Τελευταία προσπάθεια η κρίση να γίνει ευκαιρία και όχι καταστροφή

Της Κρυσταλίας Πατούλη
Κάθε κόμμα και κάθε πολιτικός μπορεί να έχει στοιχεία θετικά που καταφέρνουν να γοητεύσουν έναν πολίτη. Το ζήτημα όμως δεν είναι τα μεμονωμένα αυτά στοιχεία που ενίοτε χρησιμοποιούνται υποκριτικά για να μη φανεί η αλήθεια ή διαστρεβλώνουν την πραγματικότητα. Το κυριότερο είναι, σε ποιό πλαίσιο υπάρχουν αυτά τα στοιχεία, τί αντιπροσωπεύουν, με ποιόν τρόπο αξιοποιούνται στην πράξη και κυρίως που στοχεύουν... Για παράδειγμα, όλοι μιλούν για Δημοκρατία, αλλά το τι εννοεί ο καθένας μ' αυτήν τη λέξη μπορούμε να το υποθέσουμε μόνο από το πλαίσιο, από το εκάστοτε σύστημα - κόμμα που την χρησιμοποιεί...

Αυτό το πλαίσιο καθορίζει και τα όποια στοιχεία ενός πολιτικού και ενός κόμματος, που γίνονται μετά από χρόνια μάλιστα συνήθεια και συνθέτουν τον πολιτικό πολιτισμό του, τον τρόπο ζωής και ύπαρξής του. Και τελικά, γίνονται η αυτοματοποιημένη συμπεριφορά του, κάτι πολύ δύσκολο να αλλάξει στην πορεία και που τις περισσότερες φορές εκφυλίζεται σε εξάρτηση: Ένα πρόβλημα που κάποιος θα το έχει απέναντί του να το παλεύει μια ζωή, όσο κι αν προσπαθήσει πιθανά να απομακρυνθεί κάποτε απ' αυτό (π.χ. οι πρώην αλκοολικοί, λένε: "Είμαι αλκοολικός. Έχω να πιω 10 (ή 20 ή 30) χρόνια.").

Σύμφωνα με την έρευνα για τις αιτίες και τις λύσεις της κρίσης το πλαίσιο που πάνω του χτίστηκε ο σύγχρονος πολιτισμός μας, βασίζεται σε μια σειρά εξαρτήσεων από φιλελεύθερες καπιταλιστικές νοοτροπίες όπως π.χ. της υπερκατανάλωσης, του ατομισμού, του βιασμού του συστήματος και της φύσης με στόχο την κερδοσκοπία και την υποτιθέμενη ανάπτυξη, και ειδικά στην περίπτωση των Ελλήνων της πελατειακής σχέσης με την πολιτική. Όλα αυτά μας έφεραν αντιμέτωπους με την κρίση αλλά και με το ...μεταλλαγμένο αξιακό σύστημα αυτού του "πολιτισμού" μας.

Ποιό κόμμα σήμερα ενόψει μάλιστα Ευρωεκλογών, αντιμετωπίζει συνολικά αυτή τη δομική κρίση και στοχεύει στην αλλαγή του ίδιου του νοσούντος πλαισίου που την δημιούργησε, όπως και την απεξάρτησή μας από τις προβληματικές του νοοτροπίες; Ποιό κόμμα απαιτεί αλλαγή του ίδιου μας του πολιτισμού πανευρωπαϊκά; Ο Τσίπρας για παράδειγμα λέει: "Δεν είμαστε ευρωσκεπτικιστές, η Ευρώπη πρέπει να αλλάξει". Για να γίνει όμως αυτό χρειάζεται να αλλάξει αναλόγως και η Ελλάδα αλλά και ο σύγχρονος ανθρωπολογικός μας τύπος, πανευρωπαϊκά όσο και παγκοσμίως.

Στη συστημική - συνθετική σχολή ψυχοθεραπείαςλέγεται, πως όταν νοσεί ένα μέλος(π.χ. η Ελλάδα) κάποιου συστήματος(π.χ. η Ευρώπη) τότε η ασθένειά του είναι ουσιαστικά το σύμπτωμα τής ασθένειας όλου του συστήματος που ανήκει, και που συνήθως μάλιστα το ωθεί για να αλλάξει με αυτή του την κρίση(συμπτώματα), ενώ παράλληλα μπορεί για καιρό και να το "βολεύει" (όταν το σύστημα ασχολείται με το άρρωστο μέλος του και όχι με την πραγματική του ασθένεια...).

