Στο 1,2 δισ. οι οφειλές για εκκρεμείς συντάξεις και εφάπαξ

Προσεγγίζουν το 1,2 δισ. ευρώ οι ληξιπρόθεσμες υποχρεώσεις του Δημοσίου για συντάξεις και εφάπαξ παροχές, με αποτέλεσμα εκατοντάδες χιλιάδες ασφαλισμένοι να παραμένουν εγκλωβισμένοι χωρίς εισόδημα ακόμη και για χρόνια, εξαιτίας μιας σειράς από χρόνιες παθογένειες του συστήματος, καθυστερήσεις και κωλυσιεργίες της διοίκησης, αδυναμίες ορθού σχεδιασμού από την πολιτική ηγεσία και βεβαίως αυστηρούς δημοσιονομικούς περιορισμούς.

Όπως γράφει η Καθημερινή συνολικά, οι εκκρεμότητες σε ΕΦΚΑ και ΕΤΕΑΕΠ εκτιμάται ότι ξεπερνούν τις 200.000 αιτήσεις. Μόνο στον ΕΦΚΑ, όπως προκύπτει από έγγραφο της Γενικής Διεύθυνσης Στρατηγικής και Ανάπτυξης του φορέα, με ημερομηνία 5/4/2019, οι εκκρεμείς αιτήσεις κύριων συντάξεων την 31η Μαρτίου 2019 ήταν 97.337. Σε αυτές δεν υπολογίζονται μάλιστα οι εκκρεμότητες του Δημοσίου (πρώην Γενικού Λογιστηρίου του Κράτους), που σύμφωνα με τις εκτιμήσεις των συνδικαλιστών ξεπερνούν τις 25.000.

Στο ΕΤΕΑΕΠ, όπως προκύπτει από την εισήγηση του ΕΦΚΑ για την παράταση της λειτουργίας των κλιμακίων επίσπευσης στην έκδοση των εκκρεμών συντάξεων έως το τέλος 2019, εκκρεμούν τουλάχιστον 96.042 αιτήσεις συνταξιοδότησης. Μόνο στον τομέα των εφάπαξ, που σχεδιάζεται η προπληρωμή του 80%, για να ξεμπλοκάρει η διαδικασία και να μειωθεί ο αριθμός των εκκρεμοτήτων, σε αναμονή βρίσκονται σχεδόν 25.000 αιτήσεις.

Να σημειωθεί ότι με έγγραφό της, η διοίκηση του ΕΦΚΑ προέβη σε αλλαγή και στη διαδικασία αναγνώρισης χρόνου ασφάλισης για τους μισθωτούς που έχουν χάσει τα ένσημά τους, με στόχο την επιτάχυνση στην απονομή των συντάξεων. Η διαδικασία αφορά τις περιπτώσεις αυτές που τα ένσημα χάθηκαν πριν από το 2002, καθώς από το 2002 και μετά τα ένσημα των μισθωτών είναι μηχανογραφημένα.

Ο πρώην υπουργός Εργασίας, αρμόδιος τομεάρχης της αξιωματικής αντιπολίτευσης, Γιάννης Βρούτσης, εκτιμά πως οι εκκρεμείς συντάξεις ξεπερνούν τις 250.000. Καταγγέλλει μάλιστα την κυβέρνηση ότι έπειτα από δύο χρόνια συνεχών «δεσμεύσεων» ότι θα «μηδενίσει» τις ληξιπρόθεσμες υποχρεώσεις, ώστε οι νέες συντάξεις να εκδίδονται πλέον μέσα σε τρεις μήνες, πέτυχε το ακριβώς αντίθετο: αφενός να διαιωνίζει το απαράδεκτο αυτό φαινόμενο και αφετέρου να μη γνωρίζει κανένας πλέον τον ακριβή αριθμό των συντάξεων που παραμένουν σε εκκρεμότητα.

