Σύνοδος Κορυφής: Το άγριο παζάρι Ε.Ε-Τουρκίας για το προσφυγικό

Σε Αφρική και Τουρκία επιρρίπτει η Ευρωπαϊκή Ενωση την μείζονα ευθύνη για την αποτροπή της ροής των προσφύγων αλλά και της επανεισδοχής των μεταναστών που δεν δικαιούνται άσυλο από τα κράτη-μέλη της Ε.Ε.

Το εκρηκτικό πρόβλημα των προσφυγικών ροών απασχόλησε τους Ευρωπαίους ηγέτες στη Σύνοδο Κορυφής στη Μάλτα και στο σχετικό «δούναι και λαβείν» αποφασίστηκε από τη μια η οικονομική ενίσχυση Αφρικής και Τουρκίας και από την άλλη διευκολύνσεις προς τους κατοίκους των χωρών αυτών.

Ο Τσίπρας πρότεινε οικονομική ενίσχυση στην Τουρκία

Η ελληνική πλευρά, διά του Πρωθυπουργού Αλέξη Τσίπρα, έδωσε ιδιαίτερη έμφαση στην ανάγκη να υπάρξει συνεργασία Ε.Ε.-Τουρκίας, προκειμένου να μπει ένας φραγμός στις προσφυγικές ροές.

«Ο μόνος τρόπος μείωσης των προσφυγικών και μεταναστευτικών ροών διέρχεται μέσω της συνεργασίας με την Τουρκία» σημείωσε σε δηλώσεις του μετά το πέρας της άτυπης Συνόδου Κορυφής. Επανέλαβε δε, ότι η γειτονική χώρα είναι από τους πρώτους σταθμούς των προσφύγων: «Είναι σαφές ότι η μοναδική ευκαιρία να σταματήσουν αυτές οι ροές, τις οποίες καμία χώρα δεν μπορεί να διαχειριστεί – πόσω μάλλον η Ελλάδα – συνίσταται στην αμοιβαία κατανόηση με την Τουρκία».

Ο Ελληνας πρωθυπουργός πρότεινε τη χορήγηση οικονομικής βοήθειας προς την Τουρκία, προκειμένου η καταγραφή και η μετεγκατάσταση των προσφύγων να πραγματοποιείται από εκεί στις τουρκικές ακτές, και όχι από την Ελλάδα και τα νησιά της.

Μόνο 1,8 δισ. ευρώ για την Αφρική

Οι 28 αρχηγοί κρατών και κυβερνήσεων στη Σύνοδο της Βαλέτα στη Μάλτα που ολοκληρώθηκε το απόγευμα της Πέμπτης, συμφώνησαν να συσταθεί ένα Ταμείο Αρωγής για την Αφρική με ποσό ύψους 1,8 δισ. ευρώ. Τα κεφάλαια αυτά θα  προστεθούν στα 20 δις. ευρώ ανά έτος που χορηγεί Ε.Ε. στα αφρικανικά κράτη. Μέχρι στιγμής όμως 25 κράτη μέλη της ΕΕ και 2 εκτός Ε.Ε. (Νορβηγία και Ελβετία) έχουν ανακοινώσει συνολική συνεισφορά μόλις 81,3 εκατ. Ευρώ. Με το ειδικό αυτό ταμείο θα χρηματοδοτούνται προγράμματα και σχέδια για την οικονομική ανάπτυξη και τη δημιουργία θέσεων απασχόλησης στις χώρες καταγωγής των μεταναστών.

Η σχετική συμφωνία που υπεγράφη το πρωί της Πέμπτης στη Βαλέτα της Μάλτας, σε μια πανηγυρική τελετή που έγινε στο πλαίσιο της Συνόδου Κορυφής ΕΕ και χωρών της Αφρικής για την αντιμετώπιση της προσφυγικής κρίσης. Εκτός της χρηματοδοτικής στήριξης, τα αφρικανικά κράτη συμφώνησαν να συντονίσουν τις δράσεις του με την Ε.Ε. για να καταπολεμηθεί η εμπορία ανθρώπων και η παράνομη μετανάστευση, ενώ θα διερευνηθούν και τρόποι για την διευκόλυνση της επανεισδοχής οικονομικών μεταναστών στις χώρες καταγωγής τους.  Στην ίδια συμφωνία προβλέπεται πως η Ε.Ε. θα διευκολύνει την νόμιμη είσοδο σε ευρωπαϊκό έδαφος φοιτητών, καθηγητών, αλλά και ανθρώπων εποχικής απασχόλησης, ενώ θα απλοποιηθούν και οι διαδικασίες χορήγησης βίζας.

Το «παζάρι» της Τουρκίας για συμφωνία

Μετά τη συμφωνία με τους Αφρικανούς ηγέτες, η οποία χαρακτηρίζεται ήδη «απογοητευτική» από την πολιτική ομάδα των Φιλελεύθερων και Δημοκρατών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, οι Ευρωπαίοι ηγέτες αναζητούν συμφωνία με την Τουρκία η οποία φιλοξενεί περισσότερους από 2 εκ πρόσφυγες, κυρίως από τη Συρία.

