Ώστε οι εκπαιδευτικοί φοβούνται τις κάμερες γιατί όλοι θα δουν τις αδυναμίες τους;

«Η κάμερα θα γίνει η κλειδαρότρυπα της τάξης»

Οι τελάλες του κοινωνικού αυτοματισμού ξαναέπιασαν δουλειά και φώναξαν δυνατά: «οι εκπαιδευτικοί φοβούνται τις κάμερες γιατί έχουν πολλές αδυναμίες να κρύψουν και γιατί φοβούνται την αξιολόγησή τους». Η επιχείρηση απαξίωσης των εκπαιδευτικών στην κοινή γνώμη είναι ξανά στο προσκήνιο.

Μια απάντηση στο άρθρο με τίτλο: «Ο φόβος της ΟΛΜΕ μπροστά στην κάμερα»

Χαρακτηριστικό είναι το άρθρο με τίτλο: «Ο φόβος της ΟΛΜΕ μπροστά στην κάμερα» που δημοσιεύθηκε  στην ιστοσελίδα Protagon.gr . Σας μεταφέρω το πιο χαρακτηριστικό απόσπασμα του άρθρου αυτού:

«Είναι και το κουμπάκι της κάμερας που θα μεταφέρει το μάθημα (και την ποιότητα της διδασκαλίας)  από την τάξη στα σπίτια των συμμαθητών.  Γιατί η κάμερα έχει ένα «ελάττωμα»: δείχνει τα πράγματα ακριβώς όπως είναι. Γιατί μέχρι τώρα ό,τι γίνεται στην τάξη παραμένει στην τάξη. Καλό μάθημα; Βαρετό μάθημα; Αδιάφορο μάθημα; Καθόλου μάθημα; Είναι αυτή η περίφημη «εμπιστευτικότητα» που επικαλείται και ο Νίκος Φίλης. Η «κάμερα» θα ανοίξει το μάθημα. Και υπάρχει ο κίνδυνος το μάθημα να «αξιολογηθεί». Μήπως αυτό είναι τελικά το πρόβλημα της ΟΛΜΕ;»

Η εκπαιδευτική κοινότητα ευχαριστεί θερμά την αρθρογράφο του εν λόγω άρθρου. Τέτοια στήριξη στην αρνητική θέση μας απέναντι στις κάμερες στην τάξη ομολογουμένως δεν την περιμέναμε. Είναι σαν να βρισκόμαστε σε ένα δικαστήριο και ο συνήγορος κατηγορίας να φωνάζει: «αθώος ο κατηγορούμενος». Το άρθρο ούτε λίγο ούτε πολύ θεωρεί δεδομένο και θεμιτό πως το μάθημα της τάξης που θα αναμεταδίδει η κάμερα στο σπίτι θα καθίσουν να το παρακολουθήσουν και άλλοι άνθρωποι εκτός του μαθητή, οι οποίοι μάλιστα θα μπορούν να αξιολογήσουν τον εκπαιδευτικό. 

Η κάμερα θα γίνει η κλειδαρότρυπα της τάξης

Μα αυτό ακριβώς που υποστηρίζει η αρθογράφος προβλέπει πως θα συμβεί και η εκπαιδευτική κοινότητα. Πως εικόνες της τάξης θα είναι ορατές και σε άλλα μάτια εκτός του μαθητή. Αλήθεια, δεν γνωρίζει η αρθρογράφος  πως οι εικόνες της τάξης δεν περιέχουν μόνο εκπαιδευτικούς αλλά και μαθητές; Ας μας απαντήσει λοιπόν αν είναι σύμφωνη να εκτεθούν οι μαθητές αυτοί, οι οποίοι επιπλέον είναι και ανήλικοι, σε μάτια τρίτων πλην του εκπαιδευτικού τους και των συμμαθητών τους;

Αναρωτιέμαι, τι ακριβώς προτείνει η αρθρογράφος όταν δηλώνει ευθαρσώς πως θεωρεί θεμιτό να καθίσουν να παρακολουθήσουν και τρίτα μάτια ένα μάθημα που απευθύνεται σε έναν μαθητή; Φαντάζομαι δεν εννοεί πως αυτά τα τρίτα μάτια θα είναι ορατά στην κάμερα και θα συστηθούν στον καθηγητή στην αρχή του μαθήματος. Προφανώς εννοεί στα μουλωχτά, στα σιωπηλά. Τους προτρέπει δηλαδή σε λαθρο-παρακολούθηση, σε πειρατεία. Η κάμερα δηλαδή να γίνει η κλειδαρότρυπα της τάξης. Αδιανόητο πραγματικά. 

Παραβίαση και του ιατρικού απορρήτου    

Δεν θα μιλήσω γενικά για την παραβίαση  Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα με την χρήση καμερών στα σχολεία η οποία είναι προφανής. Θα μιλήσω ειδικά. Σε κάθε σχολείο υπάρχουν παιδιά με Διαταραχές Αυτιστικού Φάσματος και Ειδικές Μαθησιακές Διαταραχές. Αυτά τα παιδιά έχουν ιατρικές διαγνώσεις και προβλέπεται για αυτά εκ του νόμου ιατρικό απόρρητο, το οποίο βέβαια θα παραβιαστεί κατάφωρα όταν εκτεθούν μέσω της κάμερας σε τρίτα μάτια.

