περιμένουμε για τις απαντήσεις. Και ως τότε, ας αναρωτηθούμε για κάτι άλλο με αφορμή την νέα πολιτική πρωτοβουλία:πόσα πολιτικά κόμματα αντέχει η χώρα; έχουν να πουν κάτι καινούργιο; υπάρχουν πρόσφορα αυτιά για να τους ακούσουν; καλούνται να καλύψουν μια υπαρκτή αναγκαιότητα σ ένα χώρο μεταξύ ΣΥΡΙΖΑ και Ν.Δ.;

Είναι αλήθεια πως με τα μνημόνια και τον τρόπο που τα διαχειρίστηκαν τα κόμματα εξουσίας (ΠΑΣΟΚ, Ν.Δ., ΣΥΡΙΖΑ), σημειώθηκε κάτι αξιοσημείωτο. Τα κόμματα εξουσίας μείωσαν δραματικά την επιρροή τους σε μεγάλα κομμάτια της κοινωνίας. Κάποτε, όταν ένα από τα δυο κόμματα συγκέντρωνε ποσοστό κοντά στο 40%, θεωρείτο ποσοστό αποτυχίας που το οδηγούσε στην αξιωματική αντιπολίτευση. Τώρα, ένα τέτοιο ποσοστό δεν το βλέπει κανένα από τα δυο σημερινά κόμματα εξουσίας.  Δεν το πλησιάζει καν. Και όπως φαίνεται, δεν πρόκειται να το πλησιάσει ούτε στο άμεσο μέλλον.

Η μείωση της μεγάλης αυτής επιρροής των πάλαι ποτέ πανίσχυρων κομμάτων εξουσίας, άφηνε μεγάλο ζωτικό χώρο για νέα κόμματα που θα κάλυπταν το ενδιάμεσο μεταξύ ΣΥΡΙΖΑ και Ν.Δ. Οι εξελίξεις έδειξαν ότι το πραγματικά αυτό μεγάλο κενό δεν καλύφθηκε ικανοποιητικά από κανένα κόμμα παρότι υπήρξαν και παλιά κόμματα (ΠΑΣΟΚ) και καινούργια (Ποτάμι) που το επιχείρησαν. Που πήγαν λοιπόν αυτοί οι ψηφοφόροι που άλλοτε γέμιζαν τις δεξαμενές των δυο μεγάλων;

Την απάντηση την δίνουν τα αποτελέσματα των τελευταίων εκλογών (η μεγαλύτερη μεταπολιτευτικά αποχή) και όλες οι μετεκλογικές δημοσκοπήσεις (η αδιευκρίνιστη ψήφος φτάνει μερικές φορές και το 35%). Πήγαν σπίτι τους λοιπόν. Δεν θεώρησαν κανέναν από τους νέους ή παλιούς σχηματισμούς ικανό να τους εκπροσωπήσει. Γιατί να θεωρήσουν έναν ακόμα καινούργιο;

Αναμφισβήτητα στην δημιουργία ενός νέου κόμματος, παίζει συχνά ρόλο ο παράγοντας που συνδέεται με τις προσωπικές φιλοδοξίες. Δεν είναι και δεν ήταν ποτέ αμελητέος. Άνθρωποι που θεωρούν πως είναι ικανοί να ηγηθούν μεγάλων κοινωνικών ομάδων και να διαχειριστούν την εξουσία. Άνθρωποι που πιστεύουν πως δεν μπορούν να συνυπάρξουν σ' ένα άλλο κόμμα σε ρόλο δεύτερο ή τρίτο. Θεμιτό. Αλλά μάλλον δεν αρκεί αυτό (όπως έχει δείξει η πρόσφατη ιστορία) για μια καλή συνταγή πολιτικής επιβίωσης. Χρειάζεται κάτι περισσότερο, μια αναγκαιότητα.

Καλύπτουν λοιπόν όλες αυτές οι προσπάθειες που έγιναν ή πρόκειται να γίνουν μια τέτοια αναγκαιότητα ενός μεγάλου κομματιού της κοινωνίας; Όπως προαναφέραμε το πρόσφατο παρελθόν δεν επιβεβαιώνει κάτι τέτοιο. Παρότι το κενό θεωρητικά υπάρχει. Κανένας δεν κρίνεται από μεγάλο αριθμό πολιτών ικανός να το καλύψει. Τόσο, ώστε να κινδυνέψουν τα δυο νέα κόμματα εξουσίας να χάσουν αυτόν τον χαρακτηρισμό. Οι προσπάθειες που έγιναν (σοβαρές ή όχι), δεν είχαν θετικά αποτελέσματα.

Τα μνημόνια, εκτός από ανακατατάξεις με αρνητικό πρόσημο στις ζωές μας, έφεραν κάτι ανάλογο και στους πολιτικούς σχηματισμούς. Μείωσαν την μεγάλη επιρροή των μεγάλων, ανέδειξαν το πιο απεχθές μεταπολιτευτικά φαινόμενο των νεοναζιστών, μείωσαν τις ικανότητες πολλών κομμάτων ν αποκτήσουν μια επαρκή παρέμβαση, ανάγκασε κόμματα με διαφορετικές αφετηρίες να συνεργαστούν σε κυβερνητικό επίπεδο. Τα άλλαξε όλα. Στην νέα τάξη των πολιτικών πραγμάτων ωστόσο, φαίνεται πως παραμένει ένα κυρίαρχο στοιχείο αναζήτησης. Ένας φορέας που θα εκφράσει αρκετούς από εκείνους που παραμένουν μακρυά και δεν ελκύονται από τους υπάρχοντες σχηματισμούς...