Stiglitz: Τα ζόμπι της λιτότητας στην Ευρώπη

«Εάν τα αποτελέσματα δεν επαληθεύουν την θεωρία αλλάζεις τη θεωρία» λέει το παλιό γνωμικό, αλλά συχνά είναι πιο εύκολο να κρατήσεις τη θεωρία και να αλλάξεις τα γεγονότα ή αυτό τέλος πάντων φαίνεται να πιστεύει η Άγκελα Μέρκελ και άλλοι υπέρμαχοι της λιτότητας ηγέτες στην Ευρώπη. Μολονότι τα αποτελέσματα είναι έκδηλα αυτοί συνεχίζουν να αρνούνται την πραγματικότητα.

Τα παραπάνω υποστηρίζει ο Joseph Stiglitz σε άρθρο του στο Project Syndicate που αναδημοσιεύεται στην ιστοσελίδα του CNBC με τίτλο «Europe’s austerity zombies».

Η λιτότητα έχει αποτύχει αλλά οι υπερασπιστές της διεκδικούν νίκη στη βάση ενός εξαιρετικά αδύναμου στοιχείου, ότι δηλαδή η οικονομία δεν καταρρέει πλέον. Άρα η λιτότητα φέρνει αποτελέσματα. Αλλά εάν αυτό είναι το όριο είναι σαν να λέμε ότι το να πηδάς στον γκρεμό είναι καλύτερα από το να κατεβαίνεις το βουνό, καθώς γλιτώνεις τουλάχιστον την κατάβαση, υποστηρίζει μεταξύ άλλων ο διακριμένος οικονομολόγος.

Η επιτυχία, όπως επισημαίνει, δεν μπορεί να μετρηθεί από το γεγονός ότι η οικονομία αρχίζει εντέλει να ανακάμπτει αλλά από το πόσο γρήγορα έρχεται η ανάκαμψη και πόσο μεγάλο είναι το κακό που προκάλεσε η ύφεση. Υπό αυτούς τους όρους η λιτότητα ήταν η απόλυτη καταστροφή, η οποία γίνεται ολοένα πιο ορατή καθώς οι ευρωπαϊκές οικονομίες εισέρχονται για μια κόμη φορά στη στασιμότητα, αν όχι σε μια βαθιά ύφεση, με την ανεργία να έχει εκτοξευθεί, ενώ το κατά κεφαλήν ΑΕΠ παραμένει σε πολλές χώρες κάτω από τα προ ύφεσης επίπεδα.

Οι χώρες που επηρεάστηκαν περισσότερο βρίσκονται σε ύφεση. Δεν υπάρχει άλλη λέξη για να χαρακτηρίσει μια οικονομία όπως της Ισπανίας και της Ελλάδας όπου ο ένας στους τέσσερις ή πολύ περισσότερο το 50% των νέων δεν μπορεί να βρει δουλειά. Το να ισχυρίζεσαι ότι το φάρμακο φέρνει αποτελέσματα καθώς το ποσοστό ανεργίας μειώνεται λίγες μονάδες ή αρχίζει να αχνοφαίνεται μια ασθενής ανάπτυξη μοιάζει με τον μεσαιωνικό μπαρμπέρη που έλεγε ότι η αφαίμαξη φέρνει αποτελέσματα καθώς ο ασθενής δεν έχει πεθάνει ακόμη.

Με βάση τους υπολογισμούς για την περιορισμένη επέκταση της ανάπτυξης από το 1980 και εξής η παραγωγή στην Ευρωζώνη βρίσκεται σήμερα 15% κάτω από αυτό που θα ήταν εάν συνέβαινε η χρηματοπιστωτική κρίση του 2008, προκαλώντας μόνο φέτος απώλειες 1,6 τρις δολαρίων και συσσωρευμένες απώλειες που ξεπερνούν τα 6,5 τρις δολάρια. Το πιο ανησυχητικό είναι ότι το χάσμα διευρύνεται αντί να κλείνει.

Σημειώνεται παράλληλα ότι η Γερμανία επιβάλλει στις άλλες χώρες πολιτικές που αποδυναμώνουν τις οικονομίες τους αλλά και τις δημοκρατίες τους. Όταν οι πολίτες ψηφίζουν για αλλαγή πολιτικής –και οι πολιτικές που τους ενδιαφέρουν περισσότερο είναι αυτές που σχετίζονται με το επίπεδο διαβίωσης- αλλά τους λένε ότι αυτά τα ζητήματα καθορίζονται αλλού ή ότι δεν έχουν άλλη επιλογή τότε πλήττεται όχι μόνο η δημοκρατία αλλά ολόκληρο το ευρωπαϊκό σχέδιο.

Γίνεται επίσης αναφορά στην συζήτηση που γίνεται στη Γαλλία και αλλού για την μείωση της φορολογίας στις επιχειρήσεις, ως μέτρο στήριξης της ανάπτυξης. Πρόκειται για καθαρή ανοησία σημειώνει ο αρθρογράφος καθώς αυτό που εμποδίζει την ανάπτυξη τόσο στις ΗΠΑ όπως και στην Ευρώπη είναι η έλλειψη ζήτησης και όχι οι υψηλοί φόροι. Με δεδομένο ότι οι περισσότερες επενδύσεις χρηματοδοτούνται από δάνεια, ενώ τα επιτόκια εκπίπτουν από φόρους, το επίπεδο φορολόγησης τωνβ επιχειρήσεων έχει μικρή επίδραση στις επενδύσεις.

Ζητήθηκε παράλληλα από την Ιταλία να επισπεύσει το πρόγραμμα ιδιωτικοποιήσεων. Ο Πρωθυπουργός, Matteo Renzi, δικαίως αναγνώρισε ότι η πώληση κρατικών περιουσιακών στοιχείων σε εξευτελιστικές τιμές δεν έχει κανέναν νόημα. Οι μακροπρόθεσμες εκτιμήσεις και όχι οι βραχυπρόθεσμες χρηματοπιστωτικές πιέσεις θα πρέπει να καθορίζουν τις δραστηριότητες του ιδιωτικού τομέα, στηρίζοντας τις δραστηριότητες εκείνες που υπηρετούν περισσότερο τα συμφέροντα της πλειοψηφίας των πολιτών.

Η ιδιωτικοποίηση των συντάξεων και των ασφαλίσεων αποδείχθηκε δαπανηρή για τις χώρες που εφήρμοσαν το πείραμα. Το αμερικανικό σύστημα υγείας που είναι κυρίως ιδιωτικό παραμένει το λιγότερο αποτελεσματικό παγκοσμίως. Πρόκειται για δύσκολα θέματα, αλλά είναι εύκολο να αποδείξεις ότι η πώληση κρατικών περιουσιακών στοιχείων σε χαμηλές τιμές δεν αποτελεί τον καλύτερο τρόπο για την βελτίωση της οικονομικής σου ισχύος μακροπρόθεσμα.

http://www.cnbc.com/id/102045259    http://mignatiou.com/