Καπετάνιε νάμαστε!

(Το κείμενο γράφτηκε και αναγνώστηκε από τον υπογράφοντα στην επιμνημόσυνη δέηση του Οπλαρχηγού των Πολιορκημένων του Μεσολογγίου,Θανάση Ρατζικότσικα. Η εκδήλωση έγινε στο Ηρώο του Μεσολογγίου στις 2 Απρίλη, μέρα Πέμπτη. Ο Ρατζικότσικας τέθηκε επικεφαλής της Εξόδου και σκοτώθηκε από τους πρώτους. Η Ιστορία σχεδόν τον αγνοεί.)

Του Άρη Σκιαδόπουλου

Καπετάνιε νάμαστε! 

Η Πόλη προσέρχεται ευλαβικά στη Μνήμη της. Και Μνήμη της Πόλης είναι οι υποθήκες της. Υποθήκες της είναι τα κειμήλια,οι παραδόσεις, τα σύμβολα, και πάνω απ όλα οι νεκροί της. Αυτοί πού μας την παραδώσανε ελεύθερη. Και που συνυπάρχουν με μας. Γι αυτό, όπως πολύ σωστά λέει ο ποιητής Βαρβέρης, συνεορτάζουμε με τους νεκρούς μας.

Αυτούς με τους οποίους πάντα βρισκόμαστε σε μια σχέση διαλεκτική, που φωτίζει την καθημερινότητα μας και εγγυάται το μέλλον μας. Ακούγεται παράξενος ένας τέτοιος διάλογος ανάμεσα σε ζώντες και νεκρούς. Όχι όμως όταν οι κοινωνίες στεριώνουν πάνω σε ίχνη διαχρονικά που αφήσανε πίσω τους εκείνοι..Μέσα απ αυτά τα προικιά, που μας κληροδότησαν, είναι πάντα εδώ. Όχι ωσεί παρόντες, αλλά παρόντες!

Αυτές τις υποθήκες τίμησες Καπετάνιε! Πρώτος εσύ και πίσω να σ΄ ακολουθούν οι εξαϋλωμένοι, καθημαγμένοι από τις στερήσεις, αλλά με απέραντα αποθέματα ψυχής συμπατριώτες. Για να καταστήσετε αυτή τη πόλη σύμβολο. Κι από σκέλεθρο να αναβαθμιστεί μεμιάς στην Παγκόσμια Συνείδηση ως υπόδειγμα και παράδειγμα αυτοθυσίας και αυταπάρνησης. Να χαλυβδώσει τις ψυχές κάθε πολιορκημένου και να στείλει το μήνυμα πως «όποιος πεθαίνει μια φορά, χίλιες φορές πεθαίνει», όταν έχει κλείσει εντός του την Πατρίδα.

Η Πόλη καπετάνιε σε τιμά. Και Πόλη είναι πέρα και πάνω απ όλα οι άνθρωποι που την κατοικούν. Είναι οι μικρές, ή μεγάλες φαμίλιες που συγκροτούν την κοινωνία. Κι είναι αυτές πού μέσα από τις σχέσεις, διαμορφώνουν τα ήθη και τις αξίες της. Είναι οι πολίτες που κοινωνούν και οργανώνουν την καθημερινότητά τους μέσα από γραπτούς και άγραφους νόμους.

Οι άγραφοι νόμοι ωστόσο είναι εκείνοι πού διαφοροποιούν πολιτισμικά και δικαιικά μια κοινότητα από μια άλλη. Είναι αυτοί,πού δίνουν την ποιοτική απόκλιση από την συνάφεια με άλλες πόλεις. Είναι το άγραφο Δίκαιο,η άρρητη αλήθεια κι ο ισχυρός κρίκος της αλυσίδας που ενώνει την Κοινότητα. Αυτό το άγραφο Δίκαιο συνιστά την Συνείδηση της Πόλης που τίποτα δεν μπορεί να την υποκαταστήσει. Έχει τη δική της ιδιαίτερη αυτονομία και ισχύ γιατί δεν περιέχεται σε κανέναν Αστικό ή Ποινικό Κώδικα. Είναι ο άγραφος Κώδικας της κοινωνίας που αν τον παραβείς, καθίστασαι εν δυνάμει έκπτωτος. Αποτελεί πρωτογενή αρχή κάθε Δικαίου. Γι αυτό το προσδιόρισε με απόλυτη ενάργεια ο σπουδαίος νομοδιδάσκαλος Καρνεάδης με την ρήση του: Τόπου συνήθειο, Νόμου Κεφάλαιο.

