Αντίμετρα με... μικροεπιδόματα...!

 

Σε τροχιά αναθεώρησης ο προϋπολογισμός ● Θα απαιτηθούν κονδύλια άνω των 2 δισ. ευρώ για τη χρηματοδότηση επιδοτήσεων στο ρεύμα και το φυσικό αέριο ● Καλπάζει με ρυθμό 6,2% ο πληθωρισμός.

Με ρυθμό 6,2% καλπάζει ο πληθωρισμός, λόγω της ραγδαίας αύξησης των τιμών σε τρόφιμα, ηλεκτρικό ρεύμα και καύσιμα, με την ακρίβεια να σπάει όλα τα αναχώματα και να επισπεύδει τα σχέδια για τη χορήγηση έκτακτου επιδόματος σε ευάλωτα νοικοκυριά και ανέργους πριν από το Πάσχα.

 

Ωστόσο η πορεία του ΑΕΠ και των εσόδων θα κρίνει την έκταση και το είδος των πρόσθετων παρεμβάσεων για τη θεραπεία των πληγών της ακρίβειας σε νοικοκυριά και επιχειρήσεις, με την κυβέρνηση να βρίσκεται εγκλωβισμένη στα στενά δημοσιονομικά περιθώρια και να παρακολουθεί με τεντωμένα νεύρα και έντονο προβληματισμό το συνεχώς διογκούμενο κύμα των ανατιμήσεων.

 

 

Στο μεταξύ απογοητευτική είναι η εξέλιξη των εσόδων τον πρώτο μήνα του έτους, με τις εισπράξεις από τους φόρους να σημειώνουν βουτιά κατά 244 εκατ. ευρώ σε σχέση με τον στόχο, λόγω των περιοριστικών μέτρων για την αναχαίτιση της μετάλλαξης Ομικρον, της κακοκαιρίας και της επιβράδυνσης της κατανάλωσης από την ακρίβεια. Οι εξελίξεις στα μέτωπα της ανάπτυξης, του πληθωρισμού και του κόστους δανεισμού του Δημοσίου από το ράλι των αποδόσεων στα ελληνικά ομόλογα θέτουν τον προϋπολογισμό σε τροχιά αναθεώρησης με τη συμπλήρωση του πρώτου τριμήνου.

 

Τα τρία βασικότερα μεγέθη για τα οποία θα υπάρχει νέα πρόβλεψη στο Πρόγραμμα Σταθερότητας που θα σταλεί τον Απρίλιο στις Βρυξέλλες είναι:

 

● Το ΑΕΠ, όπου το οικονομικό επιτελείο περιμένει τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ στις 4 Μαρτίου για την ταχύτητα της ανάκαμψης το 2021, καθώς, σύμφωνα με κυβερνητική πηγή, θα κινηθεί υψηλότερα της πρόβλεψης για 6,9%, τοποθετώντας τον ρυθμό στο επίπεδο του 8,5%-9%. Ετσι, σε νέα βάση θα μπει και η πρόβλεψη για ανάπτυξη 4,5% το 2022, παρά τη βεβαιότητα για φρενάρισμα της κατανάλωσης τους επόμενους μήνες λόγω του πλήγματος της ακρίβειας στα εισοδήματα των νοικοκυριών και στα κόστη των επιχειρήσεων και του κλίματος αβεβαιότητας που τροφοδοτούν οι πληθωριστικές προσδοκίες. Βαρόμετρο θα αποτελέσει ο τουρισμός, καθώς το βασικό κυβερνητικό σενάριο προβλέπει ότι οι τουριστικές εισπράξεις φέτος θα ξεπεράσουν το 80% των εισπράξεων του 2019, αγγίζοντας τα 20 δισ. ευρώ και μεγαλώνοντας την πίτα της ανάπτυξης, αφού η άμεση και έμμεση συμβολή τους στο ΑΕΠ φτάνει στο 30%.

 

● Ο πληθωρισμός, όπου οι εκτιμήσεις θα αναθεωρηθούν επί το δυσμενέστερο, καθώς ο στόχος για αύξηση 0,8% που έχει εγγραφεί στον προϋπολογισμό τίθεται εκτός πραγματικότητας.

 

● Οι δαπάνες, καθώς η διασπορά των ανατιμήσεων σε είδη πρώτης ανάγκης υποχρεώνει την κυβέρνηση να βάλει στην ατζέντα νέα πυροσβεστικά μέτρα, πιεζόμενη από την κοινωνική δυσφορία και τις αντιδράσεις. Γεγονός που θα ενισχύσει τις ταμειακές πιέσεις τουλάχιστον μέχρι το πρώτο εξάμηνο, με αποτέλεσμα ο λογαριασμός του Δημοσίου με τις παρεμβάσεις να κινείται πολύ μακριά από τις αρχικές προβλέψεις.