Μαθητές με άνισες ευκαιρίες

Το υπουργείο Παιδείας για να στηρίξει το όλο εγχείρημα μιλάει για ίσες ευκαιρίες μάθησης για όλα τα παιδιά, και για εκείνα που θα βρίσκονται στις τάξεις και για εκείνα που θα βρίσκονται στο σπίτι τους. Όμως όταν θα υπάρχουν μαθητές δύο ταχυτήτων, εκείνα που θα κάνουν διαδραστικό μάθημα στην τάξη και εκείνα που ταυτόχρονα θα παρακολουθούν παθητικά από σπίτι για ποιες ίσες ευκαιρίες μπορούμε να μιλάμε; Απλά κάποια παιδιά θα παρακολουθούν κάποια άλλα που θα κάνουν μάθημα. Ο ορισμός των άνισων ευκαιριών. 

Περί «εμπιστευτικότητας» ο λόγος

Ας πάρουμε τώρα την «εμπιστευτικότητα» που όπως αναφέρει η αρθρογράφος επικαλέστηκε και ο κ. Φίλης. Μόνο που η αρθρογράφος άλλαξε και παραχάραξε το περιεχόμενο της δήλωσης. Η δήλωση του κ. Φίλη περί «εμπιστευτικότητας» δεν εννοεί πως η ποιότητα της διδασκαλίας δεν πρέπει να βγαίνει έξω από την τάξη αλλά την σχέση εμπιστοσύνης μεταξύ εκπαιδευτικού και μαθητή που δεν επιτρέπεται να βγει από την τάξη. Σας μεταφέρω αυτολεξεί την δήλωση του κ. Φίλη: «Μάθημα με ανοιχτές κάμερες, δηλαδή μάθημα που σπάει το δεσμό εμπιστοσύνης και εμπιστευτικότητας του καθηγητή με τον ανήλικο μαθητή, δεν έχει διανοηθεί να κάνει κανένας υπουργός Παιδείας, σε καμία ελληνική κυβέρνηση, υπό οποιεσδήποτε συνθήκες».

Προφανώς η αρθρογράφος αγνοεί ακόμα και τα βασικά περί εκπαιδευτικής διαδικασίας. Πως οι μαθητές κατά την διάρκειά της πρέπει να ανοιχτούν, να ξεγυμνώσουν τις αδυναμίες τους όσον αφορά τις γνώσεις τους και τη συμπεριφορά τους και για να το κάνουν αυτό πρέπει να νιώσουν εμπιστοσύνη πως ό, τι δείξουν θα μείνει ιερά προστατευμένο μέσα στην τάξη. Δεν μπορεί να προσφέρεται βορά στην περιέργεια τρίτων ματιών.

Γιατί αυτό ακριβώς συμβαίνει στην διδασκαλία: οι μαθητές δείχνουν τις αδυναμίες τους και μέσα από αυτές μαθαίνουν και δυναμώνουν. Το απαραβίαστο της ιεροτελεστίας της τάξης είναι υπαρξιακής αξίας για την ίδια την μάθηση. Αν οι μαθητές αλλά και οι εκπαιδευτικοί νιώθουν πως τους παρακολουθούν κρυμμένα μάτια δεν μπορεί να υπάρχει άνοιγμα μυαλών και ψυχών, αφαιρείται το οξυγόνο της παιδαγωγικής ελευθερίας και κυριαρχεί  φόβος για να αφεθούν στον «παιδαγωγικό τους έρωτα». Υπάρχει μόνο η αγωνία τους για την εικόνα τους, μήπως κάνουν λάθη και τι θα πει ο κόσμος. Το άβατο της τάξης δεν θέλει να κρύψει τις τυχόν αδυναμίες του εκπαιδευτικού (που ως άνθρωπος δικαιούται να έχει) αλλά να προστατέψει τις αδυναμίες των μαθητών ώστε αυτές να καταστούν παιδαγωγικά αξιοποιήσιμες όταν ο μαθητής νιώσει εμπιστοσύνη να τις αποκαλύψει. Ο κύκλος του απορρήτου της τάξης είναι σύμφυτος με την ουσία της εκπαιδευτικής διαδικασίας.  

School Big Brother

Η αρθρογράφος λέει πως ο φόβος των εκπαιδευτικών είναι ότι «η κάμερα θα ανοίξει το μάθημα».  Στην πραγματικότητα το αποτέλεσμα θα ήταν ακριβώς το αντίθετο: «η κάμερα θα παραμόρφωνε το μάθημα και τελικά θα το έκλεινε τελείως». Αυτό που θα έφτανε στο κάθε σπίτι θα ήταν μια ψευδής εικόνα της τάξης με μαθητές και εκπαιδευτικούς χωρίς καμία φυσικότητα, που δεν θα ήταν οι εαυτοί  τους αλλά που θα υποδύονταν ρόλους πρωταγωνιστών σε ένα ιδιότυπο reality show τύπου School Big Brother.

ΥΓ. Οι εκπαιδευτικοί οφείλουμε πάση θυσία να διαφυλάξουμε τον έρωτα-αγάπη μας για τους μαθητές μας και την αξιοπρέπεια όλων μας. Και θα το κάνουμε.

Δημήτρης Τσιριγώτης