«Σωστή κυβέρνηση», «χρήσιμο κόμμα»

 

γράφει ο Δημήτρης Κουκλουμπέρης

  

Πώς εξηγούνται δύο φράσεις του Νίκου Ανδρουλάκη και πώς σχετίζονται με το προεκλογικό δίλημμα για ένα «κράτος-λάφυρο ή ένα κράτος-εγγυητή του δημοσίου συμφέροντος», υπό το φως των νέων εξελίξεων που διαμόρφωσε η τραγωδία στα Τέμπη.

Ποια είναι η «σωστή κυβέρνηση»; Και τι σημαίνει το «χρήσιμο κόμμα»; Οι δύο αυτές αναφορές του Νίκου Ανδρουλάκη μέσα σε διάστημα μιας εβδομάδας ήταν αρκετές για να προκαλέσουν συζητήσεις. Η μία αφορούσε τις κυβερνητικές συνεργασίες και η άλλη τον ρόλο του ΠΑΣΟΚ στο πολιτικό σκηνικό. Γιατί όμως προξένησαν το ενδιαφέρον; Διότι, όπως αποδεικνύουν τα γεγονότα, οι εκλογικές επιδόσεις του κεντροαριστερού κόμματος και οι μετεκλογικές αποφάσεις της ηγεσίας του θα ξεκλειδώσουν ή θα βραχυκυκλώσουν τις περαιτέρω εξελίξεις σε ένα ιδιαίτερα ευμετάβλητο τοπίο.

 

Μετά το τραγικό δυστύχημα στα Τέμπη, η κατάσταση που έχει διαμορφωθεί στη χώρα αποπνέει έντονα το αίσθημα της οργής της κοινωνίας. Απότοκο αυτής -σύμφωνα με τις μέχρι στιγμής δημοσκοπήσεις- είναι η περαιτέρω φθορά της Ν.Δ., την οποία όμως δεν εισπράττει ο ΣΥΡΙΖΑ, αφού η δυσαρέσκεια για την κυβέρνηση καταλήγει τούτη την ώρα στη δεξαμενή της αδιευκρίνιστης ψήφου και των μικρότερων «αντισυστημικών» δυνάμεων. Αυτοδυναμία φυσικά δεν προκύπτει στις πρώτες αλλά μάλλον ούτε στις δεύτερες κάλπες. Το ΠΑΣΟΚ, αν και εκτός άσκησης εξουσίας από το 2014, καταγράφει απώλειες, καθώς οι πολίτες το κατατάσσουν στα λεγόμενα «συστημικά» κόμματα που έχουν κυβερνήσει και του αποδίδουν μερίδιο ευθύνης για όσα έχουν συμβεί.

 

Στη Χαριλάου Τρικούπη συμμερίζονται τις επαναλαμβανόμενες κινητοποιήσεις των τελευταίων ημερών, συμμετέχουν με κλιμάκια στελεχών στις διαδηλώσεις και δίνουν δίκιο σε όσους διαμαρτύρονται, ιδίως στους ανθρώπους των νεότερων ηλικιών. Πάνω σε αυτή τη βάση, χτίζουν το επικαιροποιημένο προεκλογικό τους αφήγημα, με αιχμή το είδος του κράτους και της διακυβέρνησης και τη σημασία που έχει η αλλαγή πολιτικού παραδείγματος, την οποία πιστεύουν ότι υπηρετούν.

 

 

«Εχουμε χρέος να αγκαλιάσουμε τους νέους ανθρώπους που βλέπουν πελατειακά συστήματα εξουσίας να έχουν μόνο ένα ενδιαφέρον: Πώς θα κρατήσουν την καρέκλα της εξουσίας», τόνισε από το Ηράκλειο ο Νίκος Ανδρουλάκης και θέτοντας το δίλημμα των εθνικών εκλογών, υπό το πρίσμα των καινούργιων δεδομένων, συνέχισε: «Δεν είναι “Τσίπρας ή Μητσοτάκης”. Δεν είναι “Ν.Δ. ή ΣΥΡΙΖΑ”. Το πραγματικό δίλημμα είναι: Ή ένα κράτος-λάφυρο των εκάστοτε κυβερνώντων για να το αξιοποιούν με στόχο το πελατειακό κράτος και την ενίσχυση της εξουσίας τους ή ένα κράτος-εγγυητής του δημοσίου συμφέροντος που θα δώσει προοπτική», επισήμανε.

 

Ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ, ο οποίος μιλούσε για τις δύο «όχθες» του πολιτικού συστήματος, κατατάσσοντας στη μια το κόμμα του και στην άλλη τη Ν.Δ. και τον ΣΥΡΙΖΑ, έκανε αυτή τη φορά λόγο για «παρωχημένα» μοντέλα διακυβέρνησης των κ.κ. Μητσοτάκη και Τσίπρα με κοινή αρχή ότι «είναι ικανοί να κάνουν τα πάντα για την καρέκλα τους, εργαλειοποιώντας τις καταστάσεις».

 

Σε αυτό το μοτίβο εντάσσεται η άποψη που εξέφρασε, κατά την πρόσφατη επίσκεψή του στη Θεσσαλονίκη, υπέρ των κυβερνήσεων συνεργασίας «που βάζουν εμπόδιο στην αλαζονεία των ισχυρών» και έχουν ως κριτήριο τις προγραμματικές συγκλίσεις, όπως συμβαίνει σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες. Αυτό εννοούσε ο κ. Ανδρουλάκης με τη φράση «μια σωστή κυβέρνηση» που χρησιμοποίησε. Πρόκειται πάντως για τις γνωστές προϋποθέσεις που θέτει εξαρχής το ΠΑΣΟΚ, το οποίο σκοπεύει να αξιοποιήσει την τρίτη εντολή, εφόσον λάβει ισχυρό διψήφιο ποσοστό, ενώ σταθερά πάνω στο τραπέζι των διαβουλεύσεων βρίσκεται και το ζήτημα των προσώπων.

 

Μάλιστα, το «εμπάργκο» για Μητσοτάκη – Τσίπρα για τη θέση του πρωθυπουργού ενισχύεται από τη δήλωσή του ότι δεν προτίθεται να βάλει «νερό στο κρασί του», γιατί -όπως εξήγησε- «το κρασί μου δεν είναι ξινό, όπως είναι των δύο που έχουν κριθεί». Κατά συνέπεια, είναι εσφαλμένη η αίσθηση που δημιουργήθηκε περί αλλαγής στη στρατηγική του ΠΑΣΟΚ για τις μετεκλογικές συμπράξεις, μιας και τα χαρτιά του παραμένουν ως είχαν.

 

Σημίτης

Αναφορικά δε με το λεγόμενο «χρήσιμο κόμμα», είναι μια αναφορά που είχε κάνει ο Κώστας Σημίτης σε συνέντευξή του πριν από μερικές ημέρες όπου είχε αποκαλέσει το ΠΑΣΟΚ έναν «χρήσιμο και κρίσιμο παράγοντα της πολιτικής σκηνής». Μόλις προχθές, ο Νίκος Ανδρουλάκης, τον οποίο δημοσίως υποστηρίζει ο πρώην πρωθυπουργός, το επανέλαβε και προσπαθώντας να πείσει για την τήρηση των προεκλογικών του υποσχέσεων, αποκάλυψε μια πρόσθετη σημαντική λεπτομέρεια.

 

Αφού πρώτα είπε ότι όποιος ψηφίσει ΠΑΣΟΚ, το ίδιο θα βγει και από την κάλπη, ανέπτυξε τη θεωρία του «χρήσιμου κόμματος» σε όποια έδρανα το τοποθετήσει ο λαός να καθίσει, είτε στην κυβέρνηση είτε στην αντιπολίτευση. Μια θέση που «κουμπώνει» με τον στόχο για υψηλό διψήφιο ποσοστό, που αν δεν επιτευχθεί θα κλείσει τον δρόμο σε διεργασίες για εμπλοκή σε κυβερνητικό σχήμα και θα το διατηρήσει σε αντιπολιτευόμενο ρόλο.

 

Σε σχέση, τέλος, με το διαφορετικό πολιτικό υπόδειγμα που δηλώνει ότι πρεσβεύει, θέλησε να το εξηγήσει με ένα παράδειγμα, αντιπαραβάλλοντας την άμεση διαγραφή της Εύας Καϊλή από το ΠΑΣΟΚ για το Qatar-gate και την αποπομπή υποψηφίου βουλευτή από τα ψηφοδέλτια λόγω έμμεσης εμπλοκής του στην υπόθεση των Τεμπών, με τους αντίστοιχους χειρισμούς της Ν.Δ. και του ΣΥΡΙΖΑ. Συγκεκριμένα, ανέφερε: «Εδειξε την ίδια ευαισθησία ο κ. Μητσοτάκης για τον ανιψιό του ή έκανε ό,τι μπορούσε για να προστατεύσει τον ίδιο και τις εμπλεκόμενες εταιρείες; Εκανε το ίδιο ο κ. Τσίπρας με τον κολλητό του, που καταδικάστηκε 13-0 από το Ειδικό Δικαστήριο;

 

Αυτό δεν είναι δικαιοσύνη για όλους, είναι δικαιοσύνη για όλους εμάς, αλλά όχι για τον κ. Τσίπρα, τον κ. Μητσοτάκη και την παρέα τους. Εχουμε άλλο ήθος, αρχές και αξίες. Μηδενική ανοχή σε φαινόμενα που πληγώνουν τον ελληνικό λαό και ιδιαίτερα την εμπιστοσύνη των νεότερων». Στελέχη της Χαριλάου Τρικούπη δεν κρύβουν τη δυσκολία του εγχειρήματος να πείσουν για τη στρατηγική τους, ωστόσο, όπως τονίζουν με νόημα, «χαμένος αγώνας είναι εκείνος που δεν δίνεται».