Αμερικάνικο στοπ στο game of chicken

Του Μάκη Ανδρονόπουλου

Όταν ο υπουργός Οικονομικών Γιάννης Βαρουφάκης επέλεγε το Ηνωμένο Βασίλειο, μια χώρα που δεν είναι στην ευρωζώνη, για τις πρώτες επαφές γνωριμίας πολλοί παραξενεύτηκαν. Όταν όμως άκουσαν τον ομόλογό του Τζορτζ Όσμπορν να περιγράφει τη σύγκρουση ανάμεσα στην Ελλάδα και την ευρωζώνη ως τον «μεγαλύτερο κίνδυνο για την παγκόσμια οικονομία», τότε κατάλαβαν πως η Ελλάδα θα αποτελέσει μοχλό για μεγάλες εξελίξεις.

Λίγο πριν, οι Financial Times είχαν ρίξει προειδοποιητικές βολές προς το Βερολίνο, υποστηρίζοντας πως κάνουν λάθος όσοι πιστεύουν ότι ένα GREXIT «θα αποτελούσε καταστροφή για την Ελλάδα, περιορισμένης έκτασης σοκ για την ευρωζώνη και ασήμαντο γεγονός για την παγκόσμια οικονομία», καθώς «δεν αντιλαμβάνονται τις πολύπλοκες δυναμικές μιας χρεοκοπίας τέτοιου μεγέθους». Με δυο λόγια οι Βρετανοί έδωσαν στον Βαρουφάκη πυρομαχικά για το μπαζούκας του. Και σαν να μην έφτανε αυτό, βγήκε και ο πρόεδρος Ομπάμα να πει πως «δεν στραγγαλίζεις κάποιον που είναι σε ύφεση» και επιπλέον στέλνει ομάδα οικονομολόγων, που θα αναλάβει τη διαμεσολάβηση μεταξύ Αθήνας και Βρυξελλών στην προσπάθεια εξεύρεσης λύσης στο ελληνικό ζήτημα.

Είναι μάλλον ξεκάθαρο πως οι Αμερικανοί δεν πρόκειται να αφήσουν την Ευρώπη στην τύχη της και ως εκ τούτου, ούτε την Ελλάδα. Η απρόσμενη παρέμβαση του προέδρου Ομπάμα δεν ήταν τυχαία. Απέτρεψε τον στραγγαλισμό της Ελλάδας που είχαν αποφασίσει οι Γερμανοί με τις πλεονασματικές χώρες και τον Μάριο Ντράγκι.

Η αποφασιστικότητα των ΗΠΑ για να αποτραπεί ένα ελληνικό ατύχημα τύπου Lehmann Brothers φάνηκε από την άμεση αποστολή του υφυπουργού Οικονομικών Νταλίπ Σάιν που συνάντησε ήδη τον αντιπρόεδρο της κυβέρνησης Γιάννη Δραγασάκη. Τρία πράγματα απασχολούν τον αμερικανικό παράγοντα:

Πρώτον, πρέπει να τερματιστεί η κρίση στην ευρωζώνη και να μην χάσει η Ευρώπη το τρένο της ανάπτυξης που έρχεται. Το παγκόσμιο σχέδιο της Ουάσιγκτον είναι το «κυκλικό QE» (Quantitative easing- Ποσοτική χαλάρωση) που έκαναν πρώτα αυτοί, το κάνουν τώρα οι Ιάπωνες με την εκτύπωση 10 τρισ. γεν και οσονούπω η σκυτάλη περνάει στον Ντράγκι και την Ευρώπη. Κατά διαβολική σύμπτωση, καθώς το χρήμα ρέει, το πετρέλαιο είναι στα 53 δολ/βαρέλι, γεγονός εξαιρετικά ευνοϊκό για την ανάπτυξη.

