Παγκόσμια πρωτοτυπία: Απειλείται με διαγραφή από τον κατάλογο της Unesco το Φαράγγι της Σαμαριάς

Παραπάνω από ορατός είναι ο κίνδυνος της απένταξης του Φαραγγιού της Σαμαριάς από τον κατάλογο της Unesco.

Οι λόγοι είναι δύο, οι γραφειοκρατικές διαδικασίες και η έλλειψη συντονισμού μεταξύ των αρμοδίων υπηρεσιών. Σε περίπτωση που κάτι τέτοιο συμβεί, η Ελλάδα θα είναι η πρώτη χώρα παγκοσμίως που αποβάλλεται από τον οργανισμό. 

Την ευθύνη για την δυσμενή αυτή εξέλιξη έχει κυρίως το υπουργείο Περιβάλλοντος που δεν έχει προχωρήσει εδώ και τουλάχιστον δύο χρόνια, στη νομική κατοχύρωση των περιοχών Natura και  της ευρύτερης περιοχής γύρω από τον υφιστάμενο Δρυμό, παρότι η Unesco απέστειλε πριν από μια δεκαετία την πρώτη αναφορά για το θέμα. Μια απλή υπουργική απόφαση θα ήταν αρκετή για να διευθετηθεί το ζήτημα και να απομακρυνθεί ο κίνδυνος της εξόδου και η ανάκληση μιας διεθνούς αναγνώρισης.

Αυτά σημείωσε μεταξύ άλλων ο πρόεδρος της Ελληνικής Εθνικής Επιτροπής MAB / UNESCO, Μιχάλης Σκούλλος, μετά το  ρεπορτάζ του Flashnews.gr, που έφερε στη δημοσιότητα τα έγγραφα με τις προειδοποιήσεις της Unesco για την απένταξη του Φαραγγιού από τον διεθνή κατάλογο.

Αυτές τις ημέρες εκπρόσωποι της Unesco βρίσκονται στην Ελλάδα για την προώθηση της ένταξης της Σαμοθράκης στον κατάλογο των περιοχών MAB όπου ανήκει το Φαράγγι της Σαμαριάς (απόθεμα βιόσφαιρας της Unesco), και στο περιθώριο των συναντήσεων στις οποίες μετέχει και ο κ. Σκούλλος, συζητήθηκε και το θέμα που έχει ανακύψει με τον Εθνικό Δρυμό. Σύμφωνα με τον πρόεδρο της Ελληνικής Εθνικής Επιτροπής ΜΑΒ, οι εκπρόσωποι της Unesco είναι ευνοϊκά διακείμενοι με την ελληνική πλευρά όμως δεν μπορούν να παρακάμψουν και τους κανονισμούς και περιμένουν από εμάς την επόμενη κίνηση.

Οι συνέπειες από την απένταξη - Μοναδική στον κόσμο η ελληνική περίπτωση

Η ένταξη καταρχήν του Φαραγγιού στον παγκόσμιο κατάλογο των αποθεμάτων βιόσφαιρας της Unesco, σύμφωνα με τον κ. Σκούλλο «προσφέρει μια μοναδική ευκαιρία για αειφόρο ανάπτυξη της περιοχής χωρίς ουσιαστικά αυστηρές δεσμεύσεις. Είναι μια ευκαιρία, γιατί κάτω από αυτή πρέπει να ετοιμαστεί ένα σχέδιο διαχείρισης που δεν αφορά μόνο την περιοχή που είναι προστατευόμενη, το φαράγγι. Μιλάει για ένα σχέδιο αειφορικής ανάπτυξης της ευρύτερης περιοχής, Ταυτόχρονα δίνει μια δυνατότητα στην κοινωνία και στις παραγωγικές τάξεις, στα προϊόντα και τις υπηρεσίες που παράγονται σε αυτήν την περιοχή, τουρισμό κτλ. να έχουν μια ταμπέλα, ένα χαρακτηρισμό ποιότητας. Γιατί όλο αυτό να το χάσουμε».

Ενδεικτικό για την σημασία που έχει η ένταξη του Φαραγγιού στον παγκόσμιο κατάλογο των αποθεμάτων βιόσφαιρας της Unesco είναι ότι αποτελεί μια από τις 650 περιοχές παγκοσμίως που συμπεριλαμβάνονται στη συγκεκριμένη λίστα και ενώ κάθε χρόνο υποβάλλονται δεκάδες υποψηφιότητες από χώρες οι οποίες απορρίπτονται.

Η ελληνική περίπτωση θα είναι μοναδική παγκοσμίως, δηλαδή μια χώρα που έχει μπει σε αυτόν τον κατάλογο  να απενταχθεί.

«Η απένταξη ουσιαστικά είναι κόλαφος.  Ελπίζω, προσπαθούμε να την αποφύγουμε, αλλά πρέπει να βοηθήσει το κράτος γιατί έχει αργήσει πάρα πολλά χρόνια να κάνει την νομοθετική ρύθμιση. Επίσης τοπικά ο Φορέας Διαχείρισης και οι γύρω κοινότητες πρέπει να δείξουν την θέλησή τους για παραμονή στον κατάλογο της Unesco. Είναι προφανές ότι η απένταξη είναι μια υποβάθμιση, αφαιρεί τη χώρα από μια διεθνή αναγνώριση», σημειώνει ο κ. Σκούλλος.