 

Με εξαντλημένες τις ταμειακές αντοχές, ορατό τον κίνδυνο αύξησης των επιτοκίων και εν μέσω σκηνικού έντονης ρευστότητας για την επόμενη ημέρα στο υπουργείο Οικονομικών ξεκαθαρίζουν ότι δεν θα υπάρξει καμία κίνηση που θα θέσει σε κίνδυνο τη δημοσιονομική εξυγίανση και θα υπονομεύσει την εμπιστοσύνη των επενδυτών, την ώρα μάλιστα που καταγράφονται αναταράξεις στις διεθνείς αγορές, ενώ η χώρα επιδιώκει να αναβαθμίσει την επενδυτική της βαθμίδα.

 

Σε αυτό το πλαίσιο, τα μέτρα που «ζυγίζονται» είναι:

 

Αμεση εισοδηματική ενίσχυση των ευάλωτων νοικοκυριών που πλήττονται περισσότερο από τις ανατιμήσεις των τροφίμων και την ενεργειακή ακρίβεια. Η πρόταση που εξετάζουν στο υπουργείο Οικονομικών προβλέπει τη χορήγηση έκτακτου επιδόματος με εισοδηματικά και περιουσιακά κριτήρια, με τον αριθμό των δικαιούχων και το ποσό που θα λάβουν να διαμορφώνεται ανάλογα με τον δημοσιονομικό χώρο που θα εξασφαλιστεί. Στη βάση αυτή μετριέται το κόστος με διάφορα εναλλακτικά σχέδια για τα ευάλωτα νοικοκυριά που θα ωφεληθούν, τα οποία προβλέπουν 250.000 πολίτες που παίρνουν το ελάχιστο εγγυημένο εισόδημα, περίπου 450.000 χαμηλοσυνταξιούχους, 400.000 μακροχρόνια άνεργους αλλά και 700.000 που αμείβονται με τον κατώτατο μισθό.

Χρηματοδότηση από τον κρατικό προϋπολογισμό των επιδοτήσεων στο ρεύμα και το φυσικό αέριο εφόσον η ενεργειακή κρίση παραταθεί για αρκετούς μήνες ακόμα και δεν επαρκεί το κονδύλι από τις δημοπρασίες ρύπων. Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις αξιωματούχου από το Γενικό Λογιστήριο, θα απαιτηθεί ένα ποσό άνω των 2 δισ. ευρώ που δεν είναι εφικτό να καλυφθεί μόνο από τις δημοπρασίες ρύπων, αλλά θα χρειαστεί και ισχυρή ένεση από τον προϋπολογισμό. Μέχρι τώρα τα μέτρα στήριξης που λαμβάνονται για την επιδότηση στο ρεύμα και το φυσικό αέριο καλύπτονται από το Ταμείο Ενεργειακής Μετάβασης και δεν επιβαρύνουν τα κρατικά ταμεία.

Περαιτέρω «κούρεμα» στην επιστρεπτέα προκαταβολή, που μπορεί να φτάνει και στο 100% για τις επιχειρήσεις της εστίασης. Σημειώνεται ότι από τα 8,3 δισ. ευρώ των κρατικών δανείων που χορηγήθηκαν στις επιχειρήσεις η κυβέρνηση έχει χαρίσει τα 5,3 δισ. ευρώ. Από τα 3 δισ. ευρώ στα οποία ανέρχεται το βεβαιωθέν ποσό της επιστρεπτέας εκτιμάται ότι θα εισπραχθούν 2,3 δισ. ευρώ.

Οι τροφοδότες του πληθωρισμού

Οι βασικοί τροφοδότες της πληθωριστικής ανάφλεξης (+6,2% τον Ιανουάριο) είναι το φυσικό αέριο με ετήσια αύξηση +154,5%, το ηλεκτρικό ρεύμα (+56,7%), το πετρέλαιο θέρμανσης (+36%), τα καύσιμα και λιπαντικά (+21,6%). Τον χορό των ανατιμήσεων στα τρόφιμα σέρνουν το αρνί και το κατσίκι (+17,6%), το ελαιόλαδο (+15,4%), τα νωπά λαχανικά (+14,4%), οι πατάτες (+12,3%), το ψωμί (+5%), τα ζυμαρικά (+7,1%) και τα νωπά προϊόντα (+8,4%)  

Μάριος Χριστοδούλου