Δεύτερον, οι ΗΠΑ δεν θέλουν επ΄ ουδενί να κάνει 1 δολάριο 1 ευρώ. Η ευρωπαϊκή κρίση έχει ρίξει το ευρώ στα τάρταρα, με αποτέλεσμα να γίνεται ακριβό το δολάριο και τις αμερικάνικες εξαγωγές στην Ευρώπη. Η κατρακύλα του ευρώ πρέπει να σταματήσει.

Τρίτον, οι Αμερικάνοι θέλουν να προχωρήσει η ΤΤΙΡ (Transatlantic Trade Investment Partnership – Διατλαντικός Συνεταιρισμός για το Εμπόριο και της Επενδύσεις). Οι Γερμανοί και γενικά οι Ευρωπαίοι φοβούνται, γι΄ αυτό και όλες οι χώρες της ΕΕ κατοχυρώνουν εξαιρέσεις σε κρίσιμους τομείς των οικονομιών τους από την ΤΤΙΡ που φιλοδοξεί να θεσμοθετήσει  την εξουσία των πολυεθνικών εταιριών πάνω από εκείνη των κρατών. Η κυβέρνηση Σαμαρά δεν έκανε τίποτε, ούτε για την αγροτική παραγωγή, ούτε για τον τουρισμό, ούτε για τον πολιτισμό. Οι Γερμανοί θέλουν να βάλουν μπροστά άλλες χώρες, όπως η Ελλάδα, για να φάνε το ξύλο από την Ουάσιγκτον. Το όλο ζήτημα θέλει λεπτούς χειρισμούς και τουλάχιστον  κατοχύρωση ελληνικών εξαιρέσεων…

Μέσα σε αυτό το πλαίσιο θα γίνει τη Δευτέρα συνάντηση Ομπάμα – Μέρκελ στο Λευκό Οίκο, όπου θα συζητηθεί και το ελληνικό ζήτημα, το οποίο πέρα από τα παραπάνω έχει τώρα για την Ουάσιγκτον μια ιδιαίτερη γεωπολιτική βαρύτητα. Με την ουκρανική κρίση σε μεγάλη ένταση, με τη Ρωσία στις κόκκινες γραμμές της, με τον Ερντογάν λειτουργεί σαν σουλτάνος και τη Μέση Ανατολή να αντιμετωπίζει το νεοπαγές πρόβλημα του Ισλαμικού Κράτους, δεν μπορεί η Ελλάδα να οδηγηθεί σε ακραίες επιλογές και να βρεθεί εκτός ευρωπαϊκού συστήματος (ΕΕ και ΝΑΤΟ). Η γερμανική γκάφα να εμπλέξουν και το ΝΑΤΟ στο ελληνικό πρόβλημα θορύβησε την Ουάσιγκτον.

Ο Ομπάμα δεν θέλει «παίγνια», ιδιαίτερα το επικίνδυνο «παίγνιο της κότας» (game of chicken) που συνίσταται στο ποιος από τους δύο αντιπάλους δειλιάσει πρώτος (είναι κότα) και στρίψει το τιμόνι για να αποφύγει τη μετωπική σύγκρουση. Ο Ομπάμα και οι υπηρεσίες  έχουν ψυχαναλύσει σε βάθος τον Τσίπρα και τον Βαρουφάκη, αλλά και την κατάσταση της ελληνικής κοινωνίας και έχουν αντιληφθεί κάτι που δεν διανοείται το Βερολίνο: πόσο αποφασισμένοι είναι οι Έλληνες να αλλάξουν τα πράγματα, ότι κι αν αυτό σημαίνει. Ξέρουν ότι η Ελλάδα δεν αντέχει άλλη λιτότητα και ότι οι ελληνικές προτάσεις για «έξυπνη διαχείριση του χρέους» (smart debt engineering) είναι μια καλή ιδέα. Εφόσον βέβαια, γίνουν και οι … μεταρρυθμίσεις, τουλάχιστον το 60-70%, δηλαδή το 40%.-

Πηγή