Τι σημαίνει το νέο σχέδιο αναδιάρθρωσης του χρέους του ESM;

Του Κωνσταντίνου Βέργου*

Ενώ ως τώρα η γερμανική ηγεσία απέκλειε άμεση ελάφρυνση του χρέους, σύμφωνα με αποκλειστικές πληροφορίες της Αμερικάνικης εφημερίδας Wall Street Journal, «σχέδιο» του ESM για αναδιάρθρωση του ελληνικού χρέους ολοκληρώθηκε και οδεύει προς ψήφιση άμεσα. Τι ακριβώς συμβαίνει και τι σημαίνουν για την Ελλάδα οι νέες αυτές εντυπωσιακές εξελίξεις;

Τον Μάιο, οι υπουργοί οικονομικών της Ευρωπαϊκής Ένωσης είχαν δώσει εντολή  στο «Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας»  (ESM) να καταρτίσει ένα σχέδιο που θα οδηγεί σε μια πιο βιώσιμη λύση για το Ελληνικό χρέος. Το υπάρχον χρέος αναμένονταν να κορυφωθεί σε επίπεδα 182% του ΑΕΠ φέτος, παρά τα …παλιότερα σχέδια του ΔΝΤ και των γραφειοκρατών των Βρυξελλών που μίλαγαν, όταν ξεκίνησαν τα μνημόνια λιτότητας και φοροκαρπαζιάς, για άμεση μειώσει σε επίπεδα κάτω από 100%! Οι νέες ρυθμίσεις , με συνδυασμό επιμήκυνσης χρέους, ταβανιού σε επιτόκια και καθυστερήσεων πληρωμής είναι μέσα στο άμεσο πακέτο. Σύμφωνα με τους υπολογισμούς που βγήκαν στη δημοσιότητα το όφελος για την Ελλάδα από τα νέα αυτά μέτρα θα είναι συνολικά 21,8% του ΑΕΠ, δηλαδή περίπου 14% του χρέους. Το χρέος θα αποπληρωθεί σε 32,5 αντί 28,5 έτη.

Οι εξελίξεις αυτές έχουν πολλές διαστάσεις.

Καταρχήν η ρύθμιση αυτή, η οποία πάντως δεν αποκλείει μελλοντική διαγραφή του χρέους, αποτελεί ρύθμιση που ανακουφίζει την Ελλάδα αλλά δεν αποτελεί λύση του θέματος του Ελληνικού χρέους. Το ελληνικό χρέος πρέπει να μειωθεί 30%-50% για να υπάρχει επανεκκίνηση της Ελληνικής οικονομίας από μια ουσιωδώς καλύτερη βάση.

Έπειτα, η λύση που παρουσιάστηκε δεν αποκλείει επικουρική διαγραφή του χρέους, κάτι «θετικό».

Το τρίτο είναι ότι η χρονικότητα (timing) της ανακοίνωσης, μερικές μόνο μέρες πριν τις εκλογές στην Ιταλία και πάντως μέσα στα πλαίσια που όρισε η Ελληνική κυβέρνηση προς πιστωτές για μια άμεση λύση, δείχνει ότι η πολιτική Σόιμπλε περί «μετωπικής σύγκρουσης» έχει πλέον απορριφθεί από την γερμανική κυβέρνηση η οποία ελέγχει το ESM ως βασικός μέτοχος με ποσοστό 30%. Άρα υπάρχει αναδίπλωση του Σόιμπλε, για να αποφύγει τα χειρότερα, κάτι πολύ θετικό.

Όμως αναμφίβολα, όπως αρχικά τονίσαμε, δεν αποτελεί λύση. Η Ελλάς επομένως επέτυχε μια πρώτη σημαντική νίκη, όχι απλά για την απόφαση, που έτσι κι αλλιώς κάποτε θα λαμβάνονταν, αλλά για την χρονικότητα της απόφασης. Το ότι, η πολιτική Σόιμπλε, της απόλυτης σύγκρουσης, απέτυχε, και μάλιστα το 2016 χωρίς σημαντικές υποχωρήσεις, είναι κάτι που δημιουργεί ενθουσιασμό αλλά και ευθύνη για επιτάχυνση των κινήσεων διαγραφής του χρέους. Όμως δεν επιτρέπεται οποιοσδήποτε εφησυχασμός, καθώς το βασικό, που αποτελεί την διαγραφή του χρέους κατά 30%-50% και την παροχή ορίου 6% επί του ΑΕΠ, το οποίο δεν πρέπει να υπερβαίνει καμιά ετήσια πληρωμή, είναι κάτι που πρέπει να κερδηθεί στο επόμενο διάστημα.  Η Ελλάδα πρέπει να φύγει από το φαύλο κύκλο φοροκαρπαζιάς και λιτότητας, αυτό όμως θα γίνει μόνο με γενναία διαγραφή χρέους. Η πρώτη νίκη έγινε, όμως ο πόλεμος ακόμη δεν κερδήθηκε!

* Ο κ. Κωνσταντίνος Βέργος είναι Καθηγητής Χρηματοοικονομικών, Πανεπιστήμιο Πόρτσμουθ, Αγγλία.