Ποιός έχει την ευθύνη - Τι πρέπει να γίνει από εδώ και πέρα

Το ερώτημα λοιπόν που προκύπτει είναι πώς οδηγηθήκαμε μέχρι εδώ και τι μπορούμε να κάνουμε έστω και στο παρα πέντε για να αποφευχθεί η απένταξη της Σαμαριάς.

«Έχει καθυστερήσει γενικότερα το θέμα της νομικής κατοχύρωσης των περιοχών Natura και επίσης  της ευρύτερης περιοχής γύρω από τον υφιστάμενο Δρυμό. Δυστυχώς υπάρχει μια γραφειοκρατία ανάμεσα στις διάφορες υπηρεσίες η οποία έχει κρατήσει πάρα πολλά χρόνια. Εδώ και δύο χρόνια πηγαινοέρχονται από την Unesco οι παρατηρήσεις για το τι πρέπει να γίνει. Έχουμε φτάσει στο νυν και αεί. Πρέπει αυτή τη φορά να απαντήσουμε οριστικά και να κλείσει το θέμα χωρίς να τεθεί σε κίνδυνο η έξοδος. Πρέπει να προωθηθεί από την ελληνική κυβέρνηση η θεσμοθέτηση ορισμένων πραγμάτων όπως αναφέρονται, οι ζωνώσεις των περιοχών του πυρήνα, της  ουδέτερης ζώνης, της ζώνης εξουδετέρωσης και της ευρύτερης περιοχής, της αντισταθμιστικής ζώνης (στην περιφεριακή – μεταβατική ζώνη έχουν λόγοι οι κοινότητες). Το πάρκο της Σαμαριάς μόνο του δεν αρκεί για να είναι απόθεμα βιόσφαιρας της Unesco, πρέπει να έχει και τη ζώνη που υπάρχει γύρω – γύρω, γιατί μιλάμε για «άνθρωπο και βιόσφαιρα», που περιλαμβάνει μέσα της ανθρώπινες δραστηριότητες και ένα σχέδιο για την αειφορική ανάπτυξη», σημειώνει ο κ. Σκούλλος προσθέτοντας ότι το θέμα ουσιαστικά μπορεί να επιλυθεί με υπουργική απόφαση.

Η Unesco ζητάει μια απλή αναγνώριση, όχι προεδρικό διάταγμα, και με υπουργική απόφαση μπορεί να καλυφθεί αυτό το κενό, επισημαίνει ο κ. Σκούλλος ζητώντας με την σειρά του από την κυβέρνηση και τον αρμόδιο υπουργό να πράξει τα δέοντα.

Ο ρόλος της τοπικής κοινωνίας και του Φορέα Διαχείρισης του Εθνικού Δρυμού

Μπορεί η τοπική κοινωνία και οι αρχές σε αυτήν την φάση να μην ευθύνονται ευθέως για την δυσμενή πορεία που έχει λάβει η ένταξη του Φαραγγιού στην Unesco, όμως σε αυτήν την δύσκολη συγκυρία η αντίδρασή τους μπορεί να είναι καθοριστική για μια ευνοϊκή εξέλιξη της υπόθεσης.

Στο επόμενο χρονικό διάστημα, ο κ. Σκούλλος, ως πρόεδρος της Ελληνικής Εθνικής Επιτροπής MAB / UNESCO, θα αποστείλει στον οργανισμό έκθεση στην οποία θα αναλύει την υφιστάμενη κατάσταση και η επίσημη στάση της τοπικής κοινωνίας που να ενισχύει την ελληνική θέση υπέρ της παραμονής στον κατάλογο, είναι απαραίτητη.

Ο Φορέας Διαχείρισης και οι γύρω κοινότητες και δήμοι της περιοχής θα πρέπει να δραστηριοποιηθούν, να δηλώσουν με όσα μέσα διαθέτουν την θέλησή τους να παραμείνουν στον κατάλογο και να ακολουθήσουν ένα σχέδιο αειφόρου ανάπτυξης, πιέζοντας εμμέσως τόσο την κεντρική διοίκηση που κωλυσιεργεί να προχωρήσει στην νομική διευθέτηση του ζητήματος όσο και την Unesco προκειμένου να απομακρυνθεί το ενδεχόμενο της εξόδου.

«Χρειάζεται μεγαλύτερος συντονισμός μεταξύ του φορέα και της κυβέρνησης αλλά και μεταξύ των υπηρεσιών στο Υπουργείο», σημειώνει ο κ. Σκούλλος που αντιμετωπίζει το ζήτημα σαν μια εθνική υπόθεση για την οποία όλοι οι εμπλεκόμενοι φορείς πρέπει να παλέψουν. 

Πηγή