Μετακινώντας τον… φράχτη (και τα σύνορα)

 γράφει η Μαρίνα Αλεξανδρή

Το τι ακριβώς έγινε την περασμένη εβδομάδα στον Έβρο ίσως δεν θα το μάθουμε ποτέ. Δεν το έμαθαν, στην πραγματική του διάσταση, ούτε τα μέλη της Επιτροπής Εξωτερικών και Άμυνας της Βουλής κατά την χθεσινή ενημέρωσή τους από τους δύο συναρμόδιους υπουργούς, παρ’ ότι ο Νίκος Δένδιας κατέφθασε στο Πεντάγωνο εξοπλισμένος με χάρτες, συντεταγμένες και λοιπό γεωγραφικό υλικό για την στάθμη και τις μετρήσεις στον ποταμό Έβρο.

Εκείνο που μαθαίνουμε όμως είναι ότι η «κινητικότητα» της τουρκικής στρατοχωροφυλακής στην μεθόριο - και όχι η είσοδός της σε ελληνικό έδαφος όπως επιμένει η ηγεσία του ΥΠΕΞ - οδηγεί ήδη σε αλλαγή των σχεδιασμών της κυβέρνησης για την κατασκευή του φράχτη στον Έβρο με οριοθέτησή του πλέον αποκλειστικά εντός επικράτειας και όχι πάνω στην μεθοριακή γραμμή όπως προέβλεπε ο αρχικός σχεδιασμός.

Συγκεκριμένα, η απόφαση της κυβέρνησης είναι να προχωρήσει η κατασκευή του νέου τμήματος του φράχτη στην περιοχή των Φερών αλλά αυτό να γίνει πιο πίσω από την φυσική συνοριακή γραμμή που ορίζεται από το ποτάμι και εντός της ελληνικής επικράτειας. Πρόκειται για μια απόφαση που – με διπλωματική και… τεχνική γλώσσα – επιβεβαίωσε και ο ίδιο ο πρωθυπουργός στην συνέντευξή του στο Star λέγοντας: «Το κάνουμε (τον φράχτη), για να σας το εξηγήσω και τεχνικά», είπε, λίγο εντός του ελληνικού εδάφους, όπως έγινε ακριβώς και με το φράχτη στις Καστανιές, για να μην υπάρχει καμία απολύτως αμφιβολία για το που μπαίνει ο φράχτης, χωρίς να σημαίνει ότι απεμπολούμε, προσοχή, το έδαφος που μεσολαβεί μεταξύ του φράχτη και της συνοριακής γραμμής».

Η τελευταία επισήμανση, ότι δηλαδή «δεν απεμπολείται το έδαφος που μεσολαβεί» έως την συνοριακή γραμμή είχε ως προφανή στόχο να προλάβει τις αντιδράσεις. Το θέμα όμως τέθηκε επίμονα, κατά τις πληροφορίες, στην χθεσινή συνεδρίαση της Επιτροπής Εξωτερικών και Άμυνας χωρίς να απαντηθούν οι εύλογες ανησυχίες ούτε από τον Νίκο Δένδια, ούτε από τον Νίκο Παναγωτόπουλο.

Τα ερωτήματα για το θέμα, όπως επισημαίνουν διπλωματικές πηγές, εντείνονται και από το γεγονός ότι ο Κυριάκος Μητσοτάκης ακύρωσε στην ίδια συνέντευξή του και την αρχική θέση Δένδια περί σύστασης κοινής τεχνικής επιτροπής με την Τουρκία για την επίλυση των όποιων αμφισβητήσεων της φυσικής μεθορίου.

«Υπάρχει ένα ζήτημα αμφισβήτησης του ακριβούς ορίου», είχε πει στην επίμαχη συνέντευξή του στην ΕΡΑ ο Νίκος Δένδιας, «εξαιτίας και των αλλαγών της κοίτης του ποταμού. Δεν μ’ αρέσει να δημιουργώ εντάσεις ανάμεσα σε δυο χώρες οι οποίες είναι σύμμαχοι. Αυτά τα πράγματα λύνονται χωρίς να γραφεί ούτε μονόστηλο σ’ εφημερίδα. Μπορούν κάλλιστα να γίνουν οι ανάλογες μετρήσεις και, με μια επιτροπή κοινή όλα αυτά τα πράγματα να επιλυθούν. Μιλάμε για λίγες δεκάδες μέτρα».

Ο Κυριάκος Μητσοτάκης, ωστόσο, αναίρεσε την προοπτική της τεχνικής επιτροπής και επέλεξε την «ελαφρά οπισθοχώρηση» με κατασκευή του φράχτη πιο πίσω από την συνοριακή γραμμή. Η ημι-επίσημη αιτιολογία που προβάλλεται από κυβερνητικά στελέχη είναι πως όλες οι κινήσεις της Τουρκίας στην περιοχή στοχεύουν ακριβώς στην μη κατασκευή του φράχτη, πως ο Ερντογάν έχει στρατηγική πλήρους εργαλειοποίησης του προσφυγικού και θα κλιμακώσει την πίεση με «πολιορκίες» ανάλογες του περασμένου Φεβρουαρίου, και πως μια τεχνική συζήτηση σε επίπεδο επιτροπής θα καθυστερούσε το σχέδιο «οχύρωσης» της ελληνικής πλευράς. Ως εκ τούτου αποφασίστηκε να προχωρήσει ταχύτατα η ολοκλήρωση του φράχτη έστω και στα «μετόπισθεν».

Διπλωματικές πηγές ωστόσο και στελέχη της αντιπολίτευσης, ανεξαρτήτως της σκοπιμότητας και την ηθική διάσταση σε ό,τι αφορά αυτή καθαυτή την κατασκευή του φράχτη, επισημαίνουν ότι η οπισθοχώρηση αυτή εγκυμονεί εξαιρετικά σοβαρούς κινδύνους. Και τούτο διότι μπορεί να δώσει ένα ακόμη όπλο στην Τουρκία να εγείρει εδαφικές αμφισβητήσεις και να μεταφέρει την στρατηγική της δημιουργίας «γκρίζων ζωνών» και στον Έβρο, επικαλούμενη ακριβώς την οριοθέτηση του φράχτη από την Ελλάδα ως αναγνώριση νέων συνοριακών δεδομένων.