Το πρόβλημα με τις ροές από την Τουρκία χαρακτηρίζεται ως «άμεσο» από την Ε.Ε. και αυτός είναι ο λόγος που ηγέτες της Ενωσης επιδιώκουν να κλείσει τάχιστα η συμφωνία με τον Ταγίπ Ερντογάν.

Σε αυτό το πλαίσιο αναμένεται να συγκληθεί Σύνοδος Κορυφής Ε.Ε.- Τουρκία στα τέλη του Νοεμβρίου (η πιθανότερη ημερομηνία είναι η 22α Νοεμβρίου) ή το αργότερα στις αρχές Δεκεμβρίου στις Βρυξέλλες. Η Ε.Ε. πρόκειται να δώσει στην Τουρκία 3 δισ. ευρώ για τα έτη 2016 – 2017, χρήματα που απαιτούνται να καταβληθούν από τα κράτη μέλη, καθώς ο ευρωπαϊκός προϋπολογισμός προβλέπει κονδύλιο 500 εκ ευρώ κάθε χρόνο.

Τι πέτυχε ο Ερντογάν

Ο Τούρκος πρόεδρος, διαβλέποντας την μεγάλη ευκαιρία που διανοίγεται, ώστε να αποκομίσει μια σειρά οικονομικών και πολιτικοδιπλωματικών κερδών, έθεσε μια σειρά από όρους. Και όπως διεφάνη από την σύνοδο Κορυφής της Ε.Ε. στη Μάλτα και σύμφωνα με όλες τις συγκλίνουσες πληροφορίες, επιτυγχάνει αρκετά εξ αυτών. Οι ευρωπαίοι ηγέτες υπό την ασφυκτική πίεση των προσφυγικών ροών που έχουν κατακλύσει τις χώρες της Ε.Ε. φαίνεται ότι υποκύπτουν στους όρους που θέτει ο Τούρκος πρόεδρος ο οποίος, μεταξύ άλλων, ζήτησε:

• Οικονομική βοήθεια για να συμβάλει στην ανάσχεση των ροών
• Συμμετοχή της Τουρκίας σε συνόδους Κορυφής της Ε.Ε.
• Επιτάχυνση της επανέναρξης των συνομιλιών της Τουρκίας για ένταξη στην Ε.Ε.
• Απλοποίηση των διαδικασιών για να δίνεται ευκολότερα βίζα της ΕΕ για τους Τούρκους υπηκόους.

Επί του παρόντος οι ευρωπαίοι φαίνεται ότι αποδέχονται τελικά – παρά τις ισχυρές ενστάσεις:

• Το αίτημα Ερντογάν για συμμετοχή του στην έκτακτη Σύνοδο Κορυφής στις Βρυξέλλες η οποία θα γίνει κατά πάσα πιθανότητα στις 22 Νοεμβρίου ή στις αρχές Δεκεμβρίου. Ο Φρανσουά Ολάντ μετά το τέλος της Συνόδου Κορυφής στην Μάλτα επιβεβαίωσε ότι πριν το τέλος του 2015 θα πραγματοποιηθεί νέα Σύνοδος Κορυφής για το προσφυγικό με την συμμετοχή και της Τουρκίας.
• Οικονομική βοήθεια ύψους 3 δισεκατομμυρίων ευρώ στην Τουρκία για τη διαχείριση της προσφυγικής και μεταναστευτικής κρίσης. Μέρκελ και Γιούνκερ έδωσαν σκληρή μάχη για να περάσει από την άτυπη Σύνοδο Κορυφής της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η Κομισιόν την χαρακτηρίζει ως «επιχορήγηση εγκατάστασης προσφύγων» για τα επόμενα δύο χρόνια, προκειμένου να βοηθηθεί η γειτονική χώρα να φιλοξενήσει τα περισσότερα από δύο εκατομμύρια Σύριους πρόσφυγες. Τα 500 εκατομμύρια ευρώ θα προέλθουν από τον προϋπολογισμό της ΕΕ και το υπόλοιπο, σύμφωνα με την πρόταση της Επιτροπής, από τα 28 κράτη μέλη - ανάλογα με τα εθνικά τους εισοδήματα.

Οι ευρωπαίοι ηγέτες, ακόμη και όσοι δυσφορούν με τις απαιτήσεις του τούρκου προέδρου, έχουν επίγνωση της αδύναμης διαπραγματευτικής θέσης της Ε.Ε με τα καραβάνια των προσφύγων να πλημμυρίζουν καθημερινά τα κράτη-μέλη της Ενωσης και με τον Ερντογάν να έχει θριαμβεύσει στις τουρκικές εθνικές εκλογές προ εβδομάδων.

Ορισμένοι ηγέτες της Ε.Ε. τόνισαν ότι συμφωνήσουν σε μια σύνοδο Κορυφής με την συμμετοχή της Τουρκίας, μόνο εφόσον έχει επιτευχθεί συνολική συμφωνία για τον περιορισμό των προσφυγικών ροών και η Αγκυρα έχει αναλάβει συγκεκριμένες δεσμεύσεις επ' αυτού. Ωστόσο, σύμφωνα με το Reutes αξιωματούχος της Ε.Ε. είπε πως η Τουρκία θα ήθελε να καθοριστεί μια σύνοδος κορυφής πριν εκείνη αρχίσει την υλοποίηση των δεσμεύσεών της για την ενίσχυση της ασφάλειας των συνόρων.

Πηγή