Συμφωνήσαμε ότι δεν θα πάμε σε lockdown; Πότε, πού και κυρίως γιατί;

Σε μια Ευρώπη που έχει ως βασικό χαρακτηριστικό την ανισόμετρη ανάπτυξη, αποφασίστηκε να κάνουν όλες οι χώρες , την ίδια στιγμή, το ίδιο πράγμα, απέναντι στην πανδημία;

 

γράφει ο Γεράσιμος Λιβιτσάνος

 

Η ειδησούλα του τίτλου (που δεν είναι καθόλου «ειδησούλα») μας προέκυψε την προηγούμενη Παρασκευή και μάλιστα από τον ίδιο τον πρωθυπουργό. Όχι σε κάποια θεσμική διαδικασία, αλλά σε μια συζήτηση που είχε με τον ισραηλινό συγγραφέα Γιουβάλ Νώε Χαράρι. Χαλαρά... Σύμφωνα με την φράση του Κυριάκου Μητσοτάκη «νομίζω ότι υπάρχει μια γενική συμφωνία ανάμεσα στις ευρωπαϊκές χώρες, ότι είναι πολύ δύσκολο, σχεδόν αδιανόητο να πάμε σε ένα δεύτερο γενικό lockdown».

 

 

 

Μόνο που από τότε που ξεκίνησε η πανδημία του Covid 19 έχουν γίνει 3 Σύνοδοι Κορυφής και κάμποσα Eurogroup. Σε κανένα κείμενο συμπερασμάτων ή απόφαση δεν αναφέρεται τέτοιο πράγμα. Από την άλλη όμως μια δήλωση του πρωθυπουργού της χώρας προφανώς δεν μπορεί να είναι τυχαία. Προκύπτει λοιπόν το ερώτημα: Πότε διαπιστώθηκε αυτή η άτυπη συμφωνία, σε επίπεδο κορυφής; Το κυριότερο: Με ποιο σκεπτικό; Γιατί;

 

Φυσικά ο υπογράφων όπως και κάθε νοήμων άνθρωπος, απεύχεται το ενδεχόμενο ενός νέου γενικού lockdown. Καθένας αντιλαμβάνεται τι συνέπειες του να «πατήσει pause o καπιταλισμός» όπως χαρακτηριστικά ειπώθηκε για το γενικό lockdown της πρώτης φάσης της πανδημίας.

 

Στην Ελλάδα πολύ περισσότερο. Περάσαμε μια 10ετή οικονομική κρίση με ανάλγητα μνημόνια. Γι αυτό γνωρίζουμε ότι μια μεγάλη ύφεση (στο 25% του ΑΕΠ μετρήθηκε) δεν καταγράφεται μόνο δημοσιονομικά ή οικονομικά. Στοιχίζει σε ανθρώπινες ζωές. Στην Ελλάδα υπήρξε άμεση συσχέτιση ανάμεσα στην κρίση και το επίπεδο υγείας του πληθυσμού, κυρίως λόγω των περικοπών που έγιναν στο Εθνικό Σύστημα Υγείας αλλά και τους περιορισμούς στην κοινωνική ασφάλιση. Καταγράφθηκαν μελέτες που μιλούσαν για 242 παραπάνω θανάτους ανά μήνα με την έναρξη της οικονομικής κρίσης, το 2009. Χώρια τις έμμεσες επιπτώσεις, όπως αυτή της ανεργίας, την απορρύθμιση της εργασίας που έφερε εντατικοποίηση κι εργατικά δυστυχήματα, τις αυτοκτονίες.

 

Το ερώτημα παρόλα αυτά παραμένει. Γιατί σχεδόν αποκλείεται να πάμε σε γενικό lockdown; Με το σκεπτικό του Τράμπ; Αυτό που λέει ότι μια οικονομική ύφεση είναι χειρότερη από τον κορονοϊό; Μήπως γιατί η Ευρώπη σκέπτεται όντως τον Τράμπ, δηλαδή την οικονομία των ΗΠΑ και τον διεθνή ανταγωνισμό; Μήπως γιατί δεν επιθυμεί να βρεθεί να έχει ανταγωνιστικό handicap όταν θα υπάρξει (με το καλό) η λύση που θα «λήξει» την πανδημία;

 

Προσέγγιση που δεν μοιάζει «ξένη» για μία Ευρωπαϊκή Ένωση που χρειάστηκε τον Ιούλιο διαπραγματεύσεις 4 ημερών ώστε να συμβιβαστούν κάποιες χώρες με το ελάχιστο και το αυτονόητο. Ότι δηλαδή η αντιμετώπιση του Covid 19 απαιτεί την απελευθέρωση κάποιων κονδυλίων (Ταμείο Ανάκαμψης) και την πρόσκαιρη χαλάρωση των δημοσιονομικών κανόνων.

 

Είμαστε όλοι ίδιοι για να παίρνουμε τις ίδιες αποφάσεις;

Υπάρχει κι άλλο ερώτημα: Κάτω από μια τέτοια «άτυπη» συμφωνία μπορούν να «στεγαστούν» όλες οι ευρωπαϊκές χώρες με την ίδια σιγουριά κι αυτοπεποίθηση; Για παράδειγμα τις ίδιες αναλογίες ΜΕΘ ανά 10000 κατοίκους έχει η Γερμανία με την Ελλάδα;

 

Επίσης μήπως «παρακλάδι» αυτής της συμφωνίας αποτελεί και το άνοιγμα των σχολείων; Τις ίδιες υποδομές έχει π.χ η Ιταλία (που μπήκε στον κόπο να κάνει και κάποια πράγματα το καλοκαίρι σε αντίθεση με εμάς εδώ) και η Ελλάδα για να τηρήσουν την ίδια τακτική; Δεν ήταν ο νέος υφυπουργός Εργασίας, Πάνος Τσακλόγλου που έλεγε -πριν υπουργοποιηθεί - πώς θα είναι πολύ διαφορετικές ακόμη και οι ταχύτητες ανάκαμψης των χωρών της Ευρώπη, έστω κι αν με ένα θαύμα ο κορονοϊός εξαφανίζονταν αύριο;

 

Στην συζήτηση με τον Γιουβέλ Νώε Χαράρι, ο ίδιος ο πρωθυπουργός, έθεσε κάποια ερωτηματικά για το αν μπορούμε τελικά να περάσουμε τους επόμενους μήνες χωρίς γενικό lockdown. Δηλώνοντας πως «πιστεύω ότι κανείς δεν έχει την απάντηση ακόμη». Μάλιστα οι τηλεοπτικοί πρωταγωνιστές της περιόδου από πλευράς κυβέρνησης όπως ο Νίκος Χαρδαλιάς και ο Στέλιος Πέτσας, δεν αποκλείουν με κατηγορηματικό τρόπο αυτή την πιθανότητα. Άλλωστε ακόμη και ένα περιορισμένο lockdown στην Περιφέρεια Αττικής, δεν απέχει και πολύ από μια γενικευμένη επιβολή περιορισμών. Τουλάχιστον όχι στις οικονομικές επιπτώσεις.

 

Ότι κι αν συμβαίνει, κάποιος πρέπει να εξηγήσει και σε μας, τι – τέλος πάντων – έχει συμφωνηθεί στην Ευρώπη. Με ποια κριτήρια, ποιες προτεραιότητες και ποιους στόχους. Και κυρίως μήπως εξαιτίας αυτών που έχουν συμφωνηθεί επηρεάζεται καθοριστικά η δική μας ζωή, δίχως να το ξέρουμε.