Να σημειωθεί εδώ, ότι το υπουργείο Εργασίας υπολογίζει ότι το σύνολο των εκκρεμών αιτήσεων συνταξιοδότησης σε ΕΦΚΑ αλλά και επικουρικό δεν ξεπερνούν τις 112.000.

Η Ν.Δ. εκτιμά πως ένας από τους βασικούς λόγους που η ηγεσία του υπουργείου εφαρμόζει μεθόδους τεχνητής απόκρυψης του πραγματικού ύψους των εκκρεμών αιτήσεων συνταξιοδότησης, είναι η πρόθεση να παρουσιάσει μια εικονική πραγματικότητα στον προϋπολογισμό του ΕΦΚΑ. «Εχουν κηρύξει στάση πληρωμών στις εκκρεμείς συντάξεις του Δημοσίου», υποστηρίζουν, «αφενός για να εμφανίσει ο ΕΦΚΑ ένα πλασματικό πλεόνασμα και αφετέρου για να ναρκοθετήσει την πορεία της επόμενης κυβέρνησης», υπογραμμίζει.

Μιλώντας στην «Καθημερινή» ο πρώην υπουργός Εργασίας Γιώργος Κουτρουμάνης, χωρίς να παραγνωρίζει τις δημοσιονομικές σκοπιμότητες, επισημαίνει ότι στις βασικές αιτίες καθυστέρησης στην έκδοση των συντάξεων, συγκαταλέγονται η πλήρης αποτυχία οργάνωσης και λειτουργίας του ΕΦΚΑ, η έλλειψη προσωπικού, η μεταφορά έμπειρων στελεχών της δημόσιας διοίκησης σε θέσεις εκτός της διεύθυνσης έκδοσης συντάξεων, αλλά και η δραματική καθυστέρηση της ηγεσίας του υπουργείου Εργασίας να εκδώσει σημαντικές εγκυκλίους, ώστε στη συνέχεια να δημιουργηθεί το απαιτούμενο λογισμικό και να προχωρήσει η διαδικασία.

Την… παραδοσιακή ανεπάρκεια στη διαχείριση των δημόσιων οικονομικών της χώρας επικαλείται μάλιστα και το υπουργείο Οικονομικών στο Πρόγραμμα Σταθερότητας που απέστειλε τις προηγούμενες ημέρες στην Κομισιόν, για τις καθυστερήσεις στις πληρωμές των ληξιπρόθεσμων οφειλών του κράτους προς τους ιδιώτες. Η ελληνική κυβέρνηση στην πράξη, παραδέχεται ότι διαρθρωτικοί λόγοι, μεταξύ των οποίων η ογκώδης διαδικασία πληρωμών, η έλλειψη ή η λανθασμένη κατανομή του προσωπικού σε οργανισμούς, και η χρονική διάρθρωση των εκταμιεύσεων από τον κρατικό προϋπολογισμό, καθυστερούν τις πληρωμές. Και προσθέτει ότι «η κατάσταση επιδεινώθηκε δραματικά, όταν υπήρχαν σοβαροί περιορισμοί ρευστότητας».

Οι εργαζόμενοι στα ασφαλιστικά ταμεία έχουν εδώ και καιρό κρούσει τον κώδωνα του κινδύνου, εκτιμώντας ότι παρά τις όποιες εξαγγελίες και δηλώσεις, ο ΕΦΚΑ έχει αποτύχει πλήρως στους οργανωτικούς και αντιγραφειοκρατικούς ιδρυτικούς του στόχους. Μάλιστα, κάνουν λόγο για ακραία υποστελεχωμένες υπηρεσίες, με σοβαρότατες ελλείψεις που οδηγούν στις δραματικές καθυστερήσεις έκδοσης των συντάξεων. Σημειώνουν πως ακόμη και στις αιτήσεις που αφορούν «ανελαστικές περιπτώσεις» και σύμφωνα με το υπουργείο Εργασίας βγαίνουν εκτός της λίστας με τις εκκρεμότητες, δεν υπάρχει υπαιτιότητα του ασφαλισμένου, αλλά γραφειοκρατικά προβλήματα μεταξύ υπηρεσιών (πρώην ταμείων) του ίδιου του ΕΦΚΑ. Ξεκαθαρίζουν δε, ότι και τα υπόλοιπα αιτήματα ασφαλισμένων προς τον φορέα, όπως αναγνωρίσεις χρόνου, διαγραφές, επανεγγραφές κ.λπ., είναι χωρίς υπερβολή εκατοντάδες χιλιάδες.