Επιπλέον είναι πολύ ενδιαφέρον πως το μέλος (π.χ. η Ελλάδα) που δείχνει να νοσεί, είναι συνήθως και το δυνατότερο, εκείνο δηλαδή που αντέχει να πάρει επάνω του τα συμπτώματα της ασθένειας όλου του συστήματος(π.χ. της Ευρώπης), όχι μόνο για να την φέρει στο φως αλλά και για να προκαλέσει την αλλαγή - θεραπεία της. Διότι κρίση(ασθένεια) και αλλαγή πάνε μαζί...

Σε έρευνες επίσης έχει παρατηρηθεί πως στην πλειοψηφία των οικογενειακών συστημάτων που ένα μέλος τους έχει πρόβλημα εξάρτησης, όταν θεραπευτεί, τότε συνήθως αναδύεται το ουσιαστικό πρόβλημα αυτής της οικογένειας...

Η Ελλάδα ως "επίσημος ασθενής" της Ευρώπης, συνθέτει τα κυριότερα προβλήματα που αφορούν στην Ευρωζώνη, τα οποία μας έριξαν πρώτους στο γκρεμό... Η Ελλάδα, φέρει τα συμπτώματα μιας συνολικής ασθένειας που πλήττει όλη την Ευρώπη και μοιραία όλον τον κόσμο - υπερσύστημα που ανήκει με τη σειρά της και η ίδια, και αυτή η ασθένεια δεν είναι άλλη από την καπιταλιστική κουλτούρα και νοοτροπία, που συνέθεσε όλο αυτό το πλαίσιο που δημιούργησε την κρίση, ξεσπώντας -όπως συνήθως γίνεται- πρώτα σε ένα μέλος του τα συμπτώματά της...

Μπορεί λοιπόν τα περισσότερα κόμματα να έχουν κάποιες θέσεις, ιδέες, και προτάσεις που να μοιάζουν σε πρώτη ανάγνωση θετικές, λογικές και σοβαρές για τη θεραπεία από την κρίση, όμως το πλαίσιο και η νοοτροπία των κομμάτων αυτών στις περισσότερες περιπτώσεις νοσεί, όπως νοσεί και το γενικότερο πλαίσιο που βασίζονται.

Αν η χώρα και η Ευρώπη, δεν στοχεύσει στην απεξάρτηση από τις καταστροφικές φιλελεύθερες νοοτροπίες του καπιταλιστικού συστήματος και δεν κάνει τομή στην κουλτούρα της, στη νοοτροπία της, σε αυτό το άρρωστο πλαίσιό της, που σημαίνει μία δομική αλλαγή η οποία να λαμβάνει υπόψιν της ολιστικά το σύστημα και όχι μόνο ένα μέλος της -την Ελλάδα- τότε το πρόβλημα θα παραμένει και μάλιστα θα διογνώνεται.

Η χώρα μας έχει επιφορτιστεί με τον ρόλο του επίσημου ασθενή και ωθεί, θέλει δεν θέλει, όλη την Ευρώπη (και όλο τον κόσμο) με το παράδειγμά της στην αλλαγή. Κι αυτό ο Σύριζα τουλάχιστον σε ένα μεγάλο βαθμό φαίνεται να το αντιλαμβάνεται. Τώρα, εάν η αλλαγή αυτή θα είναι μια ευκαιρία προς την λύση ή προς την καταστροφή, είναι ευθύνη όλου του συστήματος και όχι μόνο του όποιου "προβληματικού" μέλους.

Το πώς μπορεί ή δεν μπορεί η πολιτική σήμερα να ωθήσει σε αλλαγή όλο το σύστημα, αλλάζοντας το νοσηρό πλαίσιό του, το καταλαβαίνει κανείς από τα ενδεικτικά αποτελέσματα της έρευνας για τις αιτίες και λύσεις της κρίσης.

Και αυτή η ώθηση εν μέσω μάλιστα και των επικείμενων Ευρωεκλογών, είναι ίσως η τελευταία προσπάθεια η κρίση να γίνει ευκαιρία και όχι καταστροφή.

Γι' αυτό έχει μεγάλη σημασία οι πολίτες πριν φτάσουν στην κάλπη να μπορούν να αντιληφθούν το πλαίσιο των όποιων θετικών στοιχείων μπορεί να αντιπροσωπεύει το κάθε κόμμα, και αυτό κυρίως να υποστηρίξουν με την ψήφο τους.