Αυτός ο άγραφος νόμος της Πόλης όρισε το πεπρωμένο και τη θέση της στην Ιστορία. Αυτός ενέπνευσε την αυτοθυσία και την αυταπάρνηση για την υπεράσπιση της Ελευθερίας. Δυο έννοιες που υπερβαίνουν κάθε γραπτό νόμο, γιατί αιωρούνται στο πεδίο εκείνο που ο άνθρωπος υπερυψούται σ΄ ένα μεταφυσικό περιβάλλον ανυπέρβλητης ηθικής. Έτσι εναγκαλίζεται την αθανασία. Τότε, η Πόλη που έχει τέτοιους υπερασπιστές καθίσταται σύμβολο. Και το Μεσολόγγι κατέστη Παγκόσμιο Σύμβολο θυσίας χάρη στους κατοίκους του που αδιαφόρησαν για το θάνατο και τον επέλεξαν από έναν βίο ατιμασμένο. Για να αφήσουν ενεή την Παγκόσμια Κοινή Γνώμη εκείνων των χρόνων, που δεν μπορούσε να συμφιλιωθεί με την εικόνα μιας μάνας που σκοτώνει το παιδί της κι ύστερα αυτοκτονεί επιλέγοντας έναν έντιμο θάνατο από μια ζωή ευτελισμένη.

Χάρη στη θυσία των κατοίκων της, αυτή η πόλη ενεδύθη την Ιερότητα. Ένα προνόμιο που δε χαρίζεται κι ούτε αφαιρείται στους αιώνες. Γιατί αποτελεί μέτρο αξιολόγησης πια.

Καπετάνιε!

Ήσουνα εσύ ο μπροστάρης αυτού του Ολοκαυτώματος. Ήσουνα ο Αρχάγγελος οδηγητής των εξαθλιωμένων που τους οδήγησε σε μιαν έξοδο για τη λευτεριά. Αξιώθηκες ως ο Καπετάνιος αυτής της Πόλης, που δεν κάθισε σ ένα ύψωμα να επιβλέπει τη μάχη, αλλά πρώτος έδωσες σύνθημα και πρώτος έπεσες κοντά στα παλληκάρια σου. Ανήκεις στους Άγιους αυτής εδώ της Πόλης που ξέρει να τιμά τους Άντρες και να ευλαβείται τη θυσία για τη λευτεριά..

Ίσως δεν πρόλαβες να μάθεις τα καθέκαστα. Υπάρχει η ιστορία της καμαρίλας, η επίσημη. Είναι αυτή που αποσιωπά γεγονότα κι άλλα τα υπογραμμίζει. Αναδεικνύει πολλές φορές κάποιους και την προσφορά άλλων την αποσιωπά. Αυτή η σχέση πορεύεται παράλληλα με το γραπτό και άγραφο Δίκαιο. Η επίσημη ιστορία δεν σού αναγνώρισε καθώς σούπρεπε την προσφορά σου στη Πατρίδα. Λίγη σημασία ίσως έχει αυτό για μας. Γιατί σ αυτή την Πόλη εσύ κατέχεις την κυρίαρχη θέση στο εικονοστάσι της Ιστορίας της .Και πάνω απ όλα ζεις και θα ζεις στη Μνήμη της.

Εμείς Καπετάνιε, όπως τότε έτσι και σήμερα, πολιορκημένοι πανταχόθεν είμαστε. Με τα παιδιά μας άλλα άνεργα στους δρόμους κι άλλα ξεριζωμένα. Με συνανθρώπους μας εξαθλιωμένους, άλλους με μια καραβάνα να επαιτούν λίγο φαΐ, άλλους να κοιμούνται σε μια σούδα στο δρόμο κι άλλους απεγνωσμένους να αυτοκτονούν. Αυτοί που μας πολιορκούν προσπαθούν να μας πείσουν ότι προτιμότεροι είναι οι αριθμοί κι η υποτέλεια από τον πατριωτισμό και την αξιοπρέπεια. Έτσι λοιπόν, μέρα πούναι, ήρθαμε ως εδώ όχι για ένα απλό μνημόσυνο. Ήρθαμε ν΄ αντλήσουμε κουράγιο γιατί για μας εσύ είσαι συνυφασμένος με τη Μνήμη και το Πεπρωμένο μας. Αποτελείς και θα αποτελείς πρότυπο για μας και για όσους θάρθουν μετά από μας. Θάσαι πάντα το μέτρο πού αξιώνει τον άντρα που φυλάει Θερμοπύλες, αυτό πού ορίζει Μεσολόγγια και μπολιάζει το Μεσολογγίτη σαν την αρμύρα της λιμνοθάλασσας.

Γεια σου καπετάνιε.

Πηγή