Ο εθισμός στην αυθαιρεσία

Γράφει η Βαρβάρα Παπαδοπούλου*

Μια φοιτήτρια αναγκάζεται από αστυνομικούς να γδυθεί μέσα στην Πατησίων στο πλαίσιο προληπτικής έρευνας, η φωτογραφία ενός βίαια ξεγυμνωμένου διαδηλωτή την ημέρα μνήμης της δολοφονίας Γρηγορόπουλου κάνει τον γύρο των Μέσων. Δυνάμεις των ΜΑΤ, προκειμένου να εκκενώσουν μια κατάληψη στο Κουκάκι, παραβιάζουν το άσυλο της παρακείμενης κατοικίας.

Ρίχνουν κάτω τους κατοίκους της επειδή, ασκώντας το συνταγματικό τους δικαίωμα, ζητούν τη σχετική εισαγγελική άδεια και τους δένουν πισθάγκωνα, ενώ παράλληλα απειλούν τη σύζυγο, που γίνεται μάρτυρας της σκηνής, ότι θα την πετάξουν από τη σκάλα, για να σύρουν ακολούθως στη ΓΑΔΑ τους ανθρώπους των οποίων το σπίτι έχουν παραβιάσει. Αυτά είναι μόνο ελάχιστα από τα περιστατικά αστυνομικής βίας και αυθαιρεσίας της τελευταίας περιόδου.

Πότε τραβιέται η κόκκινη γραμμή από τους πολίτες μιας δημοκρατικής κοινωνίας; Πότε λέγεται το σχετικό «no pasarán»; Το ώς εδώ και μη παρέκει; Τι σημαίνει όταν αυτό δεν λέγεται; Τι σημαίνει όταν μερίδα της κοινωνίας που λογιζόταν ως ταγός της κριτικής εγρήγορσης και της υπεράσπισης των δικαιωμάτων μοιάζει να έχει μείνει ιδεοληπτικώς στο προηγούμενο επεισόδιο του έργου και, ενώ μπροστά μας αλωνίζει η πιο ακροδεξιά Δεξιά, έχει κολλήσει στην κριτική και την ειρωνεία απέναντι στην πολιτική δύναμη που δεν ασκεί πλέον την εξουσία; Η κυβέρνηση έχει αλλάξει αλλά η εμμονή στην κριτική και τη χλεύη των προηγούμενων δεν υποχωρεί.

Ποιος θα δώσει τη μάχη για όσα κάνουν μια πολιτεία να είναι δίκαιη και δημοκρατική, αν δεν υπάρξει συστράτευση στο όνομα αδιαπραγμάτευτων αξιών όπως είναι η ανθρώπινη αξιοπρέπεια και τα συνταγματικά δικαιώματα; Το πιο βαρύ σύμπτωμα της πολιτικής κρίσης είναι ότι βρισκόμαστε μπροστά στη νομιμοποίηση της αυθαιρεσίας του κράτους προς τους πολίτες του, στα πρόθυρα μιας πιθανής αθώωσης της Χρυσής Αυγής μετά από μια μακρά δίκη, σε καθημερινές σκηνές εκφασισμού, όπως αυτή στη Σάμο όπου ο δήμαρχος τραμπουκίζει μετανάστες και πρόσφυγες που διαμαρτύρονται για τις ζωώδεις συνθήκες διαβίωσής τους, και αντί να επικεντρώνουμε στο τέρας που επελαύνει, κάποιοι από μας περί άλλα τυρβάζουν.

Θυμάμαι στο παρελθόν να δυσανασχετώ σε αντιπολεμικές διαδηλώσεις όταν τα συνθήματα στοχοποιούσαν μόνο τον αμερικανικό ιμπεριαλισμό, λες κι άλλες δυνάμεις στον πλανήτη είναι αθώες περιστερές. Ομως η ανάγκη της συστράτευσης πρέπει κάποτε να υπερισχύει. Αυτά που έχουμε να υπερασπιστούμε είναι πιο σημαντικά. Γιατί αν δεν τα υπερασπιστούμε, αν εθιστούμε στον κλιμακούμενο κρατικό τσαμπουκά, ό,τι συνιστά την ουσία του κράτους δικαίου θα καταρρεύσει σαν ντόμινο.

Η συνεχόμενη ατιμωρησία της αστυνομικής αυθαιρεσίας στέλνει ένα μήνυμα στην κοινωνία. Ο αυταρχισμός εμπεδώνεται σαν κανονικότητα κι αυτό διαπερνά σταδιακά όλες τις σχέσεις, όχι μόνο αυτήν του κράτους-πολίτη. Κι είναι ακριβώς αυτή η διήθηση σε όλα τα πεδία του δημόσιου και ιδιωτικού βίου που μας στέλνει σε έναν κόσμο απάνθρωπο, σε μια ζωή αβίωτη, όπου η ανθρώπινη αξιοπρέπεια από απόλυτη αξία εκπίπτει και γίνεται σχετική.

* καλλιτέχνιδος, ακτιβίστριας