ΜΜΕτωπική με τη διαπλοκή

Του Νίκου Σβέρκου

Eρχόμαστε με συγκεκριμένους κανόνες και ρυθμίσεις να βάλουμε τέλος στο καθεστώς διαπλοκής», έλεγε στην πρώτη συνεδρίαση του Υπουργικού Συμβουλίου ο πρωθυπουργός στις 22 Ιανουαρίου. Η εν λόγω σύγκρουση αναμένεται να είναι σφοδρή, αν αναλογιστεί κανείς ότι η κυβέρνηση προτίθεται να απαιτήσει από τις διοικήσεις των ομίλων όσους πόρους παρατύπως χρωστούν στο Δημόσιο, αλλά και να προχωρήσει σύντομα σε προκήρυξη διαγωνισμού για τις τηλεοπτικές συχνότητες.

Ο «φάκελος», που περιλαμβάνει γνωμοδοτήσεις σχετικά με το ραδιοτηλεοπτικό τοπίο, βρίσκεται στο γραφείο του υπουργού Επικρατείας και διαρκώς εμπλουτίζεται με νέα στοιχεία από τις συναντήσεις του Νίκου Παππά με ειδικούς.

Στο μικροσκόπιό τους τίθεται το γνωστό και ως «τρίγωνο της διαπλοκής», οι δυο κορυφές του οποίου είναι οι μεγάλες επιχειρήσεις μέσων ενημέρωσης και το τραπεζικό σύστημα. «Η τρίτη κορυφή, η κυβέρνηση, θα σπάσει το τρίγωνο και θα επανέλθει η νομιμότητα», έλεγε χαρακτηριστικά στέλεχος του μεγάρου Μαξίμου, ενώ ο υπουργός διαμηνύει ότι θα σταματήσει άμεσα η «άφεση αμαρτιών» που είχε δώσει το άλλοτε κραταιό πολιτικό σύστημα σε μιντιάρχες.

Εξάλλου, η «λίστα Βαρουφάκη» προς τους εταίρους γράφει χαρακτηριστικά ότι η κυβέρνηση θα «ενεργοποιήσει αμέσως την υφιστάμενη (ωστόσο ανενεργή) νομοθεσία, η οποία ρυθμίζει τα έσοδα από τα ΜΜΕ (έντυπα και ηλεκτρονικά), διασφαλίζοντας (μέσω κατάλληλα οργανωμένων δημοπρασιών) ότι καταβάλλουν στο κράτος τις τιμές της αγοράς για τις συχνότητες που χρησιμοποιούν και θα απαγορεύσει τη λειτουργία συνεχώς ζημιογόνων μέσων ενημέρωσης (χωρίς διαφανή διαδικασία ανακεφαλαιοποίησης)».

«Καυτές πατάτες»

Τα στοιχεία που φτάνουν στο γραφείο του αρμόδιου υπουργού Επικρατείας αφορούν δυο «καυτά» ζητήματα. Αφενός τις συσσωρευμένες οφειλές τηλεοπτικών σταθμών εθνικής εμβέλειας για τη χρήση ραδιοσυχνοτήτων, με γνώμονα τα όσα προβλέπει ο Κώδικας Είσπραξης Δημοσίων Εσόδων, και αφετέρου τα τραπεζικά δάνεια, που έχουν δοθεί τα τελευταία χρόνια σε επιχειρήσεις ΜΜΕ. Τα στοιχεία, δε, είναι εξόχως αποκαλυπτικά.

1. Οφειλές προς το κράτος

Οι τηλεοπτικοί σταθμοί θα έπρεπε να καταβάλλουν στο ελληνικό Δημόσιο, στο πλαίσιο του ετήσιου ανταλλάγματος υπέρ του ελληνικού Δημοσίου, το 2% των ακαθάριστων εσόδων τους. Υπολογίζεται ότι τα τηλεοπτικά κανάλια για τα τελευταία τρία χρόνια έχουν πληρώσει ελάχιστα, με αποτέλεσμα να χρωστούν 20 εκατομμύρια ευρώ.

Πέραν αυτού, όμως, όπως είχε αποκαλύψει η «Εφ.Συν.» στις 21 Ιανουαρίου, η προηγούμενη κυβέρνηση την παραμονή της Πρωτοχρονιάς είχε δώσει ακόμα μια «διευκόλυνση» στους καναλάρχες.

Με απόφαση της γενικής γραμματέως Δημοσίων Εσόδων, Κατερίνας Σαββαΐδου, μετατέθηκε για έναν ολόκληρο χρόνο η υποχρέωση καταβολής φόρων ύψους 20% επί των τηλεοπτικών διαφημίσεων. Η καταβολή τους θα έπρεπε να είναι μηνιαία, αρχής γενομένης από τις 20 Φεβρουαρίου 2015. Σύμφωνα με τους πιο «συντηρητικούς» υπολογισμούς, το κράτος θα έπρεπε να λαμβάνει ανά έτος περίπου 60 εκατομμύρια ευρώ. Και δεν τα έλαβε ποτέ.

