Ναόμι Κλάιν: Η ΝΔ εκλέχθηκε εκμεταλλευόμενη δύο φωτιές

Είναι πάντα συναρπαστικό να συζητάς με την Νάομι Κλαιν. Η διάσημη Καναδέζα συγγραφέας, δημοσιογράφος και ακτιβίστρια έρχεται πάντα με νέες, ενδιαφέρουσες αλλά και καλά μελετημένες ιδέες και προτάσεις. Παρακολουθεί στενά τις εξελίξεις σε όλο το πλανήτη, είναι έτοιμη να σχολιάσει τον ΣΥΡΙΖΑ αλλά και την σημερινή κυβέρνηση της ΝΔ, «που ήρθε στην εξουσία εκμεταλλευόμενη δύο φωτιές».

“Στις φλόγες”, στο καινούργιο της βιβλίο που μόλις κυκλοφόρησε στην Ελλάδα από τις εκδόσεις Κλειδάριθμος, έχει καταγράψει τη μεταβολή της κλιματικής κρίσης από μια μελλοντική απειλή σε μια κρίσιμη κατάσταση με επείγοντα χαρακτήρα. Κεντρική ιδέα, η πρωτοπόρα πρόταση για ένα « Πράσινο New Deal », στα πρότυπα του New Deal, του προγράμματος με το οποίο ο Αμερικανός πρόεδρος Ρούσβελτ απάντησε στην οικονομική και κοινωνική κρίση, μετά το 1929: τη μεταμόρφωση των οικονομιών μας ώστε να αντιμετωπίσουμε, ταυτόχρονα, την κλιματική κατάρρευση και την αυξανόμενη κοινωνική ανισότητα.

«Το βιβλίο αφορά τρεις φωτιές », ξεκίνησε την εισαγωγή της στην προχθεσινή διαδικτυακή παρουσίαση του βιβλίου για το ελληνικό κοινό. Την πρώτη, η ανατολική ακτή των ΗΠΑ και ο Καναδάς όπως και η Ελλάδα γνωρίζουν καλά, από τις πυρκαγιές το καλοκαίρι. Αποκαλούμε το καλοκαίρι εποχή των πυρκαγιών και των τυφώνων (λόγω της κλιματικής αλλαγής).

Η δεύτερη είναι το μίσος. Ο Τράμπ, ο Μπολσονάρο, αλλά και άλλοι καλλιεργούν το μίσος, εναντίον των ξένων, των μεταναστών. Η πρώτη με την δεύτερη φωτιά δεν είναι άσχετες μεταξύ τους. Η άνοδος της ακροδεξιάς έφερε στην εξουσία ανθρώπους που απορρίπτουν τους επιστήμονες, την κλιματική αλλαγή και δεν αναγνωρίζουν τα κύματα μετανάστευσης που αυτή προκαλεί. Δυστυχώς, η σημερινή ελληνική κυβέρνηση ήρθε στην εξουσία εκμεταλλευόμενη αυτές τις δύο φωτιές.

Η τρίτη φωτιά είμαστε όλοι εμείς. Είναι το κίνημα των νέων για το κλίμα, είναι τα αντιρατσιστικά κινήματα, είναι το κίνημα black lives matter, ότι η ζωή των Μαύρων αξίζει όσο των Λευκών Είναι όσοι ζητούν να επενδύσουμε στην φύση και στην κοινωνία. Είναι όσοι υποστηρίζουν το πράσινο new deal. ..

..Με την πανδημία οι κυβερνήσεις έχουν μια εξαιρετική ευκαιρία να ξαναχτίσουν τον κόσμο, χωρίς να επαναλάβουν τα λάθη του 2009. Αυτή την φορά να τονώσουν την οικονομία δίνοντας δουλειές, βάζοντας φαγητό στο τραπέζι. Και για αυτό είναι απαραίτητο το πράσινο new deal. Δεν χρειάζεται απλά πράσινες ενεργειακές πολιτικές. Αλλά πράσινη δημοκρατία. Δεν γίνεται οι κοινωνίες να έχουν τα ενεργειακά πάρκα να τους επιβάλλονται από ιδιώτες. Χρειάζεται συμμετοχή της κοινωνίας. Το κέρδος και οι εξαγωγές ενέργειας να γίνονται όταν υπάρχει πλεόνασμα. Διαφορετικά, με στόχο το κέρδος, προκαλείς την οργή της κοινωνίας που με την σειρά της εναντιώνεται στις αλλαγές και εν τέλει δεν καταλήγουμε πουθενά”, προσέθεσε.

«Υποστηρίζω πλήρως τις απόψεις σου για το νέο green deal», της είπα. « Έχουμε, όμως, δύο προβλήματα. Το ένα είναι η ακροδεξιά, που εναντιώνεται στις κλιματικές και κοινωνικές πολιτικές. Και έχει ισχυροποιηθεί. Το άλλο πρόβλημα είναι η πανδημία. Βλέπουμε διάφορες κυβερνήσεις, ανάμεσα στις οποίες και την ελληνική, να την αξιοποιούν για να περάσουν μέτρα, όπως ο πρόσφατος νόμος για το περιβάλλον στον οποίο εναντιώθηκαν όλες οι οικολογικές οργανώσεις της χώρας. Υπό άλλες συνθήκες δεν θα περνούσε ένας τέτοιος νόμος. Συνεπώς, φαίνεται πως παραμένει επίκαιρο το «Δόγμα του Σοκ», (το βιβλίο της που αναλύει πως διάφορες εξουσίες εκμεταλλεύονται συχνά έκτακτες καταστάσεις για να επιβάλλουν μέτρα που δεν θα μπορούσαν να περάσουν υπό κανονικές συνθήκες)

« Θα ήθελα το Δόγμα του Σοκ να ήταν παρωχημένο. Όμως γίνεται όλο και πιο επίκαιρο. Το βλέπουμε στην Ελλάδα, στην Βρετανία, στις ΗΠΑ, στην Ουγγαρία, στο Ισραήλ. Η κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας κινείται στην λάθος κατεύθυνση και αυτό είναι ανησυχητικό. Αξιοποίησε το μίσος για να έρθει στην εξουσία και την πανδημία για να περάσει νομοσχέδια ενάντια στο κλίμα.

Εκλιπαρώ τον κόσμο να εστιάσει στο γεγονός ότι η πανδημία δεν είναι η μοναδική κρίση. Η καταπάτηση της φύσης, οι ανισότητες, η φτώχεια, όλα είναι παράγοντες που επιδρούν αρνητικά σε μια πανδημία. Για αυτό το λόγο χρειαζόμαστε μια ολιστική απάντηση. Δεν μπορούμε να βάλουμε τον κόσμο να διαλέξει ποια κρίση θα λυθεί. Δεν μπορούμε να καλέσουμε να διαλέξει μεταξύ του τέλους του κόσμου και αυτού που ανησυχεί επειδή δεν θα τη βγάλει μέχρι το τέλος του μήνα..Tα αριστερά κόμματα σε όλο τον κόσμο, και ο ΣΥΡΙΖΑ, αποδέχθηκαν αυτό το δίλημμα.

..Το New Deal του Ρούσβελτ διαμορφώθηκε μέσα στην μεγάλη ύφεση, προκειμένου να δώσει δουλειές και να τονώσει την οικονομία. Έτσι και σήμερα, εάν σχεδιαστεί σωστά, εάν ανταποκρίνεται στις ανάγκες του κόσμου θα είναι λυτρωτικό. Αυτό σημαίνει ότι θα εμπεριέχει οικονομική δικαιοσύνη. Δεν βλέπουμε όμως τίποτα τέτοιο μέχρι στιγμής».

Στο βιβλίο, η Νάομι Κλαιν περιγράφει τα αισθήματα της στις εκλογές του 2016, όταν εξελέγη ο Τραμπ. Την ρώτησα αν πιστεύει ότι ο Tζο Μπάιντεν, θα εφαρμόσει αν εκλεγεί το Πράσινο New Deal, που σίγουρα θα προωθούσε ο Μπέρνι Σάντερς, αν είχε κερδίσει τη μάχη για το χρίσμα των των Δημοκρατικών.

«Ήμουν με τον Μπέρνι σε πολλές πολιτείες, στη διάρκεια της εκστρατείας. Μάλιστα, ήμουν μαζί του στο Λας Βέγκας, όταν κέρδισε την Νεβάδα. Η πόλη, προπύργιο του καπιταλισμού-καζίνο, κερδήθηκε από τον Σάντερς. Οι οδηγοί, οι καμαριέρες, οι κρουπιέρηδες, τον ψήφισαν. Ήταν η σημαντικότερη πολιτική στιγμή της ζωής μου.

Το ότι παραιτήθηκε από την προεκλογική κούρσα ήταν μια απογοήτευση για μένα, ίσως όμως δεν θα μπορούσε να είχε γίνει διαφορετικά. Μετά τον Τράμπ θέλουμε μια παύση. Δεν μπορούμε να πάμε στο άλλο άκρο. Με έναν Δημοκρατικό Σοσιαλιστή πρόεδρο θα είχε ξεσπάσει εμφύλιος πόλεμος. Η υποστήριξη προς τον Μπάιντεν δεν είναι τόσο προς την πολιτική του, αλλά όσο στο γεγονός ότι είναι μια βιώσιμη εναλλακτική στον Τράμπ».

Για τον θάνατο του Τζώρτζ Φλόιντ και τα γεγονότα που πυροδότησε, η Ναόμι Κλάιν σχολίασε στη διάρκεια της συζήτησης πως η περίπτωση Φλόιντ «είναι τραγική αλλά όχι σπάνια. Οι Αφροαμερικανοί έχουν διπλάσιες πιθανότητες να πεθάνουν από τον ιό από ότι οι λευκοί στις ΗΠΑ. Λόγω της θέσης εργασίας τους, λόγω της μειωμένης πρόσβασης στο υγειονομικό σύστημα, ή ακόμη και χώρια από την πανδημία, λόγω ότι θα σε αντιμετωπίσει η αστυνομία ως εγκληματία.

..Η οργή είναι δικαιολογημένη. Η κυβέρνηση δίνει τρισεκατομμύρια για να σώσει επιχειρήσεις, αλλά όχι τον κόσμο. Ο ιός μας ώθησε να σκεφτούμε τις σχέσεις μας και τις επαφές μας με τους άλλους ανθρώπους. Μετά από τρεις μήνες καραντίνας και σκέψης ο θάνατος του Φλόιντ τους βρήκε όλους ευαισθητοποιημένους. Φοβάμαι την αντίδραση του Τράμπ και ταυτόχρονα είμαι συγκινημένη που βλέπω ότι μετά από τρεις μήνες κλεισμένοι μέσα στο σπίτι, ο κόσμος αντί να πάει για ψώνια ή για κούρεμα, πήγε σε μια πορεία για τους Μαύρους. Ποτέ δεν έχω ξαναδεί τέτοιο πράγμα αλληλεγγύης στα 20 χρόνια που γράφω».

Στην διαδικτυακή συζήτηση συμμετείχαν και υπέβαλλαν ερωτήσεις οι δημοσιογράφοι Παύλος Τσίμας, Παύλος Παπαδόπουλος, Γρηγόρης Μπέκος και Βασιλική Γραμματικόγιαννη.  

 Στέλιος Κούλογλου