Οργή, φόβος, ντροπή...

Του Γιάννη Παντελάκη

Στις «τάσεις» Δεκεμβρίου της MRB, καταγράφονται οι απαντήσεις ενός σημαντικού δείγματος ανθρώπων για τις λέξεις που τους εκφράζουν περισσότερο για το παρόν και το μέλλον της χώρας. Οι λέξεις που δεσπόζουν κατά σειρά είναι τρεις. Οργή  (61,9%), Φόβος (48,9%) και Ντροπή (48,4%). Στον αντίποδα, τελευταία στην κατάταξη των συναισθημάτων που διαπερνούν την Ελληνική κοινωνία, τρεις άλλες λέξεις, η ελπίδα, η περηφάνια και η σιγουριά!

Αν κάποτε τα κόμματα αρχίσουν να μιλάνε γι’ αυτά τα ζητούμενα και δεν περιορίζονται σε πρώτες θέσεις, δημοσκοπικές επιδόσεις, κέρδη, ζημιές, καταλληλότητες, συσπειρώσεις και παραστάσεις νίκης, ίσως τα πράγματα να πάρουν κάποια διαφορετική τροπή. Προς το παρόν οι τρεις λέξεις παραμένουν με συνέπεια σαν τα κυρίαρχα συναισθήματα ενός συντριπτικά μεγάλου μέρους της κοινωνίας.

Τα κόμματα και το πολιτικό προσωπικό ωστόσο, φαίνεται ότι ζουν και κινούνται σ’ έναν δικό τους ξεχωριστό μικρόκοσμο. Σ αυτόν υπάρχουν μερικές μόνο αλήθειες και ένα μέρος της πραγματικότητας. Όσες αλήθειες και όση πραγματικότητα, αντέχουν. Τα υπόλοιπα μοιάζει να μην τα αγγίζουν, να μην τα ενδιαφέρουν, να είναι ξένα. Ένα κομμάτι της κοινωνίας-σίγουρα μεγάλο, αλλά όχι πλειοψηφικό-στοιχίζεται πίσω από κόμματα και αρχηγούς αναζητώντας δικαίωση κάθε είδους. Και κάπου εκεί, σταματάει αυτό που λέγεται πολιτική ζωή του τόπου.

Τα ποσοστά των πολιτών εκείνων που απομακρύνονται από τις υπάρχουσες πολιτικές εκφράσεις συνεχώς διευρύνονται. Η λεγόμενη αδιευκρίνιστη ψήφος (στην οποία συγκεντρώνεται συνολικά η διαμαρτυρία ή η αποχή) μεγαλώνει και έχει καταλάβει την πρώτη θέση. Το πολιτικό σύστημα όμως, συμπεριφέρεται σαν να μην λαμβάνει υπόψη της αυτή την στάση ακολουθώντας ενός είδους πολιτικό αυτισμό.

Σε ότι αφορά τα αμιγώς πολιτικά (ή θεωρούμενα ως τέτοια) ερωτήματα, οι τάσεις Δεκεμβρίου, έδειξαν κάτι περίπου αναμενόμενο. Η Ν.Δ. όχι απλά εξακολουθεί να προηγείται αλλά διευρύνει κατά πολύ την διαφορά της από τον ΣΥΡΙΖΑ, ενώ τα υπόλοιπα κόμματα κινούνται περίπου στα ίδια ποσοστά επιρροής με μικρές αυξομειώσεις. Επιπρόσθετα, τα πρόσφατα μέτρα στήριξης των χαμηλοσυνταξιούχων, λίγο μόνο επηρέασαν τις επιλογές των πολιτών. Αυτά τα δεδομένα της έρευνας κράτησαν κομματικά επιτελεία και ΜΜΕ ως τα σημαντικά. Αλλά ακόμα και σ αυτή την κοντόφθαλμη επιλογή κάνουν ένα λάθος.

Δεν παίρνουν υπόψη τους ότι στην διάρκεια των τελευταίων έξι μηνών (η προηγούμενη μέτρηση της ίδιας εταιρείας πραγματοποιήθηκε τον Ιούνιο), η συνολική επιρροή των κομμάτων στην κοινωνία δεν διευρύνθηκε. Οι διαφορές στα ποσοστά μεταξύ Ιουνίου και Δεκεμβρίου, αφορούν στην ίδια εκλογική μάζα, ένα μεγάλο μέρος ψηφοφόρων προτιμά μ’ έναν ηχηρό τρόπο ν’ απέχει από τις όποιες διεργασίες.

Η πραγματικότητα αυτή, καταγράφεται με δυο παραδείγματα: 1) Έξι μήνες πριν, η Ν.Δ. προηγείτο με 5.9% του ΣΥΡΙΖΑ. Τώρα, η διαφορά φτάνει στο 11.4% Θεαματική διαφορά είναι η αλήθεια. Όπως αλήθεια ωστόσο είναι πως τα ποσοστά επιρροής (πρόθεση ψήφου) της Ν.Δ. τον Ιούνιο ήταν 26,1%, τα ποσοστά επιρροής τώρα είναι 26,1% ! Ο ΣΥΡΙΖΑ καταρρέει (για αυτό διευρύνεται η διαφορά), αλλά η Ν.Δ. δεν  εισπράττει αυτή την φθορά 2) Η αδιευκρίνιστη ψήφος (αναποφάσιστοι, λευκό, άκυρο, αποχή κλπ) τον περασμένο Ιούνιο έφτανε στο 21,1%, η αδιευκρίνιστη ψήφος τώρα φτάνει στο 26,9%. Η ψήφος αυτή προέρχεται από όλα τα κόμματα αλλά κυρίως από τον ΣΥΡΙΖΑ.

Αν στις παραμέτρους αυτές προστεθεί μια ακόμα απάντηση, αυτή που δείχνει ότι το 92,9% των πολιτών πιστεύουν ότι τα πράγματα πάνε άσχημα και πολύ άσχημα στη χώρα, τότε έχουμε μια πλήρη αποτύπωση αυτού που συμβαίνει στην Ελληνική κοινωνία. Και ποια είναι η λύση; Οι ίδιοι οι πολίτες την δείχνουν ιεραρχώντας ως τα σημαντικότερα κατά σειρά προβλήματα τα εξής: ανεργία (64,5%) φορολογικό σύστημα (46,1%),υγεία-περίθαλψη (34,2%) και έλλειψη οικονομικής ανάπτυξης (31,6%). Οι υπάρχουσες προτάσεις των κομμάτων για αυτά τα ζητήματα (όσες τουλάχιστον υπάρχουν), δεν δείχνουν ιδιαίτερα πειστικές για τους πολίτες. Εκεί παίζεται όλο το παιχνίδι...