Παρακολουθήσεις, αποκαλύψεις και σιωπή

 

γράφει ο Αριστείδης Καλάργαλης*

  

Οι παρακολουθήσεις, οι μυστικές υπηρεσίες και οι χαφιέδες είναι διαχρονικά στοιχεία των κρατών και των εξουσιών. Πάντοτε λειτουργούν με τον ίδιο τρόπο, μόνο η τεχνολογία αλλάζει. Σχεδόν πάντα τα θύματα μαθαίνουν τις παρακολουθήσεις.

 

Στις 19 Αυγούστου 1927 δημοσιεύει ο Μυριβήλης στην εφημερίδα «Ταχυδρόμος» το χρονογράφημα «Προς χαφιέδες». Γράφει: «Εμαθα ότι η Επίσημος Αντικομμουνιστική Κρατική Υπηρεσία Μυτιλήνης –κάπως έτσι φαντάζομαι πως ονομάζεται– κατήρτισε ένα κατάλογον των κορυφαίων κομμουνιστών της πόλεώς μας, μεταξύ των οποίων φιγουράρει και το όνομά μου, συμπληρωμένον με το φιλολογικό μου ψευδώνυμο». Και ότι «η υπηρεσία αυτή εργάζεται προς σωτηρίαν του δεινώς κλονιζομένου αστικού καθεστώτος ως εξής: Συντηρεί ένα σμήνος αέργων ή ημιαέργων χαφιέδων, στρατολογημένων».

 

Κι επειδή στις μικρές κοινωνίες όλα είναι γνωστά, συμπληρώνει ότι «είναι αυτοί μερικοί τύποι γνωστότατοι εις όλους τους Μυτιληναίους και δακτυλοδεικτούμενοι –“μυστικοί” εν τούτοις αυτονομαζόμενοι– εξ αυτών μερικοί είναι τρυφερότατοι ευέλπιδες, μόλις τώρα ντεμπουτάροντες εις το έντιμον επάγγελμά των». Αλλοι «είναι παλιοί επαγγελματίες, δράσαντες ως χαφιέδες διαφόρων τρομοκρατικών περιόδων της νεωτέρας ιστορίας της Λέσβου».

 

Τους λυπάται, γιατί για αυτόν είναι «δυστυχισμένοι συνάνθρωποι, ανίκανοι να βγάλουν το ψωμί των δι’ εντίμου βιοποριστικής εργασίας και μισθάνοντες το άθλιον άτομόν των εις κάθε παρομοίαν περίπτωσιν». Τους αποκαλεί «σμπίρους» της βασιλικής τρομοκρατίας, τραμπούκους, τρωγλοδύτες, ντενεκέδες, αμόρφωτους και «πενιχροτάτης αντιλήψεως».

 

Ο Μυριβήλης, όπως οι δημοσιογράφοι όλων των εποχών που ερευνούν πριν δημοσιεύσουν, έχει πηγές. Ετσι έμαθε «ότι η υπηρεσία αυτή των “μυστικών αέργων” οι οποίοι είναι μυστικοί μόνον διά τας Αρχάς όπως ακριβώς είναι “άγνωστοι” μόνον εις την αστυνομίαν οι διάφοροι ζωοκλέπται και καρποσυλλογείς της υπαίθρου, έμαθα ότι έστειλε “εις την προϊσταμένην αρχήν” και τα φύλλα του “Ταχυδρόμου” με τα άρθρα του αγαπητού πρεσβύτου διανοουμένου κ. Περρή! [ανένταχτος αριστερός]».

 

Παρατηρούμε σήμερα να κρύβονται οι υπεύθυνοι και οι πολιτικοί προϊστάμενοι της Υπηρεσίας Πληροφοριών και δεν παρουσιάζονται να καταθέσουν για τις παρακολουθήσεις, ακόμα και ανώτατων στρατιωτικών, υπουργών και αρχηγών κομμάτων. Αντιθέτως τα θύματα, οι «υποψήφιοι εχθροί του καθεστώτος», προσέρχονται και ζητούν να μάθουν ποιος έδωσε εντολή παρακολούθησης και περισσότερο γιατί παρακολουθούνται. Ετσι και τότε ο Μυριβήλης γράφει ότι «θα ήθελα να έχω αντίκρυ μου όλην αυτήν την φάραν των τεμπέληδων μισθοφόρων κουτών, για να τους πω τα εξής: Ακούστε, σας παρακαλώ δυστυχισμένοι άνθρωποι, […] αν ήμουνα κομμουνιστής –σας βεβαιώ σε ό,τι πολυαγαπημένο έχω στον κόσμο– πως θα σας το έλεγα απλά και καθαρά, και πως θα εδούλευα για την ιδεολογία μου με όλες μου τις δυνάμεις. Θα εδούλευα ως κοινωνικόν άτομον, ως λογοτέχνης και ως δημοσιογράφος. Και κάθε καταπίεσις θα εδυνάμωνε τους αγώνες μου». Κάποιοι από τους σημερινούς παρακολουθούμενους σιωπούν· γιατί άραγε;

 

* συγγραφέας, διδάκτορας Πολιτισμικής Τεχνολογίας και Επικοινωνίας