Και τέλος ας μην ξεχνάμε επίσης:

"Νομίζω, ότι πρέπει να σκεφτόμαστε κυρίως το πως θα επιβιώσουμε στην επόμενη φάση, η οποία θα είναι και πολύ σκληρότερη! Να σκεφτόμαστε πως θα επιβιώσουμε όταν θα αρχίσει η εμπόλεμη κατάσταση! Γιατί προς τα εκεί οδεύουμε… Γιατί, δεν βλέπω να υποχωρεί κανένας. Δεν βλέπω καμία συνθήκη γενικής ειρήνης, όπου καλούνται όλοι, παρόλα τα οικονομικά θέματα, να συνεδριάσουν για να συζητήσουν την γενική κατάσταση.  Κι εμείς αυτή τη στιγμή βρισκόμαστε στη μέση! Και με κάποιον τρόπο, ηθικά, είμαστε στο κέντρο. Κάτι το οποίο είναι τρομακτικό! Είναι ένας εφιάλτης για έναν μικρό λαό, όπως εμείς. Ο οποίος, όμως, είχε την τύχη ή την ατυχία να επιβιώσει 4 χιλιάδες χρόνια! Διότι, σε κάποια στιγμή στην Ιστορία του, δημιούργησε τον Δυτικό πολιτισμό." Νάνος Βαλαωρίτης

Ίσως τελικά η δύναμη που μας επιτρέπει να κουβάλαμε σήμερα στους ώμους μας τα συμπτώματα αυτής της καπιταλιστικής γάγγραινας, και να τα "αναδεικνύουμε" ως επίσημος ασθενής της, να πηγάζει από αυτό το γεγονός, πως είμαστε η χώρα που θα συμβολίζει στους αιώνες τη Δημοκρατία, τον πολιτισμό "του κοινού καλού", που είναι το ζητούμενο παγκοσμίως, μαζί με την απεξάρτησή μας από αυτό το νοσηρό πλαίσιο της νεοφιλελεύθερης καπιταλιστικής κουλτούρας που καταστρέφει όχι μόνο τις οικονομίες, όχι μόνο το οικοσύστημα,  όχι μόνο τους λαούς και την κοινωνία, αλλά και τον όποιο ανθρώπινο πολιτισμό μας απέμεινε. Και όποιος δεν το αντιλαμβάνεται χρειάζεται και πάλι να ανατρέξει στην έρευνα.

***

19/5/2014 – Ο καθηγητής Γενικής και Πολιτικής Κοινωνιολογίας Ζήσης Παπαδημητρίου στον Πολυχώρο Τέχνης Αλεξάνδρεια

“Μαζική ανεργία, επισφαλείς συνθήκες εργασίας, κοινωνική απαλλοτρίωση και προϊούσα αποδόμηση των δημοκρατικών δικαιωμάτων σκεπάζουν σαν μαύρα σύννεφα το ουρανό της Ευρώπης. Με την εμφάνιση της παγκόσμιας οικονομικής κρίσης, οι τάσεις αυτές εντάθηκαν. Με την εφαρμογή των προγραμμάτων λιτότητας, οι ήδη υφιστάμενες ανισότητες μεταξύ των χωρών-μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης της Κεντρικής Ευρώπης και των χωρών της ευρωπαϊκής περιφέρειας διευρύνθηκαν ακόμη πιο πολύ. Η Ευρωζώνη και η Ευρωπαϊκή Ένωση απειλούνται ήδη με διάλυση [...]” Karl Heinz Roth & Ζήσης Δ. Παπαδημητρίου,Έκκληση για μια Ευρώπη της Ισότητας, από το βιβλιο Να εμποδίσουμε την καταστροφή, Νησίδες 2012.

Στις 19 Μαϊου 2014, ώρα 20:30, στον Πολυχώρο Τέχνης Αλεξάνδρεια θα γίνει αφιέρωμα στον Ζήση Δ. Παπαδημητρίου, Ομότιμο Καθηγητή Γενικής και Πολιτικής Κοινωνιολογίας του ΑΠΘ, στέλεχος και συνεργάτη του διεθνούς φήμης Ινστιτούτου Κοινωνικής Έρευνας του Πανεπιστημίου της Φρανκφούρτης (Αντόρνο, Χορκχάϊμερ, Μαρκούζε κ.ά.), σε μία εφ’ όλης της ύλης «Αφήγηση έργου–ζωής»,  με αφορμή το "Μανιφέστο για μια Ευρώπη της Ισότητας" από το βιβλιο Να εμποδίσουμε την καταστροφή, των εκδόσεων Νησίδες - 2012, το οποίο δημοσιεύτηκε στοtvxs.gr ως συμμετοχή του στην Έρευνα για τις αιτίες και τις λύσεις της κρίσης.

Συνομιλητές: O οικονομολόγος - συγγραφέαςΚώστας Λάμπος και η δημοσιογράφος και σύμβουλος ανθρωπίνων σχέσεων Κρυσταλία Πατούλη.

Info: Πολυχώρος Τέχνης Αλεξάνδρεια, Δευτέρα 19 Μαϊου 2014 και ώρα 8:30μμ, Σπάρτης 14, Πλατεία Αμερικής. Τηλ: 210-8673655. Είσοδος ελεύθερη. - Η Πρόσκληση στο φ/β ΕΔΩ

http://tvxs.gr/