Η έρημος της ελληνικής δημοσιογραφίας και μια μικρή, αλλά ανεπαρκής, «όαση»

 

Του Ανδρέα Κοσιάρη

 

Όλες αυτές τις ημέρες που οι πυρκαγιές κάνουν στάχτη τεράστιες εκτάσεις της χώρας, ένα κανάλι έχει λάβει διθυραμβικά σχόλια για την κάλυψη των γεγονότων από μία μεγάλη μερίδα του τηλεοπτικού κοινού. Τα σχόλια μεταφράστηκαν και σε τηλεθέαση, καθώς το κανάλι ανέβασε τα ποσοστά του φτάνοντας στις πρώτες θέσεις των μετρήσεων.

 

Όμως η επιτυχία του Open δεν οφείλεται τόσο στα «ύψη» στα οποία έφτασε η δημοσιογραφία του, αλλά στον «πάτο» στον οποίο κατρακυλά το σύνολο σχεδόν του κλάδου.

 

Δεν έκανε κάτι το πρωτοποριακό, ούτε παρέδωσε μαθήματα «μαχητικής δημοσιογραφίας». Έκανε τα βασικά, ξεχωρίζοντας μόνο και μόνο διότι οι υπόλοιποι τα έχουν ηθελημένα ξεχάσει. Άνοιξε ευκολότερα και με πολύ λιγότερη λογοκρισία τα μικρόφωνά του στους πολίτες που βρίσκονταν στα πύρινα μέτωπα και επέλεξε να μην προσπαθήσει να αποκρύψει τις κυβερνητικές ευθύνες.

 

Ειδικά στις πρώτες μέρες των πυρκαγιών, όταν οι δημοσιογράφοι ανακάλυπταν ισχυρούς ανέμους ακολουθώντας τα βήματα δικαιολόγησης των πολιτειακών αρχόντων, στο Open αμφισβήτησαν το αφήγημα μιλώντας για την πραγματικότητα των ασθενών ανέμων που επικρατούσαν.

  

Όταν αργότερα οι «υπεύθυνοι» μιλούσαν για πληθώρα εναέριων και επίγειων μέσων, το κανάλι έδωσε βήμα στους κατοίκους των περιοχών που μάχονταν με τις φλόγες, οι οποίοι κατέθεταν τις μαρτυρίες τους για τις απουσίες και τις ελλείψεις.

 

Η επίθεση που δέχτηκαν οι δημοσιογράφοι του Open έπαιξε κι αυτή τον ρόλο της στην ανάδειξή του. Είτε επρόκειτο για τυχαίο φασιστικό «ντου», είτε για στοχευμένη επίθεση στο «πρόβατο που ξεστράτισε από το μαντρί», οι τρομακτικές στιγμές που έζησαν οι δημοσιογράφοι του καναλιού έδωσαν «κρέντιτς» αντισυστημικότητας. Ειδικά αφού την επίθεση ακολούθησε μια επιδεικτική σιωπή ή καθυστέρηση αντίδρασης από άλλα κανάλια, συνδικαλιστικά δημοσιογραφικά όργανα και εμπλεκόμενους κρατικούς φορείς.

  

Όμως το Open δεν είναι και τόσο διαφορετικό από τα υπόλοιπα συστημικά μέσα. Την ίδια επιλεκτική κρατική χρηματοδότηση έχει λάβει, στο ίδιο επιχειρηματικό σύστημα ανήκει. Διατηρεί στο δυναμικό του δημοσιογράφους με προνομιακές σχέσεις με κέντρα εξουσίας όπως η ΓΑΔΑ και η Αντιτρομοκρατική. Και όποτε του δόθηκε η ευκαιρία να «σφυροκοπήσει» επισήμους σε θέσεις ευθύνης, όπως για παράδειγμα τον Περιφερειάρχη Αττικής Πατούλη, απέφυγε τεχνηέντως να το κάνει.

 

Φυσικά, οι ρεπόρτερ του καναλιού κατέθεσαν στον φακό θάρρος και ανθρωπιά, και πώς θα μπορούσαν αλλιώς; Στάλθηκαν στην πρώτη γραμμή των μετώπων και βρέθηκαν αντιμέτωποι με τη φωτιά, αλλά και δίπλα στους ανθρώπους που την πολεμούσαν. Το ίδιο ισχύει και για την πλειοψηφία των υπόλοιπων δημοσιογράφων και εικονοληπτών που βρέθηκαν εκεί, είτε απεσταλμένοι μεγάλων μέσων είτε ανεξάρτητα.

  

Είναι ζόρικη και αξιέπαινη η δουλειά των γυναικών και των ανδρών με τα μικρόφωνα και τις κάμερες, που εισέπνεαν την ίδια κάπνα με τους κατοίκους των πληγέντων περιοχών. Όμως υπάρχει απόσταση, φυσική αλλά και θεωρητική, από το ρεπορτάζ «πρώτης γραμμής» μέχρι τη «γραμμή» που αποφασίζεται σε στούντιο και γραφεία.

 

Είναι τόσο εύκολη η απόκτηση της φήμης ενός «διαφορετικού καναλιού», ακριβώς επειδή το σύνολο σχεδόν της εγχώριας δημοσιογραφίας κυλιέται σε έναν βαθύ βούρκο συμφερόντων και συμμαχίας με την εξουσία.

 

Από τις αντιδράσεις του κοινού είναι φανερή η δίψα για ενημέρωση που ξεφεύγει, έστω και λίγο, από την «ομερτά» που επικρατεί στον ελεγχόμενο από την κυβέρνηση και τα επιχειρηματικά συμφέροντα κόσμο των ΜΜΕ.

 

Το Open φάνηκε ως μία «όαση δημοσιογραφίας», ακριβώς διότι σχεδόν οπουδήποτε αλλού επικρατεί μια ατελείωτη έρημος.