Περιμένουν ακόμη το λογισμικό

Την αδυναμία των τμημάτων απονομής συντάξεων του ΕΦΚΑ να προχωρήσουν στη διεκπεραίωση πολλών χιλιάδων εκκρεμών αιτήσεων, συγκεκριμένων ειδικών κατηγοριών, επειδή απλά δεν έχει ακόμη παραδοθεί από την ψήφιση του γνωστού νόμου Κατρούγκαλου (4387/12-5-2016) το αναγκαίο λογισμικό, καταγγέλλουν οι εργαζόμενοι στο Ταμείο.

Μιλώντας στην «Κ» ο Α΄ αντιπρόεδρος συλλόγων εργαζομένων στο ΙΚΑ, Αντώνης Νικολόπουλος, σημειώνει ότι αυτό φέρνει σε απόγνωση όχι μόνο τους ασφαλισμένους που περιμένουν να πάρουν την οριστική απόφαση συνταξιοδότησής τους, αλλά και τους ίδιους τους εργαζομένους του ΕΦΚΑ, που έχουν γίνει τα εξιλαστήρια θύματα, πάνω στα οποία ξεσπούν την αγανάκτησή τους χιλιάδες ασφαλισμένοι. Αναφέρει μάλιστα ενδεικτικές περιπτώσεις, για τις οποίες δεν υπήρχε το αναγκαίο λογισμικό για τη μηχανογραφική έκδοση των συνταξιοδοτικών αποφάσεων, όπως:

• Αιτήσεις (γήρατος ή αναπηρίας) που υποβλήθηκαν μετά την 1/1/2019. Το λογισμικό δεν έχει δοθεί ολοκληρωμένο και καλούνται οι εργαζόμενοι να κάνουν υπολογισμούς για τη θεμελίωση.

• Αιτήσεις που αφορούν συντάξεις γήρατος, αναπηρίας ή χηρείας και έχουν χρόνο ασφάλισης στην Ευρωπαϊκή Ενωση ή σε τρίτες χώρες. Στη συγκεκριμένη κατηγορία δεν δίνεται ούτε προσωρινή σύνταξη.

• Αιτήσεις γήρατος που έχουν υποβληθεί με τις κοινές διατάξεις ασφαλισμένων και αφορούν εργαζομένους των ΝΠΔΔ, συμπεριλαμβανομένων και των ίδιων των εργαζομένων του ΕΦΚΑ.

• Αιτήσεις που αφορούν περιπτώσεις θανάτου σε διαζευγμένη χήρα, ή θάνατο μετά την 1/1/2019.

• Αιτήσεις για προσμέτρηση χρόνου ασφάλισης μετά τη συνταξιοδότηση.

Αιτήσεις για τη μετατροπή της συντάξεως αναπηρίας σε γήρατος.

• Αιτήσεις που αφορούν δικαίωμα δύο συντάξεων της ίδιας κατηγορίας (για παράδειγμα, δύο «εθνικές συντάξεις» του νόμου 4387/2016).

Δραματικές είναι οι καθυστερήσεις στην έκδοση συντάξεων ασφαλισμένων του Δημοσίου και των δήμων. Οι χρόνοι έκδοσης των συνταξιοδοτικών πράξεων προσεγγίζουν τα τρία έτη, λόγω υποβάθμισης της Γενικής Διεύθυνσης Συντάξεων Δημοσίου του Γενικού Λογιστηρίου του Κράτους σε απλή Διεύθυνση, και την υπαγωγή της στον ΕΦΚΑ. 

Πηγή