Οσον αφορά, δε, την προκήρυξη των συχνοτήτων, η χρήση των οποίων επίσης δεν έχει πληρωθεί ποτέ από τους ιδιοκτήτες ομίλων μέσων ενημέρωσης, το σχετικό νομοσχέδιο πρόκειται να έρθει στη Βουλή εντός των επόμενων μηνών. Το ποσό που μπορεί να λάβει το κράτος παραμένει αδιευκρίνιστο, αλλά θα ανέρχεται σίγουρα σε εκατοντάδες εκατομμύρια ευρώ. Αν, μάλιστα, σκεφτεί κανείς ότι οι εταιρείες κινητής τηλεφωνίας για τη χρήση συχνοτήτων καταβάλλουν στο Δημόσιο κάθε χρόνο περίπου 400 εκατομμύρια ευρώ, τότε δημιουργείται ευκρινέστερη εικόνα για τα ποσά που μπορούν να εισρεύσουν στο Δημόσιο όταν αποκατασταθεί η νομιμότητα. Η κυβέρνηση εμφανίζεται, πάντως, έτοιμη να «ανοίξει» και το θέμα του διαγωνισμού της Digea και των όρων για τη μεταφορά των «βαρών» στους πολίτες και τους δήμους, αλλά και τη συγχρηματοδότηση από πόρους του ΕΣΠΑ.

2. Τραπεζικός δανεισμός

Ξεχωριστό «πικρό» κεφάλαιο αποτελεί η τραπεζική δανειοδότηση των επιχειρήσεων ΜΜΕ. Είναι, άλλωστε, ο καθοριστικός «κρίκος» που ενώνει τους δυο χώρους. Σύμφωνα με τα στοιχεία που έχουν συλλεγεί στο υπουργείο Επικρατείας, τα μεγάλα τηλεοπτικά κανάλια βαρύνονται με δανεισμό συνολικού ύψους 700 εκατομμυρίων ευρώ. Πρόκειται για μία από τις «βόμβες» στα θεμέλια του τραπεζικού συστήματος, η επικινδυνότητα της οποίας έχει επισημανθεί ακόμα και από την BlackRock προ μηνών.

Οσοι μάλιστα έχουν δει τα στοιχεία του φακέλου λένε ότι τα πιο ενδιαφέροντα αφορούν έξι ομίλους: τον Τηλέτυπο (Mega), τον όμιλο ΣΚΑΪ, τη Forthnet (Nova) και το Star Channel από τον αμιγώς τηλεοπτικό χώρο. Ιδιαίτερα κατατοπιστικά και ενδιαφέροντα είναι και τα όσα έχουν στοιχειοθετηθεί για τον όμιλο Πήγασος (συμφερόντων Μπόμπολα) και τον Δημοσιογραφικό Ομιλο Λαμπράκη.

Οι πληροφορίες από τον χώρο των ΜΜΕ προδιαγράφουν τη «σθεναρή» στάση που θα κρατήσουν οι ιδιοκτήτες ομίλων ΜΜΕ. Ορισμένοι εξ αυτών φέρονται ήδη να έχουν σχεδιάσει το πώς θα μετακυλίσουν το κόστος στους ίδιους τους εργαζομένους τους, στέλνοντας μάλιστα μέσω τρίτων εκβιαστικά «τελεσίγραφα» για τον αριθμό των εργαζομένων που θα «αναγκαστούν» να απολύσουν εντός του επόμενου τετραμήνου, όπως ορίζει και ο μνημονιακός νόμος περί απολύσεων.

ΕΡΤ, όπως την 11η Ιουνίου 2013

Την Πέμπτη θα καταθέσει η κυβέρνηση το νομοσχέδιο για την επανασύσταση της ΕΡΤ. Πηγές από το αρμόδιο υπουργείο αναφέρουν ότι στο νομοσχέδιο θα προβλέπεται η επιστροφή στην εργασία των απολυμένων της 11ης Ιουνίου 2013 που το επιθυμούν, ενώ διαβεβαιώνουν ότι με το προτεινόμενο σχέδιο δεν θα δημιουργείται δημοσιονομική επιβάρυνση στον κρατικό προϋπολογισμό. Εξ ου και το νομοσχέδιο δεν θα τεθεί υπό «διαπραγμάτευση» με τους εταίρους.

Οι ίδιες πηγές μιλούν για «σπέκουλα» αναφορικά με τα όσα κυκλοφορούν σχετικά με τους σκοπούς του συγκεκριμένου νομοσχεδίου. Κάνουν λόγο για μια «γενικότερη προσπάθεια διαστρέβλωσης του κυβερνητικού έργου, κυρίως όσων επιθυμούν, με προσωπική ιδιοτέλεια, να παραμένουν εραστές της επιεικώς ανυπόληπτης ΔΤ και της ΝΕΡΙΤ». Υπογραμμίζουν δε ότι «η κυβέρνηση έχει επεξεργαστεί συνολικά το ζήτημα και δεν αρκείται στην επαναφορά του προηγούμενου πλαισίου